Ngân hàng trung ương Canada sẽ hạ lãi suất vào cuối quý II/2024

Tờ Toronto Star ngày 7/4 đăng bài phân tích của Giáo sư kinh tế Gustavo Indart thuộc Đại học Toronto, trong đó cho rằng Ngân hàng trung ương Canada (BoC) có rất ít lựa chọn ngoài việc cắt giảm lãi suất vào tháng Sáu tới.

Theo tác giả, lạm phát so với cùng kỳ năm ngoái ở Canada đã giảm liên tục trong hai tháng đầu năm, xuống lần lượt còn 2,9% và 2,8%, so với mục tiêu từ 1- 3% của BoC. Sự sụt giảm này dường như đã khiến nhiều người ngạc nhiên bởi các chuyên gia kinh tế và ngay cả BoC cũng từng dự báo lạm phát sẽ ở mức trên 3%.

         

Trên thực tế, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 0,3% trong tháng Một, mức tăng cao nhất trong 6 tháng gần đây và tương đương mức tăng cả năm là 3,9%. Điều này cho thấy, mức giảm lạm phát trong tháng Hai là do hiệu ứng cơ sở hàng tháng.

Để lạm phát ở mức trên 3% như dự báo thì CPI hàng tháng của Canada phải tăng khoảng 0,6%, một tỷ lệ chưa từng được ghi nhận kể từ tháng 7/2023. Nhiều nhà phân tích cho rằng để CPI tăng 0,6% thì giá xăng sẽ phải tăng 11%, nhưng trên thực tế xăng chỉ tăng 4%. Điều này đặt ra câu hỏi phản ứng của BoC sẽ thế nào?

Việc giá xăng tăng trong tháng Hai sau 5 tháng giảm liên tiếp là một yếu tố bất ngờ. Nếu loại trừ yếu tố nhiên liệu, lạm phát có thể chỉ ở mức 2,6%. Điều này cho thấy điều gì về lạm phát trong tháng Ba và tháng Tư? Có một điều gần như chắc chắn, đó là lạm phát sẽ tiếp tục đi xuống do hiệu ứng cơ sở hàng tháng. Giả sử lạm phát hàng tháng vẫn ở mức trung bình của 9 tháng gần đây, có thể dự đoán rằng lạm phát tháng Ba sẽ giảm trong khoảng 2,3% đến 2,5% và lạm phát tháng Tư ở mức từ 1,7% đến 1,9%.

Như vậy, có thể giả định lạm phát sẽ đi xuống dưới 2% vào đầu tháng tới hoặc về gần hơn mức mục tiêu. Liệu BoC sẽ phản ứng thế nào trong tình huống này?

Trong thông báo lãi suất sẽ công bố vào ngày 10/4, sự đồng thuận về việc BoC sẽ giữ nguyên lãi suất cơ bản 5% của các nhà phân tích đang ở mức cao nhất kể từ tháng 3/2001. Điều này gần như được đảm bảo vì dữ liệu lạm phát tháng Ba vẫn chưa xuất hiện để có thể tác động đến quyết định về lãi suất của ngân hàng.

Tất nhiên, BoC sẽ ghi nhận nguyên nhân khiến lạm phát giảm kể từ khi đạt mức 8,1% hồi tháng 6/2022. Phó thống đốc BoC Carolyn Rogers gần đây nói rằng tin tốt là chính sách tiền tệ đang phát huy tác dụng và bà thừa nhận rằng đại dịch, chứ không phải do nhu cầu dư thừa hay tăng lương quá mức, là nguyên nhân gây ra đợt lạm phát toàn cầu lớn nhất trong nhiều thập kỷ qua.

Nhưng BoC cũng sẽ lập luận rằng họ còn nhiều việc phải làm vì rủi ro về lạm phát vẫn đang tồn tại, giống như Thống đốc Tiff Maklem từng nói.

Những rủi ro về sự tăng giá này dường như ám chỉ tới tốc độ tiền lương đang hồi phục kể từ khi lạm phát tăng vọt hồi đầu năm 2021. Chắc chắn, thị trường lao động sẽ vẫn thắt chặt và tính theo từng năm, mức lương trung bình đã tăng 5% trong tháng Hai, đánh dấu 21 tháng liên tiếp với mức tăng hàng năm trên 4%.

Do vậy, BoC sẽ đáp ứng kỳ vọng của thị trường và giữ nguyên lãi suất cơ bản trong cuộc họp vào tháng này. Bằng cách này, BoC sẽ giữ được uy tín của mình, đồng thời có thêm thời gian để áp lực tiền lương giảm bớt.

Đến thời điểm tháng Sáu, hầu hết các nhà phân tích thị trường dự đoán BoC sẽ giảm 25 điểm cơ bản để đưa lãi suất xuống còn 4,75%, mức tương đương với thời điểm này trong năm ngoái.

Tác giả cho rằng với những dự báo trên và số liệu về lạm phát trong tháng Ba và tháng Tư được công bố, BoC sẽ không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc giảm lãi suất vào tháng Sáu tới cho dù trên thực tế thị trường lao động vẫn thắt chặt và áp lực tiền lương rất có thể sẽ vẫn còn.

Việc tiền lương có thể tiếp tục tăng mà không gây ra lạm phát, trong khi lợi nhuận doanh nghiệp có thể giảm sẽ là một tin đáng mừng. Điều này sẽ tạo ra một kịch bản để các doanh nghiệp triển khai đầu tư nâng cao năng suất, một kết quả đôi bên cùng có lợi đối với cả chủ doanh nghiệp và người lao động, đồng thời mở rộng cơ sở vật chất cần thiết để cải thiện mức sống chung của mọi người dân.