Lễ cúng ông Táo - nét văn hóa tâm linh
Đây là một nét đẹp trong văn hóa dân gian ta được lưu truyền từ nhiều đời nay.
Tục lệ khi mua đồ cúng ông Táo, tùy vào năm theo ngũ hành mà chọn màu sắc của áo, mũ, hia tương ứng, ví dụ như năm hành kim dùng màu vàng, hành thủy dùng màu xanh...
Mâm cỗ cúng ông Táo không nhất thiết phải cầu kỳ, nhưng phải đầy đủ món canh, món xào, xôi, giò chả, chè kho, hoa quả, thịt luộc, quả cau, lá trầu, gạo, muối, rượu và 1 lọ hoa nhỏ hay lễ chay (với trầu cau, hoa, quả, giấy vàng, giấy bạc).
Lễ cúng thường diễn ra trước 12h trưa ngày 23, mâm cúng phải đặt trong bếp. Sau khi cúng, những đồ vàng mã như mũ, áo, hia và một số vàng thoi bằng giấy sẽ được đốt đi sau lễ cúng ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp cùng với bài vị cũ. Sau đó người ta sẽ lập bài vị mới cho Táo Công.
Theo phong tục miền Bắc, người dân còn cúng cá chép còn sống để các ông, bà Táo có phương tiện về chầu trời, với ngụ ý "cá chép hóa long" nghĩa là cá sẽ biến thành Rồng đưa ông Táo về trời. Sau khi làm lễ, cá chép này sẽ được "phóng sinh" (thả ra ao hồ hay ra sông).
Lễ cúng ông Táo là một nét văn hóa đẹp, mang nhiều nét tâm linh, hướng tới bình an, không chỉ của người dân Hà Thành, mà còn là của chung người dân trên khắp cả nước. Những năm gần đây, sau rằm tháng chạp người dân đã bắt đầu cúng ông công ông táo về trời mà không cần chờ đến đúng ngày 23 tháng chạp.
Một phần cũng bởi cuộc sống hiện đại ngày nay, khi mọi người đều bận rộn với những công việc mưu sinh hằng ngày thì việc chuẩn bị cho ngày lễ này cũng được đơn giản hơn. Phần lớn những nguyên liệu để làm lễ cúng được bày bán nhiều trên thị trường như bánh chưng, thịt đông, giò chả... có thể giúp các bà nội trợ tiết kiệm công sức và thời gian.
Là một giáo viên trung học cơ sở, cô Nguyễn Trà Hương (Kim Ngưu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết, với lịch dạy chiếm cả tuần việc chuẩn bị một mâm cơm cúng Táo quân như ngày trước là rất khó khăn.
Như mọi năm, cô thường ra chợ và mua đồ vàng mã từ trước đó 1 tuần, thực phẩm làm đồ cúng có thể dậy sớm và mua tại chợ để đảm bảo độ tươi ngon. Mâm cúng Táo quân của gia đình cô rất đơn giản, nhưng vẫn phải đảm bảo có cơm canh (canh măng, miến hoặc bát bóng thả giò), rượu thịt, giò chả, bánh chưng, dưa hành...
Các đồ vàng mã cũng được mua với số lượng vừa đủ. Đây cũng là lựa chọn của nhiều gia đình với tiêu chí mâm cỗ đơn giản nhưng tươm tất và phù hợp với công việc bận rộn của gia đình. Các loại cá chép hiện nay dùng để cúng ông Táo rất phong phú và đa dạng.
Ngoài cá chép vàng truyền thống còn có cá chép Nhật vàng, cá chép ngũ sắc... Thậm chí có những nhà ưu tiên chọn cá chép giấy để hóa luôn cùng quần áo và tiền vàng.
Lí giải cho sự lựa chọn này, cô Nguyễn Thanh Nhàn (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết, gia đình cô cúng chép giấy được 2-3 năm gần đây. Cúng cá chép giấy có ưu điểm nhanh, gọn, đặc biệt là đảm bảo vệ sinh môi trường.
Một phần do khu vực nhà ở không gần ao, hồ nhưng cô cho biết, có trường hợp nhiều người quẳng theo túi ni lông đựng cá xuống hồ, về mặt tâm linh và môi trường đều không hợp lý. Nhiều trường hợp báo chí đưa tin có người đánh bắt lại cá phóng sinh để đem bán lại hoặc làm thức ăn khiến nhu cầu dùng cá chép giấy càng tăng cao.
Sự phát triển nhanh chóng về kinh tế khiến nhiều năm gần đây, một số gia đình có điều kiện thường cúng rất nhiều đồ vàng mã. Bên cạnh bộ quần áo ông Công ông Táo và một số đồ đi kèm, bắt đầu xuất hiện một số đồ hiện đại như ô tô, nhà lầu, xe hơi... đủ chủng loại. Đây là một việc làm gây lãng phí và tăng dần nguy cơ cháy nổ, ô nhiễm môi trường.
Tuy nhiên, với công tác tuyên truyền văn minh đô thị đã và đang được triển khai mạnh mẽ, các gia đình đều thực hiện theo chủ trương tiết kiệm, hạn chế ảnh hưởng tới môi trường nên hiện tượng hóa nhiều vàng mã cũng từ đó giảm tải.
Ngày lễ cúng ông Táo đang tới gần, những Táo ông, Táo bà của các gia đình lại chuẩn bị về chầu Ngọc Hoàng, để những việc tốt của gia đình sẽ được thưa, việc xấu được giảm nhẹ. Qua đó nét đẹp văn hóa tâm linh được lưu truyền và bảo tồn cho đến mai sau./.
Tin liên quan
-
Kinh tế tổng hợp
Ngành đường sắt và hàng không khuyến cáo việc đi lại trong dịp Tết
06:32' - 30/01/2016
Do thời điểm những ngày cận Tết, lưu lượng hành khách rất đông, vì vậy hành khách nên đến sớm hơn giờ khởi hành 30 phút đối với tàu hỏa và 3 giờ đối với máy bay để làm thủ tục.
-
Kinh tế tổng hợp
8 lời khuyên để mua sắm Tết tiết kiệm mà vẫn đủ đầy
06:07' - 30/01/2016
Việc sắm Tết sao cho tiết kiệm mà vẫn đủ đầy luôn làm các chị em “đau đầu” mỗi dịp cuối năm. Để ngân quỹ không bị thâm hụt nặng nề, hãy tham khảo một vài mẹo nhỏ dưới đây nhé!
-
Kinh tế Việt Nam
Cảnh báo mất an toàn vệ sinh thực phẩm dịp Tết Nguyên đán
08:43' - 29/01/2016
Nhiều cơ sở sản xuất, chế biến giò chả tại Quảng Trị vẫn còn sử dụng hàn the, nhà xưởng nhếch nhác, thịt sống lẫn thịt chín được chế biến cùng một nơi... gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế tổng hợp
Chỉ thị 20: Phá điểm nghẽn, thiết lập kỷ cương môi trường
12:35'
Chỉ thị 20/CT-TTg yêu cầu toàn hệ thống chính trị vào cuộc khẩn trương, quyết liệt chống ô nhiễm môi trường, với lộ trình rõ ràng, trách nhiệm cụ thể và sự đồng thuận toàn dân.
-
Kinh tế tổng hợp
Định đoạt ngôi vương Fifa Club World Cup: Khi Chelsea đụng PSG phiên bản hủy diệt
10:45'
Một trận chung kết trong mơ đang chờ đợi người hâm mộ tại FIFA Club World Cup 2025: PSG – cơn lốc hủy diệt đến từ Paris đối đầu Chelsea – “kẻ thách thức” không ngại bất kỳ giới hạn nào.
-
Kinh tế tổng hợp
Khi OCOP thổi hồn vào đặc sản Vĩnh Long
10:43'
Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đang từng bước góp phần thúc đẩy chuyển dịch kinh tế nông thôn tại Vĩnh Long.
-
Kinh tế tổng hợp
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay ngày 13/7/2025
09:19'
Bnews. Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 13/7, sáng mai 14/7 các trận đấu trong nước, quốc tế đêm nay và sáng mai được cập nhật mới nhất, chính xác nhất. Lịch thi đấu ngoại hạng Anh, La Liga, Bundesliga.
-
Kinh tế tổng hợp
Bắc Ninh: Cháy lớn tại cửa hàng kinh doanh xăng dầu
08:43'
Khoảng 19 giờ 20 phút ngày 12/7, một vụ cháy lớn đã xảy ra tại cửa hàng kinh doanh xăng dầu tư nhân C.H, do ông N.V.C làm chủ, tại thôn Thanh Văn 1, xã Lục Ngạn, tỉnh Bắc Ninh.
-
Kinh tế tổng hợp
Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng DIFF – 2025: Đội Trung Quốc giành chức vô địch
08:37'
Tối 12/7, tại đêm Chung kết Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng DIFF – 2025, đội pháo hoa Jiangxi Yangfeng (Trung Quốc) đã xuất sắc giành chức vô địch, mang đến nhiều cảm xúc cho khán giả.
-
Kinh tế tổng hợp
Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn - Kiếp Bạc được công nhận di sản thế giới
20:46' - 12/07/2025
UNESCO đã chính thức công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn - Kiếp Bạc là di sản thế giới.
-
Kinh tế tổng hợp
XSMB 13/7. Kết quả xổ số miền Bắc hôm nay ngày 13/7/2025. XSMB chủ Nhật ngày 13/7
19:30' - 12/07/2025
Bnews. XSMB 13/7. Kết quả xổ số hôm nay ngày 13/7. XSMB chủ Nhật. Trực tiếp KQXSMB ngày 13/7. Kết quả xổ số miền Bắc hôm nay chủ Nhật ngày 13/7/2025.
-
Kinh tế tổng hợp
XSMT 13/7. Kết quả xổ số miền Trung hôm nay ngày 13/7/2025. XSMT chủ Nhật ngày 13/7
19:30' - 12/07/2025
Bnews. XSMT 13/7. Kết quả xổ số hôm nay ngày 13/7. XSMT chủ Nhật. Trực tiếp KQXSMT ngày 13/7. Kết quả xổ số miền Trung hôm nay chủ Nhật ngày 13/7/2025.