Năm 2018, nhiều “dấu hiệu” phát triển mạnh mẽ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Ảnh minh họa: TTXVN
Năm 2017 - năm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có nhiều dấu ấn, tinh thần khởi nghiệp lan tỏa mạnh mẽ, các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp không theo phong trào mà đi vào thực chất. Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đã thành công và nhận được khoản đầu tư lớn.
Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học và công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), cơ quan quản lý nhà nước triển khai thực hiện Đề án Hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025, cho rằng: Năm 2018, Việt Nam có thể kỳ vọng bước phát triển mới về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, một số khu hỗ trợ khởi nghiệp tập trung giống như Block 71 của Singapore hay mô hình Thung lũng Sillicon ở Hoa Kỳ, Ấn Độ, Israel đã dần hình thành ở Việt Nam.
Bên cạnh đó, Việt Nam có thể có đại diện ở những khu vực khởi nghiệp lớn trên thế giới như Thung lũng Sillicon ở Hoa Kỳ hay các trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Singapore, Israel. Đặc biệt, đại diện cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam với sự hỗ trợ của Chính phủ và các địa phương có thể có mặt tại những điểm giao dịch kết nối với quốc tế để đưa doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam sang những trung tâm khởi nghiệp quốc tế gọi vốn.
Ngoài ra, các cơ sở ươm tạo, không gian làm việc chung ở các địa phương, các cơ sở đào tạo từng bước được hình thành, phát triển với chất lượng và hiệu quả tốt. Mạng lưới những nhà đầu tư “thiên thần”, đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong và ngoài nước cũng ngày càng nhiều hơn để hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Theo ông Phạm Hồng Quất, kỳ vọng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có những bước phát triển “nhảy vọt” bởi sự hưởng ứng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được các bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, các địa phương và đặc biệt là các trường đại học quan tâm, thúc đẩy. Số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp ra nước ngoài để tham gia các sự kiện gọi vốn, liên kết, tìm kiếm đối tác, nhà đầu tư, nhà tư vấn cũng nhiều hơn.
Đây là những dấu hiệu cho thấy năm 2018, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn nữa, các dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo sẽ có điều kiện tốt hơn để phát triển theo chiều sâu, dựa trên công nghệ và mô hình kinh doanh hiện đại.
Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam mới được hình thành và còn “non trẻ”, so với Singapore, Israel hay Hoa Kỳ, Việt Nam đi sau rất nhiều nhưng tốc độ phát triển hiện nay cho thấy Việt Nam đang “đi khá nhanh”. Các bạn trẻ của Việt Nam giỏi về công nghệ, có khả năng thâm nhập nhanh vào các mô hình kinh doanh mới và có những sáng tạo mới.
Mạng lưới du học sinh Việt Nam cũng trải khắp các trường đại học uy tín trên thế giới và đang có sự liên kết, hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong nước. Những điểm mạnh đó cho thấy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam có nhiều tiềm năng.
Tuy nhiên, đối với đa số các nhóm khởi nghiệp trong nước, vấn đề ngôn ngữ vẫn đang là rào cản, thách thức bởi việc gọi vốn quốc tế, hội nhập vào sân chơi chung đòi hỏi phải cải thiện nhanh các kỹ năng mềm như kỹ năng thuyết trình, cách chinh phục khách hàng, cách tiếp thị sản phẩm để vươn ra thị trường quốc tế, tăng trưởng nhanh dựa trên những mô hình kinh doanh mới, phương thức kinh doanh mới của nền kinh tế số. Đây là điểm cần cải thiện để hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam phát triển nhanh và hội nhập sâu rộng với quốc tế, ông Phạm Hồng Quất nói.
Hiện nay, hầu hết các mô hình kinh doanh mới chinh phục được nhà đầu tư nước ngoài, thể hiện bằng những dự án gọi được vốn đầu tư tương đối lớn mà giới khởi nghiệp gọi là “vốn khủng”.
Các founder (sáng lập viên) người Việt, nòng cốt là các du học sinh đã từng hoặc đang học tập tại nước ngoài đã thổi một luồng gió mới vào các dự án khởi nghiệp sáng tạo trong nước và giúp các nhà đầu tư nhìn nhận Việt Nam là một địa chỉ rất tiềm năng để đầu tư, phát triển thị trường cho các sản phẩm sáng tạo, mô hình kinh doanh mới, đặc biệt dựa trên các công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như nền tảng công nghệ thông tin, mạng điện tử kết nối vạn vật, điện thoại di động, phầm mềm, trí tuệ nhân tạo.
Tuy nhiên, để khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đi vào thực chất hơn nữa, các nhóm khởi nghiệp chú trọng tìm kiếm thông tin công nghệ, khai thác kho dữ liệu về tài sản trí tuệ, sáng chế, nghiên cứu các mô hình kinh doanh mới, học tập kinh nghiệm từ thành công cũng như thất bại để đưa ra chiến lược kinh doanh theo mô hình khởi nghiệp tinh gọn.
Để thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ, ông Phạm Hồng Quất nhấn mạnh: Ngoài việc xây dựng thể chế, ban hành chính sách, tạo không gian làm việc chung, cung cấp phương tiện, kỹ thuật... cần tạo môi trường để các bạn trẻ tiếp thu được kiến thức, kinh nghiệm thực tế. Bên cạnh đó, cần có cơ chế đãi ngộ chuyên gia giỏi, tiếp nhận chuyên gia quốc tế, nhóm khởi nghiệp quốc tế về Việt Nam để các bạn trẻ có thể trực tiếp học hỏi, cọ sát, cũng như cơ chế đưa các bạn khởi nghiệp trong nước đến các trung tâm khởi nghiệp lớn trên thế giới. Việc quan tâm đúng mức các hoạt động này sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển “vượt bậc” hoạt động khởi nghiệp trong nước./.