Nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống truyền tải điện

Tổng Công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) cho biết, mức tổn thất điện năng hiện tại trên lưới điện truyền tải của EVNNPT đã tiệm cận với tổn thất điện năng kỹ thuật và tương đương với mức tổn thất điện năng trên lưới điện truyền tải của các nước tiên tiến trên thế giới. Điều này đã góp phần giúp Tổng Công ty nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống truyền tải điện.
Để tiếp tục thực hiện tốt công tác này, năm 2020, EVNNPT sẽ triển khai đề án thử nghiệm tách nối đất dây chống sét cho một đường dây 500 kV và một đường dây 220 kV để có số liệu đánh giá phân tích sự ảnh hưởng của việc nối đất khép vòng dây chống sét đến tổn thất điện năng. Trên cơ sở đánh giá hiệu quả của giải pháp trên sẽ triển khai đối với các đường dây phù hợp trên lưới điện.
Bên cạnh đó, Tổng Công ty sử dụng dây dẫn tổn hao điện năng thấp cho các dự án thay dây, nâng khả năng tải cho các đường dây mới và đường dây hiện hữu. Hiện  EVNNPT đang áp dụng giải pháp này cho các dự án đường dây 220 kV Hòa Bình - Hà Đông (dài 56,99 km) và đường dây 220 kV Bình Hòa – Trị An.
Mặt khác, EVNNPT còn từng bước trang bị các thiết bị tự động giám sát, đánh giá tình trạng các thiết bị chính lưới điện truyền tải để chủ động phòng ngừa sự cố thiết bị, nâng cao độ an toàn, tính liên tục và độ tin cậy vận hành lưới điện. Hiện nay EVNNPT đã sử dụng thiết bị giám sát máy biến áp cho 4 trạm biến áp 500 kV là Phú Lâm, Pleiku 2, Đà Nẵng và Hiệp Hòa; sử dụng thiết bị giám sát dầu online cho tất cả các máy biến áp 500 kV và kháng điện trên hệ thống truyền tải điện.
Ngoài ra, EVNNPT còn hoàn thành các dự án trang bị pin mặt trời áp mái để lấy điện tự dùng, giảm sản lượng điện tự dùng lấy từ lưới điện.
Năm 2019 được đánh giá chỉ tiêu tổn thất điện năng của EVNNPT đạt được kết quả nổi bật với tỷ lệ tổn thất điện năng thấp nhất trong 11 năm kể từ ngày thành lập EVNNPT.
Nếu năm 2018, tổn thất điện năng (TTĐN) lưới điện truyền tải là 2,44%, xấp xỉ kế hoạch Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) giao do là năm Tổng Công ty truyền tải sản lượng cao trên trục Bắc-Nam phục vụ cấp điện cho miền Nam, truyền tải điện năng từ miền Bắc phục vụ cấp điện cho miền Nam xấp xỉ 12 tỷ kWh, cao nhất từ trước tới nay. Thì đến năm 2019, TTĐN thực hiện đạt 2,15%, thấp hơn 0,19% so với kế hoạch EVN giao (2,34%) và thấp nhất từ khi thành lập EVNNPT. Kết quả này bằng với kế hoạch năm 2020 EVN giao, góp phần tích cực giúp EVNNPT nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống truyền tải điện.
Để đạt được kết quả này, ngoài nguyên nhân khách quan là phương thức vận hành thuận lợi hơn các năm trước đối với TTĐN lưới điện truyền tải (truyền tải sản lượng thấp hơn các năm trước trên trục đường dây 500 kV Bắc-Nam) thì trong những năm EVNNPT qua đã triển khai quyết liệt các giải pháp để giảm TTĐN. Các giải pháp này sẽ tiếp tục được Tổng Công ty triển khai trong những năm tới.
Theo đó, các Công ty Truyền tải điện giao chỉ tiêu tổn thất điện năng cho từng Truyền tải điện, có đánh giá thực hiện theo từng tháng, quý, năm và gắn kết quả thực hiện chỉ tiêu kế hoạch giảm TTĐN với trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị. Các đơn vị cũng bố trí nhân lực chuyên trách cho công tác quản lý TTĐN và tính toán lưới điện; tổ chức đào tạo, bồi huấn nâng cao nghiệp vụ công tác quản lý TTĐN.
Nhờ đó, các đơn vị truyền tải điện giảm sự cố lưới điện, không để xảy ra sự cố chủ quan, tìm và xử lý nhanh sự cố để khôi phục chế độ vận hành, đảm bảo các sự cố thoáng qua được tự động đóng lại thành công, đảm bảo kế hoạch về suất sự cố EVN giao.
Trong năm 2019 dù gặp nhiều khó khăn do thời tiết bất lợi, nắng nóng kéo dài trên cả nước và đặc biệt là khu vực miền Trung nhưng bằng nhiều giải pháp hiệu quả, tăng cường kiểm soát hành lang, kiểm soát thiết bị nên hệ thống lưới điện truyền tải vận hành an toàn, mặc dù quy mô lưới điện tăng nhưng số vụ sự cố lại giảm 0,72% so với năm 2018. Suất sự cố giảm đã góp phần làm giảm tổn thất điện năng so với kế hoạch được giao.
Các đơn vị trực thuộc EVNNPT đã chỉ đạo theo dõi sát mức độ mang tải, trào lưu công suất của các đường dây, máy biến áp; phối hợp và đề xuất với các Trung tâm Điều độ các giải pháp, phương án để tránh vận hành quá tải, non tải máy biến áp, đường dây và thiết bị lưới điện; đề xuất thay thế, nâng khả năng tải các đường dây, máy biến áp thường xuyên đầy tải, có tổn thất điện năng cao.
Các trạm biến áp phối hợp chặt chẽ với các Trung tâm Điều độ điều khiển đóng cắt các dàn tụ bù ngang, kháng bù ngang ở các thời điểm phù hợp và theo dõi trào lưu công suất phản kháng, hệ số công suất cosφ qua máy biến áp, các xuất tuyến đường dây để điều chỉnh và giữ điện áp trong giới hạn tối ưu, hạn chế truyền tải vô công giữa truyền tải và phân phối. Hàng tháng có rà soát, đánh giá về hệ số cosφ, làm việc với các Công ty Điện lực để có giải pháp đối với các xuất tuyến thường xuyên có hệ số thấp dưới quy định.
Trên thực tế, việc theo dõi sát sao trào lưu công suất, phối hợp với các trung tâm điều độ để có chế độ vận hành, kết dây phù hợp đã làm giảm đáng kể các đường dây, các trạm biến áp đầy tải, quá tải, góp phần không nhỏ trong việc giảm tổn thất điện năng lưới điện truyền tải.
EVNNPT cũng đã chỉ đạo kiểm tra, đánh giá và lập phương án di chuyển các dàn tụ bù ngang đến các vị trí phù hợp, có đánh giá để thay thế các dàn tụ cũ có tổn hao công suất cao vượt thiết kế của các bình tụ.
Đồng thời đảm bảo chất lượng công tác lập, duyệt phương án thi công (kể cả thi công các công trình mới và sửa chữa, bảo dưỡng, thí nghiệm thiết bị), phối hợp các đơn vị trong việc cắt điện thi công công trình mới kết hợp với sửa chữa, bảo dưỡng, thí nghiệm lưới điện để hạn chế đến mức thấp nhất việc cắt điện kể cả đối với lưới điện của các Công ty Điện lực, đặc biệt trong các giờ cao điểm. Ưu tiên bố trí cắt điện thi công trong các ngày nghỉ, thời điểm phụ tải thấp. Nhờ làm tốt công tác này nên đã tăng cao tính an toàn, liên tục cho hệ thống, giảm tình trạng đầy tải, quá tải trên các thiết bị còn lại và góp phần làm giảm tổn thất điện năng.
Đầu tư phát triển lưới điện mới; cải tạo, chống quá tải lưới điện cũ đảm bảo vào vận hành đúng hoặc vượt tiến độ. Đây là giải pháp quan trọng đối với việc giảm TTĐN. Nhờ đó, các đơn vị truyền tải đã chủ động triển khai các dự án trang bị thiết bị ổn định điện áp lưới điện như trang bị kháng bù ngang trên lưới điện 500 kV và 110 kV, tụ bù ngang trên lưới điện 110 kV.
Theo đánh giá của EVNNPT, việc hoàn thành vượt mức chỉ tiêu đầu tư xây dựng năm 2019; trong đó có nhiều dự án vượt tiến độ như Dự án Nâng công suất Trạm biến áp 220 kV Tháp Chàm vượt tiến độ 6 tháng, Lắp máy 2 Trạm biến áp 220 kV hàm Tân vượt tiến độ 2 tháng, Trạm biến áp 220kV Phan Rí vượt tiến độ 3 tháng không những tránh được tình trạng đầy và quá tải trên hệ thống, góp phần giảm tổn thất điện năng mà còn góp phần quan trọng trong việc giải tỏa công suất các nhà máy điện năng lượng tái tạo khu vực Bình Thuận, Ninh Thuận.
Một giải pháp quan trọng nữa cũng được EVNNPT triển khai là quản lý chặt chẽ hệ thống đo đếm điện năng giao nhận ranh giới, đảm bảo cấp chính xác của hệ thống theo quy định, kịp thời khắc phục nhanh các sự cố, khiếm khuyết. Cùng đó, thực hiện xác nhận, tính toán sản lượng điện năng tại các nhà máy điện và thực hiện giao nhận điện với các Công ty Điện lực, các nhà máy điện, không để tình trạng thất thoát điện năng khi giao nhận./.