Hỗ trợ, tái thiết ổn định cuộc sống cho người dân vùng thiên tai

Tham gia chương trình có đại diện lãnh đạo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia và Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) tại Việt Nam.

Chia sẻ tại tọa đàm, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai Nguyễn Văn Tiến cho biết, thiên tai năm 2025, mang nhiều yếu tố cực đoan, dị thường, xảy ra trên khắp các vùng miền cả nước kéo dài từ đầu năm đến hết năm, đặc biệt là bão mạnh, trái quy luật và các đợt mưa lũ lịch sử đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Trong bối cảnh phòng chống thiên tai khi chuyển sang chính quyền 2 cấp có nhiều sự thay đổi, nhiều vấn đề mới phát sinh, song nhờ sự quan tâm của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước với nhiều giải pháp trước mắt cũng như lâu dài đã góp phần giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.

Đề cập đến ý nghĩa và tầm quan trọng của chiến dịch doThủ tướng phát động, ông Nguyễn Văn Tiến cho rằng, trong thời gian vừa qua, bão, mưa lũ cực đoan, lũ vượt lịch sử đã gây hậu quả rất nghiêm trọng tại nhiều địa phương, đặc biệt là khu vực Trung Bộ, làm sập, đổ 1.635 ngôi nhà và gây hư hỏng nặng 39.461 ngôi nhà... Trước những thiệt hại to lớn đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 234/CĐ-TTg, ngày 30/11/2025 về việc phát động, triển khai "Chiến dịch Quang Trung" thần tốc xây dựng lại, sửa chữa nhà ở cho các gia đình có nhà bị thiệt hại do các đợt thiên tai vừa qua tại các tỉnh miền Trung, trong đó yêu cầu các địa phương từ Hà Tĩnh đến Lâm Đồng cùng các bộ, ngành triển khai ngay "Chiến dịch Quang Trung" nhằm huy động tổng lực, thần tốc sửa chữa và xây dựng lại nhà ở cho các hộ dân bị thiệt hại trong các đợt mưa lũ lịch sử.

Chiến dịch đặt mục tiêu huy động lực lượng quân đội, công an, thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cả hệ thống chính trị để hỗ trợ sửa chữa toàn bộ nhà ở bị hư hỏng nặng trước ngày 31/12/2025; đồng thời hoàn thành việc xây dựng lại, tái định cư cho các hộ có nhà bị sập, đổ, trôi chậm nhất trước ngày 31/01/2026.

Thủ tướng đã từng nhấn mạnh: "Các lực lượng phải coi đây là nhiệm vụ từ trái tim đến trái tim, hành động vì nhân dân vùng bão lũ miền Trung. Đây là khoảng thời gian rất gấp rút, với phương châm thần tốc, quyết liệt nhằm bảo đảm người dân có nơi ở an toàn, ổn định cuộc sống, có chỗ thờ cúng tổ tiên và đón Tết Nguyên đán, năm mới 2026".

Đối với ngành phòng chống thiên tai, chiến dịch này góp phần thúc đẩy quá trình phục hồi nhanh và bền vững hơn, không chỉ dừng ở việc khôi phục nhà ở mà còn củng cố hạ tầng thiết yếu, nâng cao khả năng chống chịu của cộng đồng. Đặc biệt là lòng tin của nhân dân vào Đảng và Chính phủ.

Trước tình hình thiên tai bất thường năm 2025, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đã tham mưu Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao kêu gọi các Đại sứ quán và tổ chức quốc tế hỗ trợ khẩn cấp cho các địa phương bị ảnh hưởng. Đồng thời, Đối tác Giảm nhẹ rủi ro thiên tai tiếp tục là cơ chế điều phối hiệu quả giữa Cục và các tổ chức quốc tế trong ứng phó khẩn cấp. Đến nay, các Đại sứ quán và tổ chức quốc tế đã viện trợ và cam kết viện trợ khoảng 21,010 triệu USD cho các địa phương chịu ảnh hưởng bởi thiên tai; trong đó hơn 9,745 triệu USD được điều phối qua Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai dưới dạng tiền mặt và hàng hóa. Hàng viện trợ gồm tiền mặt, hỗ trợ sinh kế nông nghiệp, nước uống, thiết bị lọc nước, chăn màn, thùng chứa nước, tấm nhựa, bộ vệ sinh cá nhân, đồ gia đình, sửa chữa nhà cửa, dụng cụ bếp và học tập.

Nổi bật có tổ chức UNICEF luôn đồng hành cùng Cục trong các hoạt động cứu trợ, giúp người dân vùng núi phía Bắc và miền Trung sớm ổn định đời sống và sản xuất. "Ngoài ra, ngày 10/12, tôi trực tiếp tham gia cùng tổ chức Plan International Việt Nam cấp phát tiền mặt và đồ dùng thiết yếu cho 230 hộ dân và 106 phụ nữ mang thai, khuyết tật tại xã Gò Nổi và Thượng Đức (Đà Nẵng)", ông Nguyễn Văn Tiến nhấn mạnh.

Để cập đến các công việc cần triển khai trong thời gian tới nhằm giảm thiểu rủi ro thiên tai, ông Nguyễn Văn Tiến thông tin: Trước hết, cần khẩn trương rà soát và thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng thành hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về phòng chống thiên tai trong năm 2026; đồng thời hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật cho hạ tầng, công trình phòng chống thiên tai và điều chỉnh quy trình vận hành hồ chứa theo hướng ưu tiên cắt lũ hạ du; điều chỉnh chiến lược, kế hoạch và phương án phòng chống thiên tai phù hợp từng vùng; đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia và nền tảng quản lý thiên tai trên môi trường số.

Cùng với đó, kiện toàn bộ máy, nâng cao hiệu lực điều phối liên ngành trước tháng 6/2026; huy động nguồn lực cho các dự án trọng điểm như sắp xếp dân cư vùng thiên tai, nâng cấp hạ tầng chống bão lũ và xử lý ngập tại các đô thị lớn. Công tác tuyên truyền cần đổi mới toàn diện để nâng cao nhận thức cộng đồng. Đồng thời, tiếp tục tăng cường đối ngoại, hợp tác quốc tế và chia sẻ kinh nghiệm trong dự báo, cảnh báo và ứng phó thiên tai...

Đại diện UNICEF tại Việt Nam, ông Lý Phát Việt Linh, quản lý chương trình Giảm nhẹ rủi ro thiên tai và Biến đổi khí hậu cho hay, UNICEFđã đồng hành cùng Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, các tổ chức quốc tế trong việc cứu trợ, giúp đỡ người dân khắc phục nhanh hậu quả thiên tai, nhanh chóng ổn định cuộc sống.

"Chúng tôi tập trung hỗ trợ người dân ảnh hưởng bởi thiên tai về nước sạch, hỗ trợ sách vở và các đồ dùng học tập cho các em học sinh và đặc biệt là hỗ trợ tiền mặt. Việc hỗ trợ tiền mặt cho người dân đã phát huy được hiệu quả bởi họ có thể chủ động dùng khoản tiền này vào những việc thiết thực mà họ đang cần. Ngoài ra, UNICEF cũng rất coi trọng việc hỗ trợ nhận thức cho chính quyền, người dân về việc nâng cao chất dinh dưỡng cho trẻ em, quan tâm đến việc khủng hoảng tâm lý của trẻ em vùng thiên tai...", ông Lý Phát Việt Linh nêu rõ.

Thông tin về tình hình thiên tai có nguồn gốc khí tượng thủy văn, Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, tính đến thời điểm này đã có 21 cơn bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông và trở thành năm có số lượng bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động nhiều nhất trên Biển Đông. Ngoài kỷ lục về số lượng bão, áp thấp nhiệt đới, mùa bão năm 2025 còn ghi nhận một số tính chất đặc biệt, bất thường và cực đoan như: Bão WUTIP (bão số 1) vừa là bão đầu tiên trên Biển Đông, vừa là cơn đầu tiên trên Tây Bắc Thái Bình Dương; bão số 9 (RAGASA) với cường độ mạnh cấp 17, giật trên cấp 17 đã trở thành cơn bão mạnh nhất ghi nhận trên khu vực Biển Đông; áp thấp nhiệt đới cuối tháng 11, tàn dư của cơn bão Senyar trên khu vực Ấn Độ Dương, là  áp thấp nhiệt đới đầu tiên đi từ Ấn Độ Dương sang Tây Bắc Thái Bình Dương.

Trong năm 2025, tình hình lũ lụt nghiêm trọng đã xảy ra trên diện rộng, với mực nước đỉnh lũ trên các sông vượt mốc lịch sử ở cả Bắc Bộ, Trung Bộ, cao nguyên Trung Bộ, đồng bằng sông Cửu Long. Chưa năm nào ghi nhận lũ đặc biệt lớn, lũ lịch sử cùng xuất hiện trong 1 năm tại 20 con sông. Đặc biệt nghiêm trọng là trận lũ lụt lịch sử tại Phú Yên (nay là khu vực phía Đông tỉnh Đắk Lắk) là một phần của đợt thiên tai lớn tại miền Trung và Tây Nguyên, được đánh giá là vượt qua đỉnh lũ lịch sử năm 1993 trên lưu vực sông Ba.....

Dự báo về diễn biến thiên tai trong năm 2026. Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm cho rằng, bão, áp thấp nhiệt đới có khả năng xuất hiện tương đương so với trung bình nhiều năm.

Trong tháng 1-2 là các tháng chính mùa đông, các tỉnh miền Bắc chịu ảnh hưởng các đợt không khí lạnh mạnh, có thể gây ra các đợt rét đậm, rét hại trên diện rộng, đề phòng sương muối và băng giá đặc biệt ở các tỉnh vùng núi phía Bắc. Trong khi đó, khu vực cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ có thể xuất hiện các đợt mưa trái mùa trong những tháng mùa khô.

Số đợt nắng nóng có khả năng ở mức tương đương so với trung bình nhiều năm. Phân bố nắng nóng tại khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ tập trung từ tháng 4-8 (cao điểm tháng 6-7) và từ tháng 2-5 (cao điểm tháng 3-4) ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ...

Tại buổi tọa đàm, các khách mời đã trao đổi, chia sẻ những vấn đề khác liên quan đến việc hỗ trợ và tái thiết ổn định cuộc sống cho người dân vùng thiên tai.