Nguy cơ "xoá sổ" làng cổ Thiên Hương (Hà Giang)

Làng cổ thôn Thiên Hương nằm cách thị trấn Đồng Văn (Hà Giang) 7km, có hơn 40 hộ dân sinh sống, toàn bộ là đồng bào dân tộc Tày. Với tuổi đời gần 200 năm, những căn nhà cổ, kiến trúc truyền thống đã trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước. Tuy nhiên, toàn bộ ngôi làng có nguy cơ cao bị “xóa sổ” do ảnh hưởng của những đợt thiên tai, mưa bão, sạt lở.

Anh Nguyễn Văn Xiển, cán bộ Phòng Nông nghiệp huyện Đồng Văn cho biết: Do tác động của thời tiết và thiên tai, tất cả các hộ dân đã phải di dời đến nơi ở mới để đảm bảo an toàn. Những căn nhà, ruộng vườn với bao kỉ niệm… về một ngôi làng cổ sẽ còn được nhiều người nhắc đến. Sự tồn tại của ngôi làng có lẽ giờ chỉ là vấn đề thời gian và nguy cơ làng cổ thôn Thiên Hương bị “xóa sổ” là rất lớn.

Thời gian qua, do ảnh hưởng của mưa bão, nơi đây xuất hiện nhiều vết nứt, ngày càng lan rộng, ăn sâu vào nhà của người dân, làm nứt toác những con đường. Trước tình hình đó, UBND huyện Đồng Văn đã di dời người dân của làng cổ thôn Thiên Hương đến nơi an toàn.

Ngậm ngùi nhìn ngôi nhà đã gắn bó với bao thế hệ của gia đình, bà Nông Thị Hợp không khỏi buồn rầu khi chứng kiến ngôi nhà sắp bị sạt lở, cuối trôi. Không chỉ gia đình bà Hợp mà hàng chục hộ dân trong làng cũng phải di dời. Hiện nay, đa số những căn nhà, chuồng trại chăn nuôi còn lại đều đã bị sập tường, nứt vách, đổ sập. Kỉ niệm của biết bao thế hệ của các gia đình giờ chỉ còn là kí ức.

Bà Nông Thị Hợp ngậm ngùi chia sẻ: “Giờ không còn nhà nữa, chúng tôi chỉ về ở tạm nhà bà con, người thân trong thị trấn. Còn ruộng vườn, nhà cửa ở đây hoang tàn, đổ nát. Đối với chúng tôi, làng chỉ còn lại trong ký ức. Chúng tôi mong Đảng, Nhà nước tạo điều kiện, hỗ trợ chúng tôi có một nơi ở mới để tái lập làng, xây dựng nhà ở và ổn định sinh hoạt”.

Cấp ủy, chính quyền và người dân trong thôn chỉ còn biết tranh thủ di dời tài sản, đồ dùng, chuồng trại chăn nuôi ra vị trí mới với mong muốn còn giữ lại được thứ gì hay thứ đó.

Để ổn định đời sống cho người dân thôn Thiên Hương, Phòng Nông nghiệp huyện Đồng Văn đã lập kế hoạch, tham mưa cho UBND huyện Đồng Văn triển khai việc di dời và thành lập khu tái định cư mới cho người dân. Dự án đã được lập và trình các cấp để có chính sách tái lập làng, ổn định đời sống cho người dân.

Ông Hà Văn Tuyến, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đồng Văn (Hà Giang) cho biết: Sau khi kiểm tra các vết nứt và xác định nguy cơ sạt lở cao tại thôn Thiên Hương, Phòng đã tham mưu cho huyện để di dời nhanh toàn bộ các hộ dân trong khu vực nguy cơ sạt lở ra nơi an toàn. Đồng thời, Phòng lập trạm gác, nghiêm cấm người dân và các phương tiện vào khu vực nguy hiểm.

Đơn vị đã lập dự án tái định cư cho người dân ở khu vực mới cách làng cũ khoảng 400m. Mục tiêu quy hoạch là sắp xếp ổn định dân cư đối với các hộ hiện đang sống tại khu vực sụt lún, sạt lở và các hộ có nguy cơ thiên tai đến sinh sống tại điểm bố trí dân cư tập trung. Việc này giúp người dân an tâm sinh sống và có phương thức sản xuất kinh doanh phù hợp, từng bước khai thác có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế và các nguồn lực. Bên cạnh đó, khuyến khích người dân xây dựng làng kết hợp phục dựng lại kiến trúc của làng cổ thôn Thiên Hương để phát triển làng du lịch và không làm mất đi kiến trúc cổ của người Tày.

Phấn đấu đến 2030, thôn Thiên Hương thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn và trở thành thôn phát triển toàn diện, có kinh tế - xã hội phát triển, bản sắc văn hóa các dân tộc được gìn giữ, phát huy; môi trường sinh thái được bảo vệ...