Nhà khoa học trẻ say mê nghiên cứu về vật liệu mới

Trong vòng hai năm, 6 công trình khoa học được công bố trên các tạp chí chuyên ngành Hóa học uy tín quốc tế. Đây là kết quả ấn tượng trong quá trình nghiên cứu của nhà khoa học 28 tuổi Nguyễn Lạc Hà, nghiên cứu viên tại Trung tâm Nghiên cứu Vật liệu Cấu trúc Nano và Phân tử (INOMAR), Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh. Trong đó, anh là tác giả chính của hai công trình và đồng tác giả của 4 công trình.

Nguyễn Lạc Hà được biết đến là một trong số ít những nhà khoa học trẻ thành công trong việc nghiên cứu về vật liệu mới, đặc biệt lĩnh vực vật liệu khung hữu cơ, kim loại tại Việt Nam. Hà đã có công trình khoa học được đăng trên tạp chí khoa học uy tín của Mỹ với tổng chỉ số ảnh hưởng 50,9 (chỉ số dựa trên số lần bài báo được trích dẫn).

Tốt nghiệp chuyên ngành kỹ thuật Hóa học loại giỏi tại trường Đại học Cần Thơ, năm 2011, Nguyễn Lạc Hà nộp hồ sơ và trúng tuyển chương trình đào tạo tiến sĩ của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Chương trình đào tạo này có định hướng tuyển chọn và đưa nghiên cứu sinh vào Trung tâm Nghiên cứu Vật liệu Cấu trúc Nano và Phân tử làm việc, nghiên cứu trong môi trường chuẩn quốc tế.

Nói về quá trình nghiên cứu khoa học, Nguyễn Lạc Hà chia sẻ: Thời gian đầu bắt tay vào công việc nghiên cứu, anh gặp rất nhiều khó khăn, các ý tưởng, đề tài lần lượt thất bại. Trong một lĩnh vực được đánh giá là mới và khó, đòi hỏi khả năng tự học của nghiên cứu sinh rất cao khiến nhiều nghiên cứu sinh tại Trung tâm phải bỏ cuộc.

Khó khăn là vậy nhưng cơ hội đến cũng nhiều vì môi trường nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Vật liệu Cấu trúc Nano và Phân tử rất thuận lợi cho anh phát triển. Anh được tạo điều kiện cấp học bổng, được sử dụng các trang thiết bị máy móc, hóa chất để nghiên cứu và thường xuyên được tiếp xúc, học hỏi các chuyên gia trong và ngoài nước, tham gia nhiều khóa học ngắn hạn, tập huấn tại nhiều quốc gia.

Đặc biệt, Lạc Hà là một trong số rất ít nghiên cứu sinh tại Trung tâm được mời sang thực tập tại phòng thí nghiệm của Giáo sư Omar Yaghi (Mỹ) - một nhà khoa học nổi tiếng trong lĩnh vực vật liệu khung hữu cơ, kim loại.

Từ những nỗ lực của bản thân cùng với sự hỗ trợ của các chuyên gia, các ý tưởng nghiên cứu của Lạc Hà bắt đầu khả thi hơn. Đến năm 2015, Hà có công trình đầu tiên được công bố với vai trò là đồng tác giả.

Sau đó, Hà tiếp tục triển khai các đề tài nghiên cứu với các nhóm tác giả khác. Đặc biệt, tháng 3/2016, công trình nghiên cứu “Một vật liệu khung hữu cơ kim loại titan, kết hợp hóa học vật liệu khung hữu cơ kim loại và vật liệu khung hữu cơ cộng hóa trị” được công bố và đăng trên Tạp chí Hóa học uy tín của Mỹ, có chỉ số ảnh hưởng cao 13; trong đó Lạc Hà là tác giả chính, người đưa ra ý tưởng và đóng góp 80% cho công trình, cùng đứng tên với Lạc Hà là các giáo sư, chuyên gia nước ngoài hướng dẫn.

Với công trình này, chàng thanh niên đam mê nghiên cứu khoa học Lạc Hà đã tạo ấn tượng tốt trong giới chuyên môn vì đây là công trình có ý tưởng hoàn toàn mới, thiết kế thành công một vật liệu khung hữu cơ, kim loại mới dựa trên tâm titan (vật liệu này được đặt tên là đặt tên là MOF- 901).

Chỉ 6 tháng sau đó, Nguyễn Lạc Hà tiếp tục công bố công trình khoa học “Một vật liệu Khung hữu cơ Titan, chức năng hóa cấu trúc và hàng rào năng lượng nhằm tăng hoạt tính xúc tác quang hoá” và được đăng trên tạp chí khoa học ACS Catalysis – tạp chí chuyên ngành xúc tác uy tín của Mỹ với chỉ số ảnh hưởng là 9 (vật liệu này được đặt tên là đặt tên là MOF-902).

Công trình có ý nghĩa quan trọng không chỉ bởi có chỉ số ảnh hưởng cao trên một tạp chí chuyên ngành uy tín của Mỹ mà các tác giả đứng tên công trình này hoàn toàn là người Việt Nam, không có chuyên gia nước ngoài.

Lạc Hà cho biết, anh đã nộp đơn đăng ký sáng chế trong nước. Trong thời gian tới, anh sẽ tiếp tục nộp đơn đăng ký bằng sáng chế của Hoa Kỳ cho công trình nghiên cứu này.

Các công trình nghiên cứu của Nguyễn Lạc Hà thời gian qua đều là nghiên cứu chế tạo vật liệu mới, đặc biệt là vật liệu khung hữu cơ, kim loại. Chia sẻ về định hướng nghiên cứu của mình, Lạc Hà cho biết sẽ tiếp tục theo đuổi lĩnh vực này ở cả hai hướng nghiên cơ bản và nghiên cứu ứng dụng.

Trong đó, với hướng nghiên cứu ứng dụng, Lạc Hà sẽ đi sâu nghiên cứu về kỹ thuật lưu trữ khí Metan bằng vật liệu khung hữu cơ, kim loại (MOF) nhằm tạo ra những vật liệu tốt hơn, có khả năng tái sử dụng và mức tiêu thụ năng lượng thấp, thân thiện với môi tường. Trong hướng nghiên cứu cơ bản, Nguyễn Lạc Hà tiếp tục nghiên cứu về bản chất cấu trúc vật liệu.

Lạc Hà chia sẻ đã chọn con đường nghiên cứu khoa học, nhất định phải có đam mê và phải theo đuổi đam mê ấy bằng quyết tâm cao nhất. Hiện, Nguyễn Lạc Hà đã bảo vệ Luận án Tiến sĩ cấp đơn vị chuyên môn và đang chuẩn bị bảo vệ Luận án cấp cơ sở.

Với những nỗ lực và đóng góp tích cực trong nghiên cứu khoa học, năm 2016, Nguyễn Lạc Hà được trao danh hiệu Công dân trẻ tiêu biểu Thành phố Hồ Chí Minh. Vừa qua, anh được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vinh danh là Gương mặt trẻ triển vọng năm 2016./.