Người trẻ chật vật với giấc mơ an cư

Khoảng cách khổng lồ này, khiến giấc mơ an cư của hàng trăm nghìn người trẻ trở nên xa vời, ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định cuộc sống và sự phát triển lâu dài của nhiều đô thị, trong đó có TP. Hồ Chí Minh. Đây là nhận định của một số chuyên gia tại hội thảo chuyên đề "TP. Hồ Chí Minh mở rộng – Cơ hội an cư cho người trẻ" do Báo Thanh tra phối hợp các đơn vị khác tổ chức ngày 12/9.

*Thách thức mua nhà tại siêu đô thị

Thống kê, Việt Nam có quy mô dân số khoảng hơn 101 triệu dân, tỷ lệ đô thị hóa ước đạt 45% và đến năm 2030 mục tiêu đạt trên 50%. Như vậy, dựa trên tăng trưởng dân số và mục tiêu đô thị hóa đến năm 2030, Việt Nam cần xây thêm khoảng 500.000 đơn vị nhà ở/năm tại các đô thị, không kể số nhà ở cần thay thế do xuống cấp.

Thu nhập 20 triệu đồng, người trẻ chật vật với giấc mơ an cư. Ảnh minh họa: TTXVN

Việc bảo đảm nguồn cung nhà ở đầy đủ và giá cả phù hợp cho thế hệ trẻ có ý nghĩa quyết định đối với mục tiêu phát triển bền vững. Tuy nhiên, thực trạng chung ở các đô thị tại Việt Nam là khoảng cách giữa thu nhập và giá nhà ở đang đối mặt nhiều thách thức.

Cụ thể, TP. Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế – tài chính năng động bậc nhất cả nước, nơi thu hút hàng triệu lao động trẻ mỗi năm, nhưng áp lực về nhà ở, nhất là nhóm tuổi từ 24–35 vẫn luôn là thách thức lớn. Thống kê của Viện Kinh tế Bộ Xây dựng tháng 8/2025, để mua căn hộ trung bình diện tích 70m2 tại TP. Hồ Chí Minh, người trẻ phải chi khoản chi phí tương đương từ 2,5 tỷ đến gần 4 tỷ đồng.

Tương tự, nhiều báo cáo khảo sát gần đây cho thấy, mức giá trung bình của căn hộ tại TP. Hồ Chí Minh sau hợp nhất đã chạm mốc 89 triệu đồng/m2, đồng thời rất nhiều dự án vượt xa 100 triệu đồng/m2. Trong khi đó, vào năm 2024 thì GRDP bình quân đầu người TP. Hồ Chí Minh khoảng 7.600 USD, tức hơn 197 triệu đồng (tương đương 16,4 triệu đồng/tháng) theo tỷ giá hiện hành, đứng thứ 2 trong 5 thành phố trực thuộc trung ương, sau Hải Phòng.

Với những người trẻ đạt thu nhập từ 20 triệu đồng/tháng 9cao hơn con số bình quân 16,4 triệu đồng kể trên), thì cũng phải tìm đến phương án như mua chung cư cũ, chọn nhà ở vùng ven hoặc chấp nhận nhà không có sổ hồng… Mặc dù vậy, những giải pháp thay thế chưa thực sự mang lại sự an tâm, ổn định và lâu dài cho người trẻ, đối tượng cần một chỗ ở vừa hợp pháp, hợp túi tiền và tiện ích để xây dựng sự nghiệp.

Theo bà Trần Thị Ngọc Liên, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Khu vực 2, mục tiêu an cư tại TP. Hồ Chí Minh đang là một thách thức lớn với nhiều người trẻ chưa được trang bị đầy đủ kiến thức quản trị tài chính cá nhân và có nhiều vốn tích lũy. Trước bối cảnh này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã chủ động triển khai nhiều chính sách điều hành tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản, nhà ở, nhà ở xã hội một cách an toàn, với trọng tâm là ưu tiên nguồn vốn cho nhu cầu ở thực, ưu tiên phát triển nhà ở xã hội, hạn chế đầu cơ.

Đặc biệt, các chính sách khuyến khích tập trung vào phát triển nhà ở thương mại giá phù hợp, nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và nhóm khách hàng là người mua nhà lần đầu. Điều này giúp hệ thống ngân hàng thương mại có thể triển khai cơ chế lãi suất cố định trong những năm đầu, tạo sự an tâm cho người vay vốn dài hạn.

Ngân hàng Nhà nước cũng khuyến khích hệ thống ngân hàng thương mại xây dựng những sản phẩm tín dụng linh hoạt, phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của người trẻ. Đi kèm với đó, là cơ chế kiểm soát rủi ro tín dụng, bảo đảm cho vay đúng đối tượng, đẩy mạnh công tác truyền thông… nhằm giúp người vay hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ khi vay vốn.

Để hiện thực hóa giấc mơ an cư, Tiến sỹ Châu Đình Linh, Giảng viên Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, người trẻ cần bắt đầu bằng tiết kiệm, tích lũy vốn tự có thay vì "đốt cháy giai đoạn" vì dễ gặp rủi ro. Nguyên tắc vay an toàn là tỷ lệ trả gốc và lãi không vượt quá 40-50% thu nhập, đồng thời duy trì kỷ luật chi tiêu: thu nhập trừ tiết kiệm trước, phần còn lại mới dành cho chi phí hàng tháng. Vốn tự có thường khoảng 30% giá trị căn nhà, song để an toàn nên đạt 50%.

Tiến sỹ Châu Đình Linh cũng cho biết thêm, người trẻ nên chọn phân khúc bất động sản phù hợp với khả năng, ưu tiên vay lãi suất cố định càng dài càng tốt, thời hạn tối đa khoảng 35 năm. Nếu được 50 năm thì càng thuận lợi, nhưng cần có lộ trình trả sớm và ngân hàng nên giảm phí phạt trả nợ trước hạn để hỗ trợ người trẻ.

*Giấc mơ an cư trong không gian mới

Ở góc độ nhà quản lý, ông Chử Văn Hải, Trưởng phòng Quản lý, phát triển nhà ở xã hội, Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng đánh giá, không gian TP. Hồ Chí Minh mở rộng không chỉ là điều chỉnh địa giới hành chính, mà còn là cơ hội lớn để thành phố định hình mới không gian phát triển, đa dạng hóa sản phẩm bất động sản. Trong đó, Thành phố chú trọng phân khúc nhà ở phù hợp với khả năng chi trả của người trẻ; gắn kết vùng đô thị vệ tinh, giảm áp lực lên khu trung tâm.

Tuy vậy, nhà ở cho người trẻ là một bài toán vừa cấp bách trước mắt, vừa chiến lược lâu dài đối với sự phát triển của TP. Hồ Chí Minh. Ghi nhận thực tế cho thấy, người trẻ có nhu cầu rất lớn về sở hữu nhà ở nhưng đang gặp nhiều trở ngại từ thu nhập, giá nhà đến cơ chế, thị trường.

"Nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ người dân nói chung và người trẻ nói riêng có chỗ ở ổn định, từ chiến lược nhà ở quốc gia, gói tín dụng ưu đãi… cho đến đề án phát triển nhà ở xã hội quy mô lớn… Tuy nhiên, vấn đề mấu chốt hiện nay là triển khai hiệu quả, đồng bộ và liên tục cập nhật, hoàn thiện để phù hợp với thực tiễn mới. Đây cũng chính là nền tảng tạo động lực thúc đẩy phát triển bền vững, đảm bảo an sinh xã hội, khắc phục tình trạng lệch pha cung - cầu, bảo đảm thị trường bất động sản trên địa bà sau hợp nhất sẽ phát triển ổn định, bền vững", ông Chử Văn Hải nhấn mạnh.

Liên quan đến chủ trương, chính sách, Tiến sỹ Vũ Đình Ánh, chuyên gia kinh tế phân tích, việc mở rộng TP. Hồ Chí Minh không chỉ tăng quỹ đất mà cũng là điều kiện thuận lợi để chia sẻ chính sách, học hỏi những mô hình thành công từ Bình Dương (cũ) - nơi phát triển nhà ở xã hội rất tốt. Sự quan tâm của các bên liên quan, từ Trung ương, chính quyền địa phươn cho đến ngân hàng, giới bất động sản… sẽ tạo thời cơ thuận lợi cho người trẻ nắm bắt hiện thực hóa giấc mơ an cư.

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp bất động sản ngày càng chú trọng hơn đến phân khúc nhà ở xã hội, nhà cho người thu nhập thấp, "nhà vừa túi tiền"… nên giúp thu hẹp khoảng cách cung - cầu. Hiện nay, Chính phủ cũng đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước triển khai gói tín dụng 30.000 tỷ hỗ trợ người mua nhà để góp sức cho người có thu nhập thấp.

Bên cạnh đó, một số ngân hàng thương mại đã chủ động xây dựng gói cho vay đối với người trẻ dưới 35 tuổi với thời hạn vay từ 35 năm đến 50 năm tùy ngân hàng; lãi suất ưu đãi phổ biến khoảng 3,99%-9,99%/năm theo tiến độ vay và tùy vào thời gian cố định lãi suất; giá trị vay tối đa phổ biến khoảng 70%-90% giá trị nhà… Đây là chính sách hỗ trợ ưu đãi rất phù hợp với người trẻ tuổi (dưới 35 tuổi) có điều kiện để tạo lập nhà ở với thời hạn vay dài, giảm áp lực trả nợ định kỳ và lãi suất được duy trì với mặt bằng tương đối tốt, giá trị vay tối đa so với tài sản đảm bảo cao, phù hợp với đối tượng người trẻ có tích lũy chưa cao.

Qua đây có thể thấy, giấc mơ an cư của người trẻ tại TP. Hồ Chí Minh tuy còn đối mặt với nhiều áp lực về tài chính, song hoàn toàn có thể trở thành hiện thực nếu có sự phối hợp đồng bộ và chặt chẽ từ ba bên, gồm: chính sách điều hành ổn định, linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước; chủ động sáng tạo của các ngân hàng thương mại; hỗ trợ trách nhiệm từ phía chủ đầu tư. Với cách tiếp cận này, người trẻ sẽ có thêm cơ hội tiếp cận các sản phẩm tín dụng phù hợp, hệ thống ngân hàng vẫn đảm bảo an toàn và kiểm soát rủi ro, trong khi xã hội sẽ ngày càng tiến gần hơn đến mục tiêu "an cư lạc nghiệp" cho thế hệ trẻ.