Làm gì để nâng giá trị sản phẩm gỗ Việt?
Cơ hội nào cho ngành gỗ Việt Nam bứt phá, làm sao để nâng cao năng lực sản xuất, giá trị sản phẩm và khả năng nhận diện của ngành gỗ Việt?
Phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam xoay quanh chủ đề trên.
Phóng viên: Từ đầu năm đến nay, đại dịch COVID-19 ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều ngành; trong đó ngành chế biến và xuất khẩu gỗ cũng không phải ngoại lệ. Tuy nhiên, đến nay, chúng ta đã ghi nhận sự bứt phá ấn tượng của ngành này. Xin ông chia sẻ rõ hơn về kết quả đạt được?
Ông Ngô Sỹ Hoài: Năm ngoái, lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu gỗ và các sản phẩm lâm sản ngoài gỗ của chúng ta đã vượt mốc 10 tỷ USD. Ngành công nghiệp gỗ và các loại lâm sản ngoài gỗ cũng đã lần đầu tiên được xếp trong nhóm 6 ngành hàng có kim ngạch xuất khẩu cao nhất trên 10 tỷ USD mỗi năm.
Ba tháng đầu năm nay, chúng ta vẫn tiếp được đà tăng trưởng cũ nhưng mà sang đến quý II khi đại dịch COVID-19 bùng phát tại nhiều quốc gia đối tác thì ngành công nghiệp gỗ cũng như các ngành khác gặp rất nhiều khó khăn, chuỗi cung ứng bị đứt gãy, các nước đều trì hoãn nhận hàng theo hợp đồng.
Nhưng rất may do trong nước khống chế đại dịch tốt nên từ quý III năm nay, chúng ta đã phục hồi sản xuất, mỗi tháng kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD. Tính đến cuối tháng 10/2020, chúng ta đã xuất khẩu gỗ và các lâm sản ngoài gỗ đạt giá trị trên 10,5 tỷ USD.
Phóng viên: Tiếp đà tăng trưởng như vậy, theo ông đâu là cơ hội cho ngành gỗ Việt Nam trong thời gian tới?
Ông Ngô Sỹ Hoài: Ngành gỗ Việt Nam đang có cơ hội để có thể tăng trưởng tốt trong những năm tới, mục tiêu đặt ra đến năm 2025 tổng giá trị xuất khẩu gỗ và các sản phẩm lâm sản ngoài gỗ sẽ đạt khoảng 20 tỷ USD.
Chúng ta vẫn còn có lợi thế về mặt nhân công, lao động cần cù, lương còn tương đối thấp, nguồn nguyên liệu rất dồi dào từ rừng trồng trong nước và một đội ngũ doanh nhân năng động, sáng tạo và khát vọng vươn lên làm giàu và góp phần cho đất nước phát triển.
Thêm vào đó, chúng ta đã trở thành thành viên của các hiệp định: CPTPP, EVFTA và nhiều hiệp định thương mại tự do với một số nước đối tác quan trọng. Do vậy, ngành gỗ có một thị trường khá rộng mở và không bị ràng buộc bởi những hàng rào thuế quan. Tuy nhiên, bao giờ cơ hội cũng đi liền với những thách thức. Dù vậy, tôi tin rằng chúng ta vẫn còn rất nhiều cơ hội để có thể biến ngành công nghiệp gỗ thực sự thành "một con gà biết đẻ trứng vàng".
Phóng viên: Vậy trước những cơ hội mà ông vừa mới chia sẻ thì ông có đánh giá ra sao về năng lực chế biến, sản xuất của doanh nghiệp gỗ Việt Nam hiện nay?
Ông Ngô Sỹ Hoài: Khi nói đến năng lực, chúng ta cần phải đề cập đến 3 yếu tố: Về năng lực quản trị, chúng ta có một đội ngũ doanh nhân có khát vọng vươn lên làm giàu; về năng lực công nghệ và thiết bị, tuy hầu hết các doanh nghiệp của chúng ta là doanh nghiệp vừa và nhỏ, năng lực công nghệ và thiết bị có hạn nhưng nhìn chung đã có sự thích ứng và chủ động nhập thiết bị công nghệ mới, từ đó cho phép sản xuất ra các sản phẩm đáp ứng được nhu cầu của thị trường.
Ngoài ra, khi nói về năng lực cũng cần bàn đến đội ngũ công nhân lành nghề. Chúng ta sở hữu một đội ngũ công nhân khá đông đảo, lao động cần cù, nhưng chắc chắn sẽ cần phải đào tạo để nâng cao tay nghề, từ đó tăng năng suất và tăng sức cạnh tranh của toàn ngành.
Phóng viên: Trên thực tế, bên cạnh cơ hội rộng mở, đâu là khó khăn lớn nhất đối với xuất khẩu gỗ của Việt Nam hiện nay, thưa ông?
Ông Ngô Sỹ Hoài: Sản phẩm gỗ của chúng ta đã được xuất khẩu đi trên 120 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau trên thế giới. Việt Nam cũng đã trở thành một trong những nhà sản xuất và xuất khẩu sản phẩm gỗ lớn hàng đầu trên thế giới. Tuy nhiên, cơ hội luôn song hành cùng thách thức. Trong đó, hai thách thức lớn nhất mà chúng ta đang phải đối mặt là những rào cản về kỹ thuật và thương mại.
Về rào cản kỹ thuật, do gỗ là sản phẩm có nguyên liệu từ rừng. Mặc dù hầu hết là từ rừng trồng nhưng các quốc gia cũng đều đặt ra những yêu cầu rất khắt khe để đảm bảo toàn bộ gỗ đưa vào chế biến, tiêu thụ trong nước và xuất khẩu phải là gỗ từ nguồn cung ứng hợp pháp.
Thêm nữa, mặc dù đã ký kết các hiệp định thương mại tự do nhưng nhiều quốc gia thường dựng lên các hàng rào bảo hộ mậu dịch, đặc biệt là áp thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp sản xuất. Cho nên chúng ta cũng phải chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với những động thái đó của các thị trường lớn.
Phóng viên: Trước những thách thức vừa nêu, theo ông giải pháp nào sẽ giúp nâng cao nhận khả năng nhận diện của sản phẩm Việt Nam hiện nay và mặt khác sẽ tránh khỏi tranh chấp thương mại trên thị trường gỗ thế giới.
Ông Ngô Sỹ Hoài: Về mặt vĩ mô, theo tôi Chính phủ cần phải đàm phán với các quốc gia tiêu thụ nhiều sản phẩm gỗ của Việt Nam cũng như các quốc gia xuất khẩu nhiều nguyên liệu gỗ vào Việt Nam để làm sao cả hai bên có thể minh bạch các khung thể chế pháp lý, giúp tránh được những rủi ro đưa gỗ bất hợp pháp vào chuỗi cung ứng.
Đối với các doanh nghiệp, cần nâng cao năng lực giải trình, trách nhiệm giải trình, cẩn trọng trong việc nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài, đảm bảo làm sao để gỗ đưa vào sản xuất và chế biến, xuất khẩu phải đến từ nguồn cung ứng hợp pháp. Ngoài ra, mỗi một doanh nghiệp cũng cần phải nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng nhiều càng gay gắt hơn
Hiệp hội chúng tôi cũng cần phải làm tốt hơn chức năng tập hợp, liên kết tất cả các bên liên quan trong chuỗi chế biến và cung ứng sản phẩm, từ người nông dân trồng rừng cho đến những doanh nghiệp đầu cuối, làm sao để nâng sức cạnh tranh, nâng uy tín của thương hiệu gỗ Việt trên thị trường thế giới.
Phóng viên: Thị trường rộng mở, nhưng dường như tác động của COVID-19 đã làm thay đổi nhu cầu của khách hàng. Vậy ngành gỗ Việt Nam xác định những sản phẩm chiến lược trong thời gian tới là gì, thưa ông?
Ông Ngô Sỹ Hoài: Với đại dịch bùng phát trên toàn cầu, mỗi doanh nghiệp, mỗi ngành đều phải thích ứng với bối cảnh "bình thường mới" do đó ngành công nghiệp gỗ cũng giống nhiều ngành hàng khác, phải tăng cường thương mại điện tử và kết nối với khách hàng, đối tác thông qua giao dịch trực tuyến.
Ngành gỗ hiện nay tập trung vào 4 nhóm sản phẩm chính: các loại sản phẩm đồ gỗ nội, ngoại thất (chiếm đến 70% tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu); các loại ván nhân tạo (kim ngạch xuất khẩu hàng năm đều trên 1 tỷ USD); dăm gỗ (xuất khẩu thu về trên 1,7 tỷ USD); viên nén để làm năng lượng sinh khối.
Riêng về viên nén, đây là nhóm sản phẩm mới nổi lên và Việt Nam cũng đang có lợi thế cạnh tranh. Năm ngoái, chúng ta xuất khẩu được trên 3 triệu tấn và thu được trên 400 triệu USD. Điều đáng nói, nhóm sản phẩm này cho phép chúng ta tận dụng mùn cưa, dăm bào, các loại phế thải từ công đoạn chế biến gỗ khác nhau để chế biến và xuất khẩu.
Như vậy, chúng ta vẫn phải phát triển đồng thời cả 4 nhóm hàng. Nhưng tôi nhấn mạnh rằng trong thời gian tới nhất định phải tăng cường xuất khẩu nhóm sản phẩm mà có giá trị gia tăng cao nhất, đó là các loại bàn ghế, giường tủ...
Đồng thời, nhiều doanh nghiệp Việt Nam cũng có thể xuất khẩu không gian kiến trúc, không gian nội thất, nhận hợp đồng lớn để thiết kế và trang trí nội thất cho những tòa nhà, cung điện, khách sạn hạng sang... Thông qua đó, chúng ta có thể nâng cao hình ảnh, uy tín và thương hiệu của doanh nghiệp gỗ Việt.
Phóng viên: Để xuất khẩu gỗ bền vững, việc chuẩn bị nguồn nguyên liệu và vùng trồng hiện nay ra sao thưa ông?
Ông Ngô Sỹ Hoài: Trong xuất khẩu sản phẩm gỗ, nguyên liệu, đặc biệt là nguyên liệu từ rừng trồng trong nước rất quan trọng. Tuy nhiên, lâu nay nông dân vẫn khai thác khi rừng còn rất non, tức là chỉ sau 4 - 5 năm. Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã có những chính sách giúp nông dân có thể kéo dài chu kỳ trồng rừng để có gỗ lớn nhưng đến nay, thực tế chúng ta vẫn chưa làm được nhiều.
Tôi nghĩ rằng trong thời gian tới, một trong những công việc quan trọng của cả lâm nghiệp và công nghiệp chế biến gỗ là làm sao để có thể giúp nông dân tích hợp nhiều giải pháp, kéo dài chu kỳ kinh doanh, trồng rừng và sản xuất gỗ lớn, cung cấp nguyên liệu đầu vào có chất lượng cao hơn để có được các sản phẩm cạnh tranh trên thị trường.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!
Tin liên quan
-
Chuyển động DN
Dịch COVID-19: Xuất khẩu gỗ lội ngược dòng, khôi phục đà tăng trưởng
11:16' - 13/08/2020
Sau thời gian bị ảnh hưởng nghiêm trọng do dịch COVID-19 khiến tăng trưởng xuất khẩu giảm, từ tháng 6 đến nay các doanh nghiệp ngành gỗ đã nỗ lực thích ứng và đạt được tăng trưởng khả quan.
-
Kinh tế Việt Nam
Trước mắt doanh nghiệp xuất khẩu gỗ cao su dạng tấm vẫn được áp mức thuế 0%
20:47' - 05/08/2020
Tổng cục Hải quan đã tổ chức đối thoại với các doanh nghiệp nhằm xác định rõ quy trình sản xuất, quy cách sử dụng để quyết định áp dụng mã HS phù hợp với nhóm các mặt hàng gỗ cao su xuất khẩu dạng tấm
-
Kinh tế Việt Nam
Dự báo xuất khẩu gỗ vẫn đạt 12 tỷ USD
14:03' - 27/07/2020
Mặc dù bị ảnh hưởng nặng nề của đại dịch toàn cầu COVID-19, nhưng dự báo xuất khẩu của ngành chế biến gỗ Việt Nam vẫn đạt được mục tiêu 12 tỷ USD năm 2020.
-
Kinh tế Việt Nam
Ngành chế biến, xuất khẩu gỗ chủ động thị trường để đạt mục tiêu 12 tỷ USD
10:34' - 21/05/2020
Do dịch bệnh COVID-19 xảy ra bất ngờ đã tác động mạnh lên các phân khúc của ngành chế biến, xuất khẩu gỗ Việt Nam.
-
Thời sự
Bốn nhóm giải pháp lớn cho tăng trưởng xuất khẩu gỗ và lâm sản
13:13' - 15/05/2020
Dự báo giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản năm 2020 sẽ đạt khoảng 11,75 tỷ USD, tăng 3,9% so với 2019, giảm 6,6% so với mục tiêu tăng trưởng đầu năm đề ra.
Tin cùng chuyên mục
-
Ý kiến và Bình luận
Thụy Sĩ đàm phán với EU nhằm mở rộng quan hệ hợp tác
09:01'
Theo phóng viên TTXVN tại Geneva, ngày 18/3, Thụy Sĩ và Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức khởi động quá trình đàm phán để tăng cường mối quan hệ giữa các đối tác thương mại.
-
Ý kiến và Bình luận
WTO ghi nhận đóng góp của Việt Nam cho hệ thống thương mại đa phương
08:02'
Tổng Giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala đánh giá cao chủ trương mở cửa, hội nhập quốc tế và sự tham gia, đóng góp tích cực của Việt Nam cho WTO.
-
Ý kiến và Bình luận
Quỹ Heritage: Việt Nam khẳng định vị thế ngôi sao đang lên
05:30'
Ngày 17/3, tác giả Rainer Zitelmann có bài viết trên trang washingtonexaminer.com (Mỹ) cho rằng các nền kinh tế tự do đang suy giảm trên toàn thế giới, nhưng Việt Nam lại đi ngược xu hướng.chung.
-
Ý kiến và Bình luận
Canada cam kết hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi xanh
18:12' - 18/03/2024
Bà Catherine Stewart, Đại sứ Biến đổi khí hậu của Canada, đã trao đổi với phóng viên TTXVN về kế hoạch hỗ trợ Việt Nam thích ứng với biến đổi khí hậu cũng như thực hiện quá trình chuyển đổi xanh.
-
Ý kiến và Bình luận
Các nhà kinh tế tranh luận về tác động của khủng hoảng khí hậu đối với kinh tế Mỹ
10:11' - 18/03/2024
Trong bối cảnh các cuộc khủng hoảng khí hậu tiếp tục gây ra mối đe dọa toàn cầu, các nhà kinh tế hàng đầu đang tranh luận về tác động đối với kinh tế Mỹ.
-
Ý kiến và Bình luận
EU xem xét nới lỏng các quy định về bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp
07:00' - 18/03/2024
Ủy ban châu Âu (EC) đã đề xuất nới lỏng một loạt quy định trong việc để đất hoang hoặc luân canh cây trồng, đưa ra những nhượng bộ với người nông dân khi họ biểu tình khắp châu Âu trong vài tháng qua.
-
Ý kiến và Bình luận
Goldman Sachs: Thị trường bất động sản Mỹ có dấu hiệu chạm đáy
08:54' - 17/03/2024
Giá của các tòa văn phòng và các bất động sản thương mại khác tại Mỹ đã giảm mạnh do lãi suất cao hơn và nhu cầu thuê nhà giảm.
-
Ý kiến và Bình luận
IW: Đầu tư nước ngoài vào Đức thấp nhất trong 10 năm
07:10' - 16/03/2024
Dòng vốn đầu tư lớn chảy ra khỏi nước Đức trong những năm gần đây là dấu hiệu của quá trình phi công nghiệp hóa đang diễn ra, Viện Kinh tế tư nhân Đức (IW) vừa cho biết.
-
Ý kiến và Bình luận
Tổng Giám đốc IMF sẵn sàng cho nhiệm kỳ thứ hai
09:54' - 15/03/2024
Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva cho biết bà đã sẵn sàng cho nhiệm kỳ thứ hai với vai trò dẫn dắt thể chế tài chính này.