Năm 2010, tỉnh Kon Tum cho phép Công ty cổ phần Phúc Kim Tâm được tiến hành xây dựng dự án thủy điện Đăk Brót tại xã Đăk Kroong huyện Đăk Glei. Theo dự kiến, công trình sẽ hoàn thành sau 2 năm được cấp phép.
Công trường khai thác vàng sa khoáng
Vàng sa khoáng. Ảnh: moitruong.com.vn
Dự án Thủy điện Đăk Brót có công suất hơn 2MW, được UBND tỉnh cấp phép ở trên đỉnh của làng Nú Vai, xã Đăk Kroong. Từ ngày được giao đất làm thủy điện, công trình trở thành đại công trường của đãi vàng sa khoáng trái phép với quy mô cơ giới.
Cụ thể, từ năm 2014, Công ty cổ phần Phúc Kim Tâm ký lại hợp đồng với đối tác tên Thân Văn Tám để đưa máy móc, thiết bị vào thi công. Tuy nhiên, các máy đào, múc, thiết bị đãi, xăng dầu… chỉ dùng để đãi vàng.
Các hoạt động khai thác vàng trên diễn ra thường xuyên, xã, huyện cũng đã nhiều lần phát hiện, lập biên bản và xử phạt hành chính nhưng các đối tượng trên vẫn lén lút khai thác vàng.
Việc lợi dụng danh nghĩa thi công thủy điện để khai thác vàng khiến người dân trong vùng bức xúc. Nhiều cuộc họp, các ý kiến, kiến nghị của cử tri được gửi đến các ngành có liên quan.
Ngày 25/9/2014, khi kiểm tra công trình, đoàn liên ngành tỉnh phát hiện dự án lợi dụng việc khai hoang đất tái định canh để khai thác vàng sa khoáng. Kết luận về vụ việc, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Kon Tum khẳng định: “Chủ đầu tư không tổ chức khai hoang, xây dựng công trình thuỷ lợi như đã cam kết mà tổ chức khai thác vàng sa khoáng trái phép, khai thác với quy mô cơ giới”.
Gần nhất là ngày 3/3/2016, trên vùng dự án thuỷ điện Đăk Brót tiếp tục tái diễn tình trạng khai thác vàng sa khoáng trái phép. Theo đó, đoàn liên ngành của tỉnh phối hợp với UBND huyện Đăk Glei khi vào hiện trường đã phát hiện và lập biên bản vi phạm.
Tại hiện trường, lực lượng chức năng phát hiện 20 đối tượng, 2 máy đào, 2 máng xổ đang đãi vàng. Song huyện Đăk Glei chỉ trục xuất các đối tượng và phương tiện ra khỏi địa bàn, không thu giữ các phương tiện vi phạm, chỉ giữ lại các phi dầu… và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai (do khai thác vàng trái phép). Việc xử lý của huyện Đăk Glei khiến các thành viên đoàn kiểm tra liên ngành thấy quá nhẹ.
Nhiều kiến nghị nhưng...
Mặc dù đã triển khai được 6 năm nhưng đến nay, dự án thuỷ điện Đăk Brót gần như chưa triển khai được các hạng mục công trình nào, ngoài căn nhà điều hành cấp 4, cách công trình hơn 10km.
Sau 6 năm, trên công trình là bãi chiến trường của khai thác vàng sa khoáng. Không có bất kỳ một hạng mục nào để chứng tỏ đây là công trình thuỷ điện. Dự án chỉ tổ chức khai hoang tái định canh. Việc khai hoang được lặp đi, lặp lại nhiều lần nhưng không hoàn thành.
Trước các sai phạm có tính liên tục và việc chủ đầu tư chậm thi công dự án, huyện Đăk Glei đã liên tục có nhiều văn bản kiến nghị lên UBND tỉnh Kon Tum về việc cần sớm thu hồi giấy chứng nhận đầu tư của Công ty cổ phần Phúc Kim Tân.
Hy vọng, tỉnh Kon Tum sẽ sớm có quyết định dứt khoát về việc cho phép hay thu hồi dự án thủy điện Đăk Brót có nhiều sai phạm trên./.