Năm 2017 sẽ có đề án chính sách cạnh tranh toàn diện

Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương (CIEM) Nguyễn Đình Cung. Ảnh: Thúy Hiền/BNEWS/TTXVN

Tại hội thảo “Xây dựng chính sách cạnh tranh toàn diện: Kinh nghiệm quốc tế và bài học kinh nghiệm với Việt Nam ” do Viện Nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức ngày 3/8 tại Hà Nội, Viện trưởng CIEM Nguyễn Đình Cung cho biết, năm 2017 sẽ có đề án chính sách cạnh tranh toàn diện.
Theo ông Nguyễn Đình Cung, 10 năm trở lại đây, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam giảm dần, mức trung bình giai đoạn 1990-2007 là 7,8%; giai đoạn 2007-2012 còn 6,7%. Từ năm 2012 đến nay chỉ khoảng 5,8%. Tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm dần, nền tảng kinh tế vĩ mô kém vững chắc, nguy cơ bất ổn kinh tế vĩ mô hiện hữu.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng và không thể tiếp tục cứ đà tăng trưởng giảm dần như hiện nay. Chỉ có cải cách, khôi phục đà tăng trưởng mức 7 - 7,5%, Việt Nam mới giảm dần khoảng cách với các nước trong khu vực.

Việt Nam không thể tiếp tục dùng chính sách phía cầu (như nới rộng chính sách tiền tệ, mở rộng tài khóa, đầu tư nhà nước…), sẽ gây nguy cơ bất ổn kinh tế vĩ mô trở lại. Vì vậy, cần có giải pháp tốt hơn như nâng cao năng suất lao động, hiệu quả nguồn lực để tăng trưởng kinh tế bền vững.
“Chúng ta cải cách nền kinh tế đã 30 năm, dư địa cải cách đã chạm trần. Muốn tăng trưởng, chúng ta phải dỡ trần để tạo ra tăng trường mới. Cốt lõi của cải cách kinh tế lần 2 là tập trung xây dựng chính sách cạnh tranh. Nghị quyết 19 của Chính phủ đã giao cho CIEM đến năm 2017 phải trình đề án chính sách cạnh tranh toàn diện. Việc này như một kịch bản cải cách mới”, ông Nguyễn Đình Cung nói.
Viện trưởng CIEM cũng cho rằng, hiện nay, vẫn tồn tại cạnh tranh không công bằng, xu hướng mua đắt, bán rẻ, đi ngược lại quy luật chung. Thị trường như thế sẽ tạo ra tín hiệu thị trường cực kỳ sai lệch. Làm cho nguồn lực sử dụng kém hiệu quả. Chính sách bị chi phối bởi nhiều nhóm lợi ích....
Với kinh nghiệm 20 năm rà soát thị trường cạnh tranh, bà Lanchlan Rosalie, Ủy ban Năng suất của Australia cho rằng, yếu tố đầu tiên của cạnh tranh là loại bỏ kiểm soát hạn ngạch nhập khẩu. Các lĩnh vực do doanh nghiệp nhà nước độc quyền như điện, viễn thông…tạo điều kiện cho tư nhân tham gia.
Theo bà Lanchlan Rosalie, nguyên tắc cốt lõi của cạnh tranh là chống độc quyền. Tách biệt yếu tố độc quyền, chức năng công và thương mại nhà nước. Hạn chế hành vi độc quyền định giá. Loại bỏ ưu đãi của doanh nghiệp nhà nước, thúc đẩy cạnh tranh giữa doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân.
Để tạo ra được cạnh tranh, Tiến sỹ Lưu Bích Hồ cho rằng, nhà nước cần chống độc quyền và có cách tạo ra sức cạnh tranh với quốc tế trong điều kiện hiện nay.
“Cần thực hiện nguyên tắc cạnh tranh trung lập với các nội dung về thuế, nợ…, doanh nghiệp nhà nước không được hưởng ưu đãi về thuế; đồng thời, phải chịu chi phí như doanh nghiệp khác chứ không nhận ưu đãi. Trung lập về quản lý, bình đẳng giữa doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân. Bảo đảm ngân sách nhà nước cũng được sử dụng ưu đãi cho tất cả doanh nghiệp”, bà Lanchlan Rosalie cho biết.
Theo đánh giá của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) vào đầu năm nay, trong 140 nền kinh tế về cạnh tranh, Việt Nam xếp thứ 71 về cạnh tranh trên thị trường nội địa; xếp thứ 77 về hiệu quả chống độc quyền và xếp thứ 64 về mức độ phân phối thị trường của một số tập đoàn./.