Nhiều sai phạm tại dự án Công viên Thảo Cầm Viên mới (còn gọi là Công viên Sài Gòn Safari, TTXVN từng phản ánh) đã được Thanh tra Chính phủ chỉ rõ tại Kết luận số 2112/KL-TTCP về thanh tra toàn diện dự án Công viên Sài Gòn Safari, huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo Thanh tra Chính phủ, 13 năm (2004 – 2017), kể từ ngày UBND thành phố có văn bản chấp thuận chủ trương tuyển chọn đơn vị tư vấn để lập quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 Công viên Sài Gòn Safari thì đồ án quy hoạch mới hoàn thành và phê duyệt là khoảng thời gian quá dài.
Sau khi ban hành quyết định tạm giao đất, UBND thành phố và Sở Tài chính đã ban hành các quyết định phê duyệt dự toán 3 tiểu dự án để thuận lợi cho việc bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, nhiều trường hợp đã không được chính quyền căn cứ vào Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà căn cứ theo kết quả kiểm kê thực tế để áp giá là chưa phù hợp với quy định. Cụ thể, trong 705 hồ sơ đền bù có tới 578 trường hợp đền bù không đúng với số tiền 104,74 tỷ đồng.
Về việc quản lý sử dụng đất đã bồi thường, giải phóng mặt bằng, Thanh tra Chính phủ nêu rõ, tổng diện tích đất phải thu hồi của dự án là 485,35ha. Sau bồi thường, giải tỏa đã có 689 hộ nhận tiền bồi thường với diện tích giải tỏa là 419,68ha, hiện còn 16 hộ chưa nhận bồi thường, chưa giao đất, còn khiếu nại.

Đáng chú ý, diện tích đã bàn giao từ Ban Bồi thường Giải phóng mặt bằng huyện Củ Chi sang Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thảo Cầm Viên Sài Gòn (chủ đầu tư dự án) là 403,45ha nhưng trên thực tế UBND huyện Củ Chi và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thảo Cầm Viên Sài Gòn đã không quản lý được toàn bộ diện tích này.

Hiện nay trên diện tích đất để triển khai dự án có 66 hộ dân tranh thủ trồng cây ngắn ngày và chăn nuôi.
Đối với vấn đề xây dựng khu tái định cư, UBND thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư giai đoạn 1 quy mô 18 ha với tổng mức đầu tư gần 178 tỷ đồng, thời gian thực hiện từ năm 2013 – 2016. Thế nhưng, đến nay, dự án xây dựng khu tái định cư không triển khai được.

Việc chưa bố trí được tái định cư là một trong những lý do mà người dân khiếu nại, chưa chịu bàn giao mặt bằng.
“Dự án Công viên Sài Gòn Safari có quy mô lớn, diện tích đất phải thu hồi lên tới 456,85ha, là dự án trong lĩnh vực về văn hóa, du lịch nhưng UBND thành phố chưa thực hiện đúng trình tự pháp lý theo quy định. UBND thành phố giao Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thảo Cầm Viên Sài Gòn làm chủ đầu tư dự án trong khi công ty này không đủ năng lực thực hiện. Trách nhiệm thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND thành phố giai đoạn từ 2001 – 2006”, Kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ.
Cùng với đó, việc thu hồi và tạm giao 485,35 ha đất cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thảo Cầm Viên Sài Gòn để bồi thường thiệt hại, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị đầu tư xây dựng Công viên Sài Gòn Safari là chưa đầy đủ thủ tục pháp lý.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thảo Cầm Viên Sài Gòn không xây dựng kế hoạch đấu thầu đối với gói thầu tư vấn lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 để trình Sở Giao thông vận tải thẩm định, phê duyệt là trái với Nghị định 85/2009/NĐ-CP của Chính phủ.
Từ những nhận định kể trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức kiểm điểm nghiêm túc các tổ chức, cá nhân có liên quan, rà soát hoàn chỉnh các thủ tục pháp lý về chủ trương, quy mô, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có liên quan đến dự án Công viên Sài Gòn Safari.

Khẩn trương xây dựng khu tái định cư, trong thời gian đó thành phố cần tìm nơi tạm cư, chi tiền tạm cư cho các hộ dân đồng thời có biện pháp hữu hiệu để quản lý diện tích đất đã được giải phóng mặt bằng của dự án, cương quyết không để người dân tái sử dụng.
Công viên Sài Gòn Safari có chủ trương xây dựng từ năm 1996, dự kiến ban đầu triển khai ở Quận 9, nhưng sau đó chọn địa điểm ở huyện Củ Chi trên địa bàn xã Phú Mỹ Hưng và An Nhơn Tây với tổng diện tích đất 485,35ha do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thảo Cầm Viên làm chủ đầu tư.

Mục tiêu của dự án Công viên Sài Gòn Safari là xây dựng công viên du lịch sinh thái có tầm cỡ quốc gia và khu vực Đông Nam Á, là nơi trưng bày, lưu giữ, nghiên cứu, bảo tồn, nhân giống các loài động vật quý hiếm của thế giới và Việt Nam. Dự án có 705 hộ có đất bị thiệt hại do giải phóng mặt bằng.
Đến nay, sau 14 năm triển khai, dự án mới chỉ dừng lại ở việc giải phóng mặt bằng và một số hạng mục xây dựng cơ bản ban đầu triển khai trên phạm vi nhỏ so với tổng thể diện tích đã bồi thường, giải toả./.