Hành trình 100 năm từ Trung Quốc đến New Zealand của quả kiwi

Hiện nay, cả kiwi nội địa và và thương hiệu kiwi Zespri của New Zealand đang cùng hiện diện tại các siêu thị Trung Quốc. Nhưng ít người biết rằng kiwi New Zealand có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Cách đây hơn một trăm năm, loại trái cây này đã có một hành trình vượt biển Thái Bình Dương từ Trung Quốc đến New Zealand. Việc trồng và phát triển kiwi ở New Zealand kể từ đó đã trở thành minh chứng cho mối quan hệ bền chặt giữa hai quốc gia này.

Hạt giống kiwi lần đầu tiên được đưa đến New Zealand vào đầu thế kỷ XX bởi bà Isabel Fraser, một giáo viên đến từ Whanganui ở Đảo Bắc, sau chuyến thăm em gái ở Trung Quốc. Hạt giống được một nông dân địa phương trồng và cho trái đầu tiên vào năm 1910. Mọi người cho rằng quả này có vị giống quả lý gai nên bắt đầu gọi nó là quả lý gai Trung Quốc.

Phải đến khi các thương nhân New Zealand bắt đầu thúc đẩy nhu cầu thị trường nước ngoài đối với loại trái cây này vào những năm 1950, thì quả lý gai Trung Quốc mới được làm mới thương hiệu. Họ quyết định đặt tên cho loại quả màu nâu có lông này theo tên của loài chim kiwi – biểu tượng của New Zealand. Vào năm 1997, Hội đồng quảng bá Kiwi New Zealand cho ra mắt thương hiệu kiwi Zespri trong chiến lược quảng bá toàn cầu mới.

Những người trồng kiwi New Zealand đã dành nhiều năm để phát triển giống thương mại đầu tiên của quả kiwi. Được nhà nghiên cứu cây trồng New Zealand Hayward Wright chọn lọc vào năm 1928, giống kiwi ruột xanh nổi tiếng với sự pha trộn tuyệt vời giữa vị ngọt và chua, và vẫn là mặt hàng thiết yếu đối với các hộ gia đình trên toàn thế giới.

Ông Ivan Kinsella, Giám đốc phụ trách các vấn đề kinh doanh tại Trung Quốc của Zespri International, cho biết sau đó, giống quả này được đưa trở lại Trung Quốc, "đặt nền móng cho ngành công nghiệp kiwi Trung Quốc". Ông cho hay giống kiwi ruột vàng trở nên nổi tiếng trong 15 năm qua, tiếp theo là giống kiwi đỏ ruby trong vài năm gần đây. Ông Kinsella cho biết: "Trung Quốc hiện chiếm khoảng 50% tổng kim ngạch xuất khẩu giống kiwi đỏ mới của chúng tôi… và là thị trường quốc gia lớn nhất (của Zespri)”. Theo ông, nhập khẩu của Trung Quốc chiếm khoảng 27% tổng kim ngạch xuất khẩu của Zespri, dự kiến đạt khoảng 200.000 tấn trong năm nay.

Ông Kinsella cho biết, với sự tăng trưởng ổn định trong kim ngạch xuất khẩu kiwi sang Trung Quốc, Zespri sẽ tiếp tục mở rộng và củng cố chuỗi cung ứng của mình trên khắp Trung Quốc. Ông nói hiện tại, công ty này đã có mặt tại hơn 60 thành phố ở Trung Quốc và có kế hoạch tăng gấp đôi con số này lên 120 trong 5 năm tới, khi quan hệ kinh tế và thương mại giữa hai nước tiếp tục phát triển mạnh mẽ.

Quy trình thông quan ngày càng được cải thiện của Trung Quốc đang tạo điều kiện cho quả kiwi vào thị trường nước này nhanh hơn. Với việc thực hiện giao thức kiểm dịch giữa hai nước vào năm ngoái, tốc độ thông quan đã được đẩy nhanh hơn nữa. Ông Kinsella nhấn mạnh "phần lớn kiwi đến nơi (Trung Quốc) trên thực tế được thông quan trong cùng ngày".

Ngày nay, Trung Quốc là nước trồng kiwi lớn nhất thế giới, trong khi New Zealand là nước xuất khẩu kiwi lớn nhất thế giới. Các chuyên gia tin rằng nghiên cứu và đổi mới trong ngành công nghiệp kiwi mang lại tiềm năng to lớn để hai nước hợp tác và đáp ứng tốt hơn nhu cầu về kiwi chất lượng cao của người tiêu dùng Trung Quốc.

Ông Kinsella nhận xét ngành công nghiệp kiwi của hai nước mang tính "bổ sung cho nhau", vì kiwi New Zealand bắt đầu đến Trung Quốc vào cuối tháng Ba, do vậy sẽ lấp đầy khoảng trống trên thị trường khi kiwi Trung Quốc chưa có sẵn.

Ông Kinsella cho biết, Trung Quốc sản xuất hơn 2 triệu tấn kiwi mỗi năm. Trong khi đó, sản lượng của New Zealand thấp hơn nhiều, ước tính khoảng 700.000 tấn trong năm nay. Ông nói: "Mặc dù ngành kiwi của chúng tôi nhỏ hơn, nhưng New Zealand đã đạt được những bước tiến đáng kể trong việc phát triển thị trường quốc tế."

Bày tỏ hy vọng cung cấp cho người tiêu dùng nguồn kiwi quanh năm, ông Kinsella cho biết, Zespri đang tích cực nghiên cứu trồng kiwi ở Trung Quốc để tận dụng mùa vụ ở New Zealand tại Nam Bán Cầu và mùa vụ ở Trung Quốc tại Bắc bán cầu để phục vụ tốt hơn cho thị trường Trung Quốc.