Gốc rễ sự tích ông Công ông Táo
Nguồn gốc sự tích ông Công ông Táo
Cúng ông Công, ông Táo là một phong tục có từ rất lâu đời ở Việt Nam. Thần Táo Quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam là sự tích "2 ông 1 bà" - vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc. Và người dân vẫn quen gọi chung là Táo Quân hoặc ông Táo.
Sự tích kể rằng, Thị Nhi có chồng là Trọng Cao. Tuy ăn ở mặn nồng tha thiết với nhau, nhưng mãi không có con. Vì vậy, dần dà Trọng Cao hay kiếm chuyện xô xát dằn vặt vợ. Một hôm, chỉ vì một chuyện nhỏ, Trọng Cao gây thành chuyện lớn, đánh Thị Nhi và đuổi đi.
Thị Nhi bỏ nhà, lang thang đến một xứ khác và sau đó gặp Phạm Lang. Phải lòng nhau, hai người kết thành vợ chồng. Phần Trọng Cao, sau khi nguôi giận thì quá ân hận, nhưng vợ đã bỏ đi xa rồi. Day dứt và nhớ quay quắt, Trọng Cao lên đường tìm kiếm vợ.
Ngày này qua tháng nọ, tìm mãi, hết gạo hết tiền, Cao phải làm kẻ ăn xin dọc đường. Một hôm, Trọng Cao tình cờ tìm xin ăn đúng nhà của Thị Nhi, trong lúc Phạm Lang đi vắng. Nhi sớm nhận ra người hành khất đúng là người chồng cũ.
Nàng mời vào nhà, nấu cơm mời chồng cũ. Đúng lúc đó, Phạm Lang trở về. Nhi sợ chồng nghi oan, nên giấu Cao dưới đống rạ sau vườn.
Chẳng may, đêm ấy, Phạm Lang nổi lửa đốt đống rạ để lấy tro bón ruộng. Thấy lửa cháy, Nhi lao mình vào cứu Cao ra. Thấy Nhi nhảy vào đống lửa, Phạm Lang thương vợ cũng nhảy theo. Cả ba đều chết trong đám lửa.
Thượng đế thương tình thấy 3 người sống có nghĩa có tình nên phong cho làm vua bếp hay còn gọi là Định phúc Táo Quân và giao cho người chồng mới là Thổ Công trông coi việc trong bếp, người chồng cũ là Thổ Địa trông coi việc trong nhà, còn người vợ là Thổ Kỳ trông coi việc chợ búa.
Không những định đoạt may, rủi, phúc họa của gia chủ, các vị Táo còn ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ vào thổ cư, giữ bình yên cho mọi người trong nhà.
Hằng năm, đúng vào ngày 23 tháng Chạp là ngày Táo Quân lên chầu trời báo cáo tất cả việc làm của con người trong một năm để Thiên đình định đoạt công tội, thưởng phạt phân minh cho tất cả loài người.
Sắm lễ cúng tiễn ông Công ông Táo
Đồ lễ để cúng ông Công ông Táo thường có một bộ mã ông Công và ba bộ mã ông Táo. Ngoài ra còn có hương, hoa, oản, quả, cau, trầu; cùng một mâm cỗ được chuẩn bị cẩn thận, đầy đủ với xôi, gà, giò, nem, canh măng miến...
Lễ cúng ông Táo thường được tiến hành trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp Âm lịch (có thể cúng vào trưa, tối ngày 22 tháng Chạp hoặc sáng 23 tháng Chạp) bởi dân gian quan niệm sau 12 giờ trưa là ông Táo lên chầu trời nên sẽ không nhận được đồ cúng.
Theo truyền thuyết, cá chép là phương tiện duy nhất có thể đưa Táo Quân về trời. Bởi thế, vào ngày này, các gia đình đều cúng cá chép.
Một số gia đình có thể mua cá chép giấy (đốt cùng vàng mã sau khi cúng), tuy nhiên phần lớn các gia đình thường mua 3 con cá chép thả vào chậu nước đặt cạnh mâm cỗ, sau khi làm lễ xong đem ra sông thả, ngụ ý cá sẽ hóa rồng, vượt vũ môn, làm phương tiện cho Táo Quân cưỡi về trời.
Ngoài ra, trong tâm thức người Việt, “cá vượt Vũ môn” hay “cá chép hóa rồng” còn mang ý nghĩa của sự thăng hoa, biểu tượng của tinh thần vượt khó, sự kiên trì, bền chí chinh phục tri thức để đi tới thành công, biểu trưng cho nhân cách thanh cao tiềm ẩn hoặc hướng đến một kết quả tốt đẹp.
Tin liên quan
-
Đời sống
Mâm cỗ Tết cổ truyền các miền khác nhau thế nào?
10:06' - 12/02/2018
Mâm cỗ Tết cổ truyền Việt Nam tùy theo vùng miền mà có các món ăn đặc trưng. Trong khi miền Bắc thường có nhiều món canh thì miền Nam lại có nhiều đồ nguội do thời tiết nắng nóng.
-
Tin ảnh
Người dân Hà Nội đón Tết "Ông Công, ông Táo"
14:59' - 08/02/2018
Theo tục cổ truyền của người Việt, hàng năm, ngày 23 tháng Chạp, các gia đình thường chuẩn bị làm lễ cúng tiễn ông Công Táo lên chầu trời để báo cáo mọi việc tốt xấu của nhân gian.
-
Hàng hoá
Làng nghề nuôi cá chép cho ngày tiễn ông Công, ông Táo bội thu
17:16' - 07/02/2018
Cứ đến cận ngày 23 tháng Chạp, làng Tân Cổ (xã Quảng Tân, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa) lại rộn ràng, tấp nập người mua kẻ bán.
-
Hàng hoá
Cá chép tăng giá từng giờ trước ngày Tết ông Công, ông Táo
15:26' - 07/02/2018
Sáng 7/2 (tức 22 tháng Chạp âm lịch), trước Tết ông Táo 1 ngày, tại chợ đầu mối cá lớn nhất tỉnh Hải Dương, thị trường cá chép vàng đã rất nhộn nhịp.
-
Xe & Công nghệ
Thị trường vàng mã cúng ông Táo vào mùa
07:00' - 01/02/2018
Chỉ còn vài ngày nữa là đến ngày ông Công, ông Táo (23 tháng Chạp), thị trường vàng mã tại Hà Nội bắt đầu sôi động.
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Những câu nói dối ngày Cá tháng Tư độc lạ
19:45'
Ngày 1 tháng 4 dương lịch hàng năm được gọi là ngày Cá tháng Tư, còn gọi là ngày nói đùa, ngày nói dối, là ngày hội vui vẻ, hấp dẫn đối với những người tinh nghịch và hài hước.
-
Đời sống
Cập nhật, dự báo tình hình xâm nhập mặn và thiếu nước sản xuất, sinh hoạt
16:53'
Toàn bộ diện tích lúa vùng ĐBSCL được khuyến cáo đã được đẩy sớm thời vụ, hiện đã được thu hoạch hoặc trong giai đoạn chín, bảo đảm không bị thiệt hại, cây ăn trái vẫn được bảo đảm an toàn.
-
Đời sống
Cùng tìm hiểu về ngày Cá tháng Tư
13:30'
Vào ngày Cá tháng Tư bạn có thể thoái mái nói dối để trêu đùa mọi người mà không sợ ai giận. Vậy bạn có biết nguồn gốc, lịch sử và các phong tục độc đáo về ngày Cá tháng Tư này không?
-
Đời sống
Tháng 4 và 5, miền Bắc sẽ xảy ra hiện tượng mưa đá thường xuyên hơn
12:49'
Trong quá trình chuyển mùa, các tỉnh miền Bắc sẽ xảy ra hiện tượng dông, lốc, mưa đá thường xuyên hơn, tập trung từ tháng 3-5, cao điểm vào tháng 4/2024.
-
Đời sống
Tháng 4, người lao động có mấy ngày nghỉ lễ?
10:28'
Tháng 4 năm nay, người lao động sẽ được nghỉ lễ mấy ngày? Và người lao động đi làm vào ngày nghỉ lễ sẽ hưởng lương ra sao?
-
Đời sống
Hàn Quốc: Thủ đô Seoul và các thành phố lân cận chìm trong bụi mịn
08:18'
Theo phóng viên TTXVN tại Hàn Quốc, cảnh báo bụi mịn đã được ban bố ở hầu hết các khu vực thuộc tỉnh Gyeonggy và thủ đô Seoul trong sáng 29/3.
-
Đời sống
Khu đô thị đầu tiên tại Việt Nam có trung tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi
15:52' - 28/03/2024
Tập đoàn Vingroup đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Tập đoàn Y tế Well Group (Nhật Bản) để phát triển mô hình Trung tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi cao cấp tại Việt Nam.
-
Đời sống
LHQ: Mỗi ngày có 1 tỷ bữa ăn bị vứt bỏ trong khi 800 triệu người bị đói
09:22' - 28/03/2024
Trong năm 2022, mỗi ngày các hộ gia đình thế giới đã vứt bỏ 1 tỷ bữa ăn. Liên hợp quốc (LHQ) đưa ra thông tin trên ngày 27/3 cùng lời cảnh báo về "thảm kịch toàn cầu" lãng phí thực phẩm.
-
Đời sống
Đinh hướng phát triển mô hình chợ trên địa bàn quận ở Tp. Hồ Chí Minh
14:48' - 27/03/2024
Chợ truyền thống không chỉ là nơi để mua bán, mà còn là nét văn hóa của người dân Việt Nam.