Giải pháp nào "cởi trói" cho doanh nghiệp nhà nước?
Doanh nghiệp nhà nước (DNNN) với số vốn lớn nhưng lại chưa thể phát huy hết được năng lực trong phát triển kinh tế. Đây là vấn đề được nhiều chuyên gia đưa ra tại hội thảo "Giải pháp quản trị tài chính và đầu tư nhằm nâng cao vai trò chủ đạo của doanh nghiệp nhà nước trong phát triển kinh tế" do Viện Kinh tế Việt Nam phối hợp với Tạp chí Doanh nghiệp và Thương mại tổ chức để tìm hướng gỡ khó.
Theo báo cáo từ Viện Kinh tế Việt Nam, tính đến năm 2020, cả nước có khoảng 650 doanh nghiệp nhà nước. Mặc dù hiện nay, số doanh nghiệp nhà nước không lớn, chỉ chiếm khoảng 0,07% số doanh nghiệp cả nước, nhưng đóng góp tới 7% tổng tài sản, 10% tổng vốn các doanh nghiệp trên thị trường và 30% GDP. Với quá trình đẩy mạnh cổ phần hoá, số lượng doanh nghiệp nhà nước giảm dần, chiếm tỷ trọng thấp về số lượng trong toàn bộ khu vực doanh nghiệp. Song, doanh nghiệp nhà nước vẫn nắm giữ nguồn lực lớn về vốn, tài sản, tạo nguồn doanh thu và đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, theo các chuyên gia tại hội thảo, chất lượng quản trị doanh nghiệp của Việt Nam ngày càng được cải thiện, tiến dần hơn các chuẩn mực khu vực ASEAN. Tuy vậy, khoảng cách vẫn còn quá xa. 12 đại dự án đắp chiếu đã thể hiện rõ sự yếu kém của doanh nghiệp nhà nước 100% vốn nhà nước của Việt Nam. Ông Nguyễn Đức Trung, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và đầu tư cho tiết, một số doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn hoạt động trong các lĩnh vực quan trọng, then chốt của nền kinh tế nhưng vẫn chưa thực sự phát huy được hết tiềm năng, thế mạnh do một số những tồn tại, hạn chế.“Doanh nghiệp nhà nước còn thiếu tự chủ, điều này cản trở các doanh nghiệp nhà nước tham gia vào đầu tư mạo hiểm, đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp này chưa tương xứng với nguồn lực nắm giữ; năng lực cạnh tranh, đặc biệt cạnh tranh quốc tế còn hạn chế. Vấn đề này xuất phát từ việc doanh nghiệp nhà nước chưa phát huy hết tính chủ động trong hoạt động sản xuất, kinh doanh”, ông Trung cho hay. Hiện nay, một số bộ đang được giao quản lý doanh nghiệp nhà nước nhưng chưa có văn bản quy định cụ thể cơ quan nào có nhiệm vụ quản lý chung đối với hệ thống doanh nghiệp nhà nước. Hệ thống quản lý, giám sát rườm rà bởi nhiều quy định, không theo kịp với yêu cầu thực tiễn, thiếu hiệu lực và kém hiệu quả.PGS.TS Hoàng Văn Hải, Viện trưởng Viện Quản trị kinh doanh, Đại học kinh tế, Đại học Quốc gia Hà nội cho rằng, điểm tắc nghẽn trong cơ chế chính sách phát triển doanh nghiệp nhà nước hiện nay là khung pháp lý thiếu ổn định và không rõ ràng đã kìm hãm đổi mới sáng tạo trong đầu tư phát triển.
Đưa ra đề xuất kiến nghị với các cơ quan chức năng, PGS.TS Hồ Sĩ Hùng, Phó Chủ tích Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhấn mạnh, cần tập trung vào việc xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách theo hướng đổi mới, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhà nước được hoạt động bình đẳng, chủ động và cạnh tranh với các doanh nghiệp khác; củng cố, phát triển doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn, hoạt động hiệu quả, có thương hiệu lâu đời, bên cạnh khối doanh nghiệp tư nhân trong nước đang ngày càng lớn mạnh sẽ là một trong những giải pháp quan trọng.Đồng quan điểm trên, TS. Lê Xuân Sang, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, cần thiết làm rõ nội hàm kinh tế nhà nước là chủ đạo, doanh nghiệp nhà nước là nóng cốt; hoàn thiện quản trị bình đẳng, thống nhất giữa doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp khác, nhất là những khâu yếu như tuyển dụng, bổ nhiệm.Theo đó, xem xét sửa đổi Luật Quản lý sử dụng vốn đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn thực hiện với các định hướng đột phá, tạo sự chủ động cho các doanh nghiệp nhà nước.Tại hội thảo, TS. Nguyễn Quang Tuấn, Ban Nghiên cứu sản xuất, Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội đề xuất, mở rộng quyền tự chủ cho doanh nghiệp nhà nước, tư duy coi doanh nghiệp nhà nước như doanh nghiệp tư nhân đồng thời hỗ trợ tốt doanh nghiệp trong dự báo, định hướng cũng như có những cảnh báo tốt đối với doanh nghiệp.“Đặc biệt, mạnh dạn trao quyền hoặc giao nhiệm vụ cho một số doanh nghiệp nhà nước, xác định rõ một cơ quan có nhiệm vụ quản lý chung đối với hệ thống doanh nghiệp nhà nước. Các bộ, ban, ngành cần tận dụng cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư để nâng cao hiệu quả giám sát, quản lý. Trao quyền, “cởi trói”, nhưng câu chuyện giám sát, quản lý phải làm tốt. Có như vậy, các doanh nghiệp nhà nước mới phát huy hết được thế mạnh của mình”, ông Tuấn nhấn mạnh./.Tin liên quan
-
Doanh nghiệp
Doanh nghiệp nhà nước Indonesia tìm vốn qua quỹ đầu tư quốc gia
09:01' - 28/03/2021
Các doanh nghiệp nhà nước (SOE) đang chuẩn bị hàng loạt dự án trị giá nhiều tỷ USD để thu hút vốn thông qua Cơ quan Đầu tư Indonesia (INA) – quỹ đầu tư quốc gia (SWF) vừa mới được thành lập.
-
Doanh nghiệp
Doanh nghiệp Nhà nước vào đúng vai sẽ góp phần hồi phục, tăng trưởng kinh tế
09:48' - 17/03/2021
Doanh nghiệp nhà nước mong muốn được như doanh nghiệp tư nhân để tự chủ kinh doanh. Còn doanh nghiệp tư nhân muốn được tiếp cận nguồn lực về đất đai, tài chính.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện
20:40'
Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa các đơn vị phát điện với khách hàng (DPPA).
-
Kinh tế Việt Nam
Sắp diễn ra Hội nghị xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu vùng Tây Nguyên
20:08'
Tây Nguyên được đánh giá là vùng có rất nhiều lợi thế trong phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, nhờ tính đặc thù trong bản sắc văn hoá, dân tộc, hệ sinh thái, tài nguyên...
-
Kinh tế Việt Nam
Tỉnh Đồng Nai sẵn sàng chào đón làn sóng các nhà đầu tư Nhật Bản
19:49'
Theo phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, ngày 24/4, tại thủ đô Tokyo đã diễn ra Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Đồng Nai.
-
Kinh tế Việt Nam
Tiếp nhận hồ sơ yêu cầu rà soát cuối kỳ chống bán phá giá sản phẩm plastic
19:37'
Thời hạn Cục Phòng vệ thương mại tiếp nhận hồ sơ chậm nhất là ngày 24 tháng 5 năm 2024.
-
Kinh tế Việt Nam
Vụ đào lấy đất trái phép ở Quảng Trị: Xem xét không nghiệm thu 23.000 m3 đất san nền bất hợp pháp
19:20'
Khoảng 23.000 m3 đất bị đào lấy trái phép (nằm cạnh dự án) được Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Nam Bến Hải (nhà thầu) dùng để đắp nền đường và san nền phân lô Khu tái định cư xã Linh Trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Đào tạo nhân lực bán dẫn là đột phá của đột phá về đào tạo nguồn nhân lực
19:08'
Hiện nay, nước ta có khoảng 240 trường đại học, trong đó gần 160 trường có chuyên ngành đào tạo kỹ thuật, có khả năng chuyển đổi để đào tạo nhân lực bán dẫn.
-
Kinh tế Việt Nam
Chưa hết "khan" vé máy bay, đường sắt "cạn" vé dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5
18:10'
Trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5, ngành đường sắt cũng ghi nhận tình trạng khách đã đặt gần như kín chỗ trên một số tuyến đi, đến từ ga Hà Nội và ga Sài Gòn.
-
Kinh tế Việt Nam
Bắt kịp xu hướng mới để đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu
17:40'
Những yêu cầu ngày càng cao và khắt khe từ các thị trường xuất khẩu như truy xuất nguồn gốc, giấy chứng nhận đảm bảo tiêu chuẩn… đang tạo rào cản không nhỏ đối với khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã.
-
Kinh tế Việt Nam
Xem xét đình chỉ 3 tháng đối với đơn vị từ chối đăng kiểm qua hệ thống trực tuyến
17:17'
Cục Đăng kiểm Việt Nam đang thực hiện kiểm tra, rà soát đối chiếu trên hệ thống phần mềm, xem xét xử lý đối với đơn vị từ chối đăng kiểm qua hệ thống trực tuyến.