Kinh tế hợp tác Vĩnh Long: Điểm tựa cho nông nghiệp xanh, hiện đại và bền vững

Từ những mô hình sản xuất hữu cơ, trồng xen đến liên kết “4 nhà”, kinh tế hợp tác không chỉ giúp nông dân nâng cao thu nhập mà còn tạo nền tảng cho nông nghiệp xanh – hiện đại, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

*Liên kết cùng phát triển

Tại xã Tân An, nhiều hộ nông dân đã liên kết với doanh nghiệp, thành lập Tổ hợp tác trồng ngò gai xen canh trong vườn dừa để tăng thu nhập.

Tổ hợp tác trồng ngò gai xen canh trong vườn dừa ở ấp Sóc, xã Tân An, tỉnh Vĩnh Long. Ảnh: Thanh Hòa - TTXVN

Ông Lê Thanh Tâm, Tổ trưởng Tổ hợp tác trồng ngò gai ấp Sóc cho biết, tổ hiện có 10 thành viên canh tác 3,5 ha dừa xen trồng ngò gai. Tham gia tổ hợp tác, các hộ được doanh nghiệp cung cấp cây giống, hỗ trợ kỹ thuật trồng và bao tiêu giá 7.000 đồng/kg. Mỗi ha trồng dừa xen ngò gai giúp nông dân có thu nhập tăng thêm khoảng 100 triệu đồng/ha/năm, nâng tổng thu nhập đạt từ 250–300 triệu đồng/năm, cao hơn nhiều so với trồng lúa trên cùng diện tích.

Mô hình vườn dừa trồng xen ngò gai tuy quy mô nhỏ nhưng thể hiện rõ tính linh hoạt và khả năng thích ứng của nông dân Vĩnh Long trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tận dụng hiệu quả đất đai và lao động nông thôn.

Hợp tác xã nông nghiệp Thới Thạnh, xã Đại Điền cũng là mô hình tiêu biểu trong phát triển dừa hữu cơ  nhờ gắn kết chặt với doanh nghiệp trong tiêu thụ sản phẩm. Ông Phan Lê Tùng, Giám đốc Hợp tác xã Thới Thạnh cho biết, hợp tác xã hiện có 192 thành viên sản xuất 175 ha dừa hữu cơ, toàn bộ dừa nguyên liệu của Hợp tác xã được Công ty TNHH chế biến Dừa Lương Quới bao tiêu 6 năm nay. So với cách sản xuất truyền thống, đơn lẻ trước đây, nông dân tham gia hợp tác xã sản xuất hiệu quả hơn nhiều do được tiếp cận nhiều chính sách hỗ trợ. Cụ thể như được mua vật tư nông nghiệp chất lượng giá rẻ, được hỗ trợ kỹ thuật sản xuất sạch phù hợp với xu thế. Điều an tâm nhất dừa nguyên liệu luôn được doanh nghiệp bao tiêu với giáo cao hơn thị trường 10–15%. Nhờ vậy, nông dân có thu nhập cao hơn từ 50–70 triệu đồng/ha/năm so với khi chưa tham gia hợp tác xã.

Mô hình đã khẳng định tính bền vững của liên kết “4 nhà”, đồng thời mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương trong tiến trình chuyển đổi xanh. Từ những thành công này, địa phương đã thành lập Liên hiệp Hợp tác xã dừa hữu cơ Thạnh Phú, gồm 7 hợp tác xã và 2 doanh nghiệp, sản xuất trên tổng diện tích 2.000 ha tại các xã Đại Điền và Quới Thiện. Dự kiến năm 2026, Liên hiệp hợp tác xã dừa hữu cơ Thạnh Phú sẽ mở rộng vùng nguyên liệu thêm 1.000 ha.

Những mô hình kinh tế tập thể hiệu quả trên là minh chứng cho hướng đi đúng đắn của kinh tế hợp tác. Từ tinh thần “liên kết để cùng phát triển”, kinh tế hợp tác đang góp phần quan trọng xây dựng nền nông nghiệp xanh, hiện đại và bền vững.

*Hướng đi tất yếu

Phát triển kinh tế tập thể và hợp tác xã là một trong những giải pháp quan trọng góp phần thúc đẩy tăng trưởng nông nghiệp, phát triển nông thôn bền vững. Trong 9 tháng năm 2025, khu vực kinh tế tập thể của tỉnh đã ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực cả về số lượng lẫn chất lượng hoạt động.

Lao động nữ làm việc tại Tổ hợp tác trồng ngò gai xen canh trong vườn dừa ở ấp Sóc, xã Tân An, tỉnh Vĩnh Long, có thu nhập khoảng 200.000 đồng/ngày. Ảnh: Thanh Hòa- TTXVN

Đến nay toàn tỉnh có 510 hợp tác xã và 5 Liên hiệp hợp tác xã đang hoạt động, với hơn 82.200 thành viên, vốn điều lệ 687 tỷ đồng và giải quyết việc làm thường xuyên cho hơn 7.200 lao động; trong đó, 377 hợp tác xã hoạt động ở lĩnh vực nông nghiệp đóng vai trò chủ lực trong tổ chức sản xuất, cung ứng vật tư và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân. Bên cạnh đó, toàn tỉnh có 3.150 tổ hợp tác với hơn 52.000 thành viên, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp cũng góp phần quan trọng trong gắn kết, chia sẻ kinh nghiệm và nâng cao hiệu quả sản xuất cho nông dân.

Phần lớn các hợp tác xã nông nghiệp hiện nay hoạt động theo mô hình dịch vụ tổng hợp, liên kết với doanh nghiệp để cung ứng vật tư, tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị. Qua đó, nông dân được tiếp cận tiến bộ kỹ thuật, giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.

Ông Thái Phước Lộc, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh Vĩnh Long cho biết, thời gian tới, đơn vị tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế tập thể. “Chúng tôi chú trọng giới thiệu, nhân rộng các mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã hoạt động hiệu quả, tiên tiến trong sản xuất và kinh doanh để lan tỏa cách làm hay; khẳng định việc phát triển kinh tế tập thể là hướng đi tất yếu và bền vững giúp nông dân nâng cao thu nhập, đưa nông nghiệp địa phương phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập”, ông Lộc nhấn mạnh.

Từ đầu năm đến nay, Liên minh Hợp tác xã tỉnh đã  tổ chức 28 hội nghị tuyên truyền về Luật hợp tác xã, 6 lớp tập huấn nâng cao năng lực quản lý cho 181 cán bộ hợp tác xã, 11 lớp đào tạo chuyên đề gắn với tham quan học tập mô hình thực tế; hỗ trợ hợp tác xã và hàng chục sáng lập viên trong công tác tư vấn thành lập, chuyển đổi và vận hành hợp tác xã theo Luật Hợp tác xã năm 2023.

Bên cạnh đó, Liên minh hợp tác xã tỉnh đã hỗ trợ 50 hợp tác xã tham gia các hội chợ khu vực, qua đó quảng bá hơn 80 sản phẩm tiêu biểu của địa phương. Đồng thời, phối hợp với các sở ngành đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ, hỗ trợ hợp tác xã đăng ký mã vùng trồng, truy xuất nguồn gốc và đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, góp phần nâng cao giá trị và mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản.

Một điểm sáng khác là hoạt động Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã. Từ đầu năm đến nay, Quỹ đã giải ngân cho 19 hợp tác xã và thành viên vay tổng số tiên hơn 9,5 tỷ đồng, giúp các đơn vị đầu tư mở rộng sản xuất, đổi mới thiết bị, tạo thêm việc làm cho lao động nông thôn. 

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Châu Văn Hòa cho biết, tỉnh đang tập trung các giải pháp củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động hợp tác xã. Đối với các hợp tác xã yếu kém hoặc hoạt động hình thức, tỉnh kiên quyết giải thể.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Châu Văn Hòa cũng yêu cầu các sở, ngành đẩy mạnh hỗ trợ các hợp tác xã nông nghiệp xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh hiệu quả; tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản. Các hợp tác xã huy động tối đa  nguồn lực đầu tư để đổi mới thiết bị, công nghệ, thực hiện chuyển đổi số và thúc đẩy tham gia các chuỗi sản xuất – chế biến – tiêu thụ sản phẩm.

Khi thành lập mới các hợp tác xã cần gắn với chuỗi giá trị và chương trình xây dựng nông thôn mới, ưu tiên phát triển các sản phẩm nông nghiệp có thế mạnh tại địa phương, sản phẩm OCOP; nhân rộng các mô hình hợp tác xã kiểu mới gắn với phát triển chuỗi giá trị hoạt động hiệu quả. Tỉnh khuyến khích việc liên kết, sáp nhập, hợp nhất các hợp tác xã có quy mô nhỏ để hình thành các hợp tác xã có quy mô lớn, đủ sức cạnh tranh trên thị trường.

Với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành của các cấp, ngành và tinh thần chủ động, sáng tạo của từng hợp tác xã, kinh tế tập thể Vĩnh Long đang khẳng định vai trò là bệ đỡ vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, góp phần xây dựng quê hương Vĩnh Long ngày càng giàu đẹp, văn minh và phát triển bền vững.