IEA kỳ vọng vào vai trò của Canada trên thị trường khoáng sản quan trọng

Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), ông Fatih Birol mới đây đã lên tiếng khuyến nghị Canada cần nhanh chóng đẩy mạnh sản xuất các khoáng sản quan trọng và đóng vai trò lãnh đạo toàn cầu để ứng phó với nguy cơ xảy ra các cuộc khủng hoảng an ninh năng lượng.

Ông Fatih Birol cảnh báo rằng tình trạng thiếu năng lượng hiện đang hoành hành ở châu Âu có thể lặp lại khi thế giới chuyển sang sử dụng nhiên liệu sạch hơn, nếu các nước phương Tây không tăng cường khả năng tiếp cận với khoáng sản đất hiếm và phát triển các nguồn năng lượng thân thiện hơn với môi trường. 

Các khoáng chất hiện là nhân tố cốt yếu đối với các nguồn năng lượng phát thải ròng bằng 0. Ông Birol cho biết, chỉ có một số ít quốc gia đang cung cấp các khoáng sản này cho thị trường. Việc sản xuất và tinh chế các khoáng chất quan trọng hiện nay tập trung ở một số quốc gia, trong đó nổi trội là Trung Quốc.

Ông Birol bày tỏ mong muốn được thấy các quốc gia như Canada tham gia nhiều hơn trên thị trường quốc tế, đồng thời nhấn mạnh đến tinh thần thượng tôn pháp luật, sự minh bạch và trách nhiệm giải trình của Chính phủ Canada.

Tuy nhiên, một số chuyên gia trong ngành cho rằng đó là một yêu cầu quá lớn đối với Canada, nơi các cơ quan quản lý cấp tỉnh và liên bang cùng tham gia vào tiến trình phê duyệt mỏ, khiến thủ tục pháp lý đôi khi rất cồng kềnh. Chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau đã tuyên bố sẽ cắt giảm thủ tục quan liêu cản trở lĩnh vực này. Lời hứa được đưa ra vào năm ngoái sau những chỉ trích dữ dội rằng Canada có nguy cơ bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua toàn cầu để đảm bảo các khoáng sản quan trọng.

Tại Canada, có thể mất tới 25 năm để đưa một mỏ khoáng sản đi vào hoạt động – chậm hơn nhiều so với các đối thủ như Australia. Bộ trưởng Tài nguyên Thiên nhiên Canada Jonathan Wilkinson, cho biết thời gian trung bình là khoảng 12 năm đến 15 năm, nhưng nói thêm rằng ngay cả như vậy cũng là quá lâu.

Các Giám đốc điều hành của Metals Pty Ltd. ("người khổng lồ" trong lĩnh vực khai khoáng của Australia, đã trả hơn nửa tỷ CAD vào đầu năm nay để mua những tài sản giá trị trong dự án Ring of Fire của tỉnh Ontario, Canada) đã gặp gỡ các chính trị gia Canada để đề nghị giảm bớt thủ tục quan liêu.

Trích dẫn dữ liệu của Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ về trữ lượng khoáng sản quan trọng toàn cầu, một số nhà nghiên cứu cho rằng Canada là một "người chơi nhỏ" trên thị trường lithium, coban, đồng, than chì và niken - những nguyên liệu được sử dụng trong năng lượng carbon thấp, chẳng hạn như pin xe điện. Tuy nhiên, ông Wilkinson khẳng định rằng Canada sẽ không bỏ lỡ cơ hội cạnh tranh trên thị trường các khoáng sản quan trọng.

Ông cho biết Ottawa đang nỗ lực để điều phối, hợp lý hóa quy trình cấp phép và đánh giá môi trường để tránh sự chồng chéo, trùng lặp thường xảy ra khi chính phủ liên bang và chính quyền các tỉnh cùng tham gia vào tiến trình này./.