Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama. Ảnh: AP/TTXVN
Theo bình luận của trang mạng Firmas Selectas, dường như Mỹ không biết phải làm gì với Trung Mỹ. Cách đây 3 năm, người Mỹ từng giật mình khi hàng chục nghìn trẻ em Trung Mỹ tự hành hương tới biên giới Mexico – Mỹ và đẩy họ vào một tình cảnh bối rối mà không được chuẩn bị gì.
Vị Tổng thống tinh tế của nước Mỹ khi đó là Barack Obama đã nghĩ ra một kế hoạch để tránh tình trạng này lặp lại và đặt một cái tên mỹ miều là Kế hoạch Liên minh vì sự Thịnh vượng Trung Mỹ.
Tuy nhiên, trên thực tế, kế hoạch rối rắm của ông Obama đã chết yểu ngay từ lúc ra đời vì nhiều nguyên nhân khác nhau, thể hiện ngay qua cái tên của kế hoạch này.
Trước hết, Mỹ chưa từng và sẽ không thiết lập quan hệ liên minh với bất cứ quốc gia Trung Mỹ nào và cái mà họ thường thiết lập, đúng hơn là áp đặt, là hành động can thiệp, chính sách trừng phạt, các chỉ thị hay định hướng mà các nước tại vùng eo đất này phải tuân thủ.
Và trước kế hoạch với cái tên rất kêu này, các nước Trung Mỹ mỉm cười, nói rằng “Ồ, được thôi” và các nguyên thủ của họ cũng nâng vài ly whisky chúc tụng trong buổi tiếp tân sau sự kiện ra mắt các chính sách mới này, rồi trở về nhà và chẳng có gì diễn ra cả.
Nói đúng hơn, không có gì diễn ra theo định hướng và kế hoạch đã được công bố, nhưng vẫn diễn ra những sự kiện khác mà chẳng bao giờ được nói đến nhưng chính là những mong muốn thật sự của những người bỏ tiền ra và đưa ra định hướng.
Thứ hai, “kế hoạch nhỏ” của ông Obama chết yểu bởi vì không một ai trong số những người mỉm cười và bắt tay sau khi ký kết các “liên minh” này lại thực sự quan tâm tới sự thịnh vượng của Trung Mỹ cả.
Cái mà họ thực sự quan tâm là làm mầu mỡ thêm các thương vụ kinh doanh của mình, tận dụng những “lợi thế so sánh” giữa Mỹ với các quốc gia lạc hậu tại Trung Mỹ, nơi các doanh nghiệp Mỹ không những có thể thoải mái trả những đồng lương chết đói cho người lao động, mà thậm chí còn được cảm ơn vì đã tạo ra việc làm.
Như vậy, khi gạt sang một bên những vòng vo, sáo ngữ, có thể khẳng định rằng Kế hoạch Liên minh thịnh vượng sẽ là một thất bại như tất cả những dự án “tốt đẹp” khác mà Washington triển khai tại khu vực này.
Trước viễn cảnh đó, những người đề xuất ra kế hoạch trên trong trung tuần tháng 7 này đã tiến hành một cuộc họp tại Miami (Mỹ), thủ đô văn hóa của Trung Mỹ, để xem liệu có thể làm gì để vớt vát lại chút ít.
Kết luận đầu tiên mà họ rút ra là ngân sách chưa đủ; và tiếp theo họ muốn lôi kéo Mexico vào dự án với vai trò nước chia sẻ trách nhiệm trong nhiệm vụ chặn đứng dòng người di cư từ Trung Mỹ trước khi họ đến được Texas hay Arizona.
Mexico, nước đang bị dồn vào chân tường với những tuyên bố "văng mạng" của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Hiệp ước tự do thương mại Bắc Mỹ (NAFTA), đã phái Ngoại trưởng của mình tới hội nghị để tuyên bố rằng họ đồng ý và quan tâm tới việc tham gia dự án, đồng thời giới thiệu một “công thức ma thuật” mà họ đang áp dụng tại nước mình để giải quyết vấn đề: quân sự hóa hoạt động kiểm soát di cư.
Như vậy các đường biên giới sẽ được củng cố và các chính phủ sẽ triển khai những chương trình huấn luyện hàng đầu cho các đơn vị có nhiệm vụ truy đuổi, đe dọa, và thậm chí là tra tấn và thủ tiêu những người di cư.
Ngoài ra, người ta cũng sẽ bán nhiều thêm các loại vũ khí hiện đại cho các nước trong Tam giác thịnh vượng Bắc Trung Mỹ (Guatemala, El Salvador và Honduras), cho dù chẳng có kế hoạch hay biện pháp nào hiệu quả được đưa ra để xóa bỏ tình trạng đói nghèo kinh niên tại những quốc gia này – nguyên nhân thật sự và trực tiếp của hiện tượng di cư.
Và với vai trò là một không gian nơi đưa ra những ý tưởng đầy tính tiên phong và ích lợi cho các dân tộc trong khu vực này như vậy, bài diễn văn của Phó Tổng thống Mỹ tại diễn đàn không thể bỏ qua việc nhắc tới Venezuela.
Dường như quý ông Mike Pence, mặc dù không trực tiếp nói ra lời, đang muốn đề xuất một Kế hoạch Liên minh vì Thịnh vượng với Caracas. Và cho tới nay, thật lạ là Chính phủ Venezuela dường như lại không mấy quan tâm tới một dự án “tốt đẹp và tràn đầy lợi ích” như vậy./.