Ngành ô tô Bắc Mỹ trước khả năng giảm sức cạnh tranh

Theo phân tích của Viện Peterson về Kinh tế Quốc tế (PIIE), trong trường hợp Mỹ đạt được mục tiêu tăng hàm lượng Mỹ từ 35% lên 50% đối với ô tô nhập khẩu trong tái đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) giữa Mỹ, Mexico và Canada, nhiều dòng xe được sản xuất ở Mexico sẽ gặp khó khăn do chưa đáp ứng được quy định này.

Hiện tại, tất cả các xe ô tô mà Mỹ nhập khẩu từ Mexico và Canada, theo các quy định của NAFTA hiện hành, có tỷ lệ hàm lượng nội địa Mỹ trung bình đạt 25%. Tuy nhiên, nhiều dòng xe đang được sản xuất mạnh tại Mexico như Mazda 3, Golf, Jetta, Beetle, Sentra, Versa và HRV có hàm lượng nội địa Mỹ dưới 25%.

Caroline Freund, chuyên gia nghiên cứu của PIIE, nhận định việc tăng hàm lượng nội địa Mỹ sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh của ngành công nghiệp ô tô trong khu vực Bắc Mỹ. Điều này sẽ khiến nhiều nhà sản xuất rút khỏi thị trường để sản xuất từ nơi xuất xứ và xuất khẩu theo các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới.

Theo nghiên cứu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), hàm lượng nội địa Mỹ đối với các xe ô tô nhập khẩu từ Mexico giảm từ 26,5% vào năm 1995 xuống 18,1% vào năm 2011, và từ Canada giảm từ 34,9% xuống 26,4%.

Tại vòng ba về tái đàm phán NAFTA đang diễn ra ở Canada, đại diện Mỹ vẫn chưa đưa ra đề xuất cụ thể về quy tắc xuất xứ cũng như tỷ lệ nội địa hoá đối với ô tô sản xuất và tiêu thụ ở Bắc Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia dự báo phía Mỹ sẽ đề nghị tăng tỷ lệ này lên 70% hoặc cao hơn so với mức 62,5% hiện tại và trong đó tỷ lệ nội địa Mỹ ít nhất đạt 35%.

Chí phí sản xuất rẻ, nhân công tay nghề cao và các điều kiện ưu đãi bởi các Thỏa thuận Tự do Thương mại (FTA) với 40 quốc gia trên thế giới, đặc biệt là NAFTA, đã biến Mexico thành một điểm đầu tư hấp dẫn đối với các hãng xe hơi trên thế giới. Khoảng 71% ô tô và phụ tùng ôtô sản xuất tại Mexico được xuất khẩu sang Mỹ.

Ngành sản xuất ô tô hiện được coi là ngành kinh tế mũi nhọn quan trọng của Mexico và đóng góp tới 3% GDP. Hiệp hội Công nghiệp ô tô Mexico (AMIA) dự báo trong năm 2017, thị trường nội địa sẽ tiêu thụ trên 1,7 triệu chiếc xe, tăng 6,8% so với năm 2016.

Mexico đặt mục tiêu vươn lên thành nhà sản xuất ô tô lớn thứ năm trên thế giới (hiện xếp thứ bảy) vào năm 2020, với sản lượng 5 triệu xe/năm.

>>>Nhu cầu mua ô tô tại Việt Nam đang bắt kịp các nước ASEAN