Làng miến dong Cẩm Bình vào vụ Tết

Giáp Tết, nhu cầu tiêu thụ tăng cao nên hiện nay, hơn 100 hộ sản xuất miến dong tại Cẩm Bình đang huy động toàn bộ nhân lực chạy đua với thời gian để kịp đơn hàng phục vụ nhu cầu của nhân dân trong và ngoài tỉnh dịp tết Nguyên Đán Mậu Tuất 2018 sắp tới.

Chạy đua với thời gian

Với truyền thống làm miến dong lâu đời, những ngày giáp Tết, nhu cầu tiêu thụ tăng cao nên gia đình ông Đỗ Văn Tiến, thôn Sẻ, xã Cẩm Bình cũng đang huy động toàn bộ nhân lực làm ngày làm đêm để kịp đơn hàng phục vụ Tết. Ông Tiến cho biết, gia đình ông có 4 lao động chính, nhưng trực tiếp làm nghề chỉ có hai vợ chồng, tuy nhiên, những ngày này, đơn hàng nhiều nên các con ông hiện đang làm công chức trên địa bàn cũng tranh thủ ngày nghỉ phụ giúp gia đình.

Ngoài ra, 3 tháng giáp Tết, gia đình cũng thuê thêm 7 lao động tại địa phương. Mặc dù làm ngày, làm đêm nhưng miến ra đến đâu là hết đến đó. Đến thời điểm hiện tại có nhiều đơn hàng, nhưng không có nhân lực nên gia đình không dám nhận thêm.

Theo ông Tiến, khó khăn lớn nhất hiện nay của người làm hàng là thiếu nguyên liệu và mặt bằng để sản xuất. Nguyên liệu chính là bột củ dong riềng, nhưng dong thu hoạch chỉ 3 tháng cuối năm, nguồn nguyên liệu ở địa phương khan hiếm nên phải nhập bột dong ở Mộc Châu (Sơn La) và một số tỉnh miền núi phía Bắc. Bên cạnh đó, việc sản xuất miến phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết.

Nếu nắng ấm thì sản xuất đều, năm nào mưa nhiều thì sản lượng và chất lượng sản phẩm cũng giảm vì miến phơi không được nắng, gió sẽ bị ẩm, mốc, không còn giữ được sự giòn, dai của sợi miến. Để ổn định sản xuất, năm nay gia đình ông Tiến và nhiều gia đình khác tại xã Cẩm Bình đã đầu tư hệ thống mái che, có khả năng hấp thụ ánh nắng mặt trời tốt, thoáng gió nên việc sản xuất những tháng cuối năm vẫn diễn ra đều đặn.

Cũng như gia đình ông Tiến, gia đình bà Phạm Thị Thanh, thôn Sẻ, xã Cẩm Bình cũng phải thuê thêm 5 lao động để sản xuất miến. Trong khuôn viên viên rộng chừng 70m2, mỗi người mỗi công đoạn đều tất bật để kịp làm ra những mẻ miến dong đảm bảo chất lượng phục vụ nhu cầu cho nhân dân dịp Tết. Người lọc bột, người tráng bánh, người cắt, người phơi, đóng gói…, tuy nhiên, hàng làm ra cũng không đủ để cung ứng cho thị trường dịp Tết.

Anh Nguyễn Văn Thuyết, khách hàng thường xuyên nhập miến Cẩm Bình đi phân phối trong và ngoài tỉnh cho biết, vào mỗi dịp Tết, do nhu cầu thị trường tăng cao nên năm nào anh cũng phải gom hàng và đặt trước các hộ từ tháng 10 âm lịch. Miến dong Cẩm Bình đã có tiếng trên thị trường với độ giòn, dai vừa phải, không bị sạn cát, ăn không hết nấu lại lần sau sợi miến vẫn còn dai, không bị nát, vữa, nên được người tiêu dùng ưa chuộng.

Theo những người làm nghề, sở dĩ miến dong Cẩm Bình được người tiêu dùng tin tưởng vì miến làm hoàn toàn bằng nguyên liệu tự nhiên là củ dong riềng và không hề có chất bảo quản, chất tẩy trắng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Quy trình làm miến đòi hỏi từng công đoạn cầu kỳ, tỉ mỉ, ngay từ khâu chọn nguyên liệu. Để có sợi miến ngon, người sản xuất phải chọn loại dong củ to, đều và già. Dong được cắt rễ, rửa sạch rồi cho vào nghiền nát, lọc bỏ bã để lấy tinh bột. Lọc bột nhiều lần cho đến khi đạt độ trắng cần thiết, quá trình lọc sạn cát và tạp chất ra khỏi bột là khâu rất quan trọng.

Bột dong riềng sau khi qua sơ chế, ngâm ủ, lọc tạp chất sẽ được đem đi tráng thành bánh. Công đoạn tráng bánh hoàn toàn thủ công nên sợi miến chín đều. Công đoạn tráng bánh cũng đòi hỏi sự khéo léo và tỷ mẩn của người làm nghề. Muồn sợi miến đều đẹp thì tráng phải đều tay, căn lượng bột và thời gian hấp vừa đủ.

Bánh tráng xong được phơi trên các sào lớn để ráo tự nhiên sau đó được cán bằng máy thành những sợi miến nhỏ. Khác với một số nơi thường pha thêm bột nghệ cho đẹp màu, miến dong xã Cẩm Bình chỉ dùng bột dong riềng nguyên chất nên rất đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Nghề phụ, thu nhập chính

Ông Nguyễn Văn Quyền, Bí thư Đảng ủy xã Cẩm Bình cho biết, nghề làm miến dong ở xã Cẩm Bình đã có gần 50 năm. Trước kia, người dân làm miến hoàn toàn thủ công nên năng suất thấp, hiệu quả không cao. Những năm gần đây, người làm miến đã chủ động đầu tư máy móc vào một số công đoạn sản xuất nên năng suất cao hơn nhiều, thu nhập từ nghề làm miến dong vì thế cũng được cải thiện đáng kể.

Hiện xã Cẩm Bình có khoảng hơn 100 hộ còn duy trì nghề làm miến, mặc dù được xem là nghề phụ, vì chỉ làm rộ 3 tháng cuối năm, thời gian còn lại người dân vẫn làm nông nghiệp là chính, tuy nhiên thu nhập từ nghề làm miến dong mang lại đã giúp nhiều hộ xóa đói, giảm nghèo. Nhiều hộ mạnh dạn đầu tư máy móc, nhà xưởng nên đã vươn lên làm giàu, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động ở địa phương với mức thu nhập 3 đến 4 triệu đồng/người/tháng.

Anh Nguyễn Văn Sơn, thôn Sẻ, xã Cẩm Bình, một trong những hộ vươn lên thoát nghèo từ nghề phấn khởi cho biết, với giá nhập 35.000 đồng/kg, trừ chi phí, anh thu lãi 70 triệu đồng/3 tháng. Thời gian tới, anh và các hộ mong muốn địa phương sớm quy hoạch vùng nguyên liệu trồng dong để người dân chủ động trong sản xuất, không phải nhập, giảm chi phí, để phát triển bền vững.

Cũng như gia đình anh Sơn, nhờ làm miến dong, gia đình chị Lê Thị Sinh, thôn Sẻ cũng đã xây dựng được ngôi nhà mới khang trang và đầu tư hệ thống mái che rộng gần 200m2 để phơi miến. Với nguồn ra ổn định và không ngừng tăng, thời gian tới, gia đình chị thuê thêm nhân công, đầu tư thêm lò tráng bánh, máy cắt để sản xuất quy mô lớn, góp phần phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động tại địa phương…

Sang năm 2018, UBND xã Cẩm Bình quy hoạch vùng nguyên liệu trồng dong riềng rộng hơn 20ha. Theo đó, xã khuyến khích và hỗ trợ 5 triệu đồng/hộ, đối với những hộ trồng từ 5ha trở lên. Hy vọng cùng với sự quan tâm của chính quyền, người làm nghề ở Cẩm Bình sẽ chủ động được nguồn nguyên liệu để tiếp tục duy trì và phát triển nghề truyền thống của địa phương../.

>> Làng nghề sản xuất hương “chạy đua” cùng Tết

>> Làng hoa Sa Đéc hút khách tham quan dịp Tết