Hoàn thiện các quy định về phòng chống gian lận trên sàn thương mại điện tử

Bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các chủ thể tham gia

Trình bày Báo cáo tóm tắt thẩm tra sơ bộ dự án Luật Thương mại điện tử, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết: Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, việc hoàn thiện các quy định của pháp luật để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng, chống thất thu thuế, kiểm soát vấn đề hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng đối với các hoạt động kinh doanh trên môi trường điện tử.

Đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí với sự cần thiết, cơ sở chính trị, cơ sở thực tiễn và mục tiêu tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về thương mại điện tử như đã nêu tại Tờ trình số 729/TTr-CP. Các ý kiến nhấn mạnh cần rà soát để thể chế hóa đầy đủ quan điểm chỉ đạo, đường lối, nhiệm vụ, giải pháp về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia tại các văn kiện của Đảng, mà trực tiếp nhất là Nghị quyết số 66-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW và Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Trong đó, xác định rõ phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Luật; định vị rõ vị trí, vai trò của Luật Thương mại điện tử trong hệ thống pháp luật, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật. Đổi mới cách thức quản lý nhà nước, làm rõ phạm vi quản lý gắn với mục tiêu quản lý cụ thể và phù hợp với chức năng của Nhà nước; tránh tạo thêm quá nhiều tầng lớp trách nhiệm cho các chủ thể tham gia, không tạo cơ chế “xin - cho”, không làm phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết và gánh nặng chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, không tạo “điểm nghẽn”, vướng mắc, khó khăn trong việc triển khai thực hiện. Hướng đến tạo lập hành lang pháp lý thực sự thúc đẩy cho các hoạt động thương mại điện tử phát triển, bảo đảm khả thi, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các chủ thể tham gia vào hoạt động thương mại điện tử, phù hợp với tính chất đặc thù của thương mại điện tử và xu thế phát triển chung của thế giới. Mức độ chi tiết của quy định tại Luật bảo đảm hợp lý, phù hợp.

Để bảo đảm đầy đủ, rõ ràng, các ý kiến cũng đề nghị bổ sung thuyết minh, so sánh, làm rõ hơn về mức độ tương thích cụ thể và minh chứng quy định trong dự thảo Luật được xây dựng trên cơ sở tham khảo, kế thừa quy định tại các điều ước quốc tế có liên quan; tiếp tục rà soát bảo đảm tính tương thích trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật; tiếp tục hoàn thiện các quy định hiện hành hoặc bổ sung, quy định rõ tại dự thảo Luật này theo hướng phòng ngừa để bảo đảm yếu tố quốc phòng, an ninh…

Phòng, chống gian lận trên sàn thương mại điện tử hiệu quả

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, trong quá trình xây dựng dự án luật, Bộ Công Thương với vai trò là cơ quan chủ trì đã phối hợp với Ủy ban Kinh tế và Tài chính nghiên cứu những nội dung liên quan về vấn đề quản lý, đảm bảo mục tiêu phòng, chống gian lận trên sàn thương mại điện tử một cách hiệu quả, bảo vệ người tiêu dùng; đồng thời tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu và giải trình với mục tiêu xây dựng dự thảo luật đảm bảo tính bao quát. Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết, những yếu tố liên quan đến an ninh quốc phòng và bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng là nội dung sẽ được tiếp tục nghiên cứu, nhằm đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ với các Luật liên quan.

Lãnh đạo Bộ Công Thương cũng nhấn mạnh, nội dung dự thảo luật sẽ được chỉnh sửa, rà soát theo hướng không tạo gánh nặng cho doanh nghiệp, đồng thời chú trọng đến việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, việc xây dựng dự án Luật cần căn cứ trên các Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân; Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đồng thời bám sát Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; chủ động báo cáo, xin ý kiến cấp có thẩm quyền đối với những nội dung quy định.

Đồng thời, làm rõ những hạn chế, khoảng trống trong pháp luật và các luật đang trình Quốc hội để khắc phục, bổ sung vào các quy định riêng trong dự án luật; xác định rõ vị trí, vai trò thương mại điện tử trong hệ thống pháp luật. Rà soát kỹ lưỡng dự thảo luật với các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật và các dự án luật trong Chương trình lập pháp năm 2025.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, cần nghiên cứu hoàn thiện quy định về ký kết hợp đồng trong thương mại điện tử, quy định trách nhiệm của chủ thể tham gia. Đặc biệt, từng loại hình thương mại điện tử cũng cần quy định rõ ràng, khả thi, có phân loại theo quy mô ngành, lĩnh vực gắn với mục tiêu, tiêu chí cụ thể, phù hợp đặc thù với môi trường số và xu thế toàn cầu.

Bên cạnh đó, nội dung dự thảo Luật cũng cần hướng đến cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, bảo đảm quyền lợi chính đáng cho các doanh nghiệp tham gia lao động thương mại, đồng thời chống thất thu thuế, chống hàng giả, hàng cấm, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng, bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo đảm an toàn trong hoạt động thương mại điện tử…