Nhìn lại thế giới 2015: Cuộc khủng hoảng di cư chưa có hồi kết
Cuộc khủng hoảng cũng cho thấy Liên minh châu Âu (EU) dù đã nỗ lực hết sức, song vẫn chưa tìm ra giải pháp căn bản và tổng thể nào để ngăn chặn hiệu quả dòng người di cư, hiện đang không chỉ gây xáo trộn tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh của toàn khu vực, mà còn đe dọa làm tan rã chính tổ chức đang tồn tại nhiều bất đồng này.
Chủ đề người di cư bao trùm hầu hết các hội nghị thượng đỉnh của EU trong năm 2015. Thậm chí, các nhà lãnh đạo EU còn phải tổ chức các hội nghị thượng đỉnh riêng về chủ đề này với các bên liên quan như các nước Balkan), châu Phi hay Thổ Nhĩ Kỳ.
Hàng loạt biện pháp được đưa ra, song dường như vẫn chỉ mang tính tạm thời, đối phó, bởi làn sóng người di cư vẫn tiếp tục kéo về “lục địa già”. Trong hành trình tới “chân trời mới”, hơn 3.800 người đã bỏ mạng khi lênh đênh trên những con thuyền mong manh giữa biển Địa Trung Hải.
Hy Lạp, cửa ngõ vào châu Âu, trở nên quá tải với hơn 770.000 người tị nạn đổ tới, cao gấp 21 lần so với năm 2014.
Đường hầm Channel giữa Anh và Pháp cũng luôn trong tình trạng hỗn loạn bởi có thời điểm trong vòng một đêm có tới 2.000 người di cư tìm cách trốn từ Pháp sang Anh qua đường hầm này .
Khủng hoảng di cư đã tạo ra gánh nặng kinh tế đối với hầu hết các quốc gia thành viên EU, nhất là trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nợ công trong Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) chưa được hóa giải. Riêng nền kinh tế một số nước như Hy Lạp, Italy, Hungary,…
không chỉ phải chia sẻ nguồn lực cho hoạt động cứu trợ nhân đạo cho người tị nạn, mà còn chịu thiệt hại nặng nề về doanh thu của ngành du lịch. Việc tiếp nhận số lượng lớn người tị nạn cũng đặt ra nhiều thách thức trong vấn đề giải quyết chỗ ở, việc làm trong khi nạn thất nghiệp ở hầu hết các nước Eurozone vẫn là bài toán hóc búa.
Trước làn sóng người di cư ồ ạt mang theo nhiều sự khác biệt về nhận thức, tôn giáo và văn hóa, xã hội các nước EU cũng chịu tác động mạnh. Tâm lý bài ngoại, chống người di cư,.... đang có xu hướng gia tăng ở nhiều nước EU. Theo giới phân tích, EU không được chuẩn bị về mặt văn hóa cho các biến động đa chủng tộc.
Do đó, sự gia tăng mạnh mẽ của phong trào cực đoan, chủ nghĩa dân tộc, chống nhất thể hóa châu Âu và bài ngoại đang làm gia tăng tâm lý bất an, gây xói mòn tính khoan dung và các bản sắc văn hóa truyền thống của người dân châu lục.
Trong khi đó, chính sách của các chính phủ dường như chỉ đề cao lợi ích kinh tế quốc gia mà coi nhẹ các giá trị cơ bản. Châu Âu không thiếu các ý tưởng hoặc kế hoạch cho các tình trạng khẩn cấp, nhưng thiếu sức mạnh tâm lý để có thể thoát khỏi tình trạng hiện nay.
Cuộc khủng hoảng người di cư trở nên phức tạp một phần là do các nước châu Âu không nhất quán trong chính sách đối với người nhập cư.
Do hậu quả của quá trình già hóa dân số, một số nước, đi đầu là Đức, sẵn sàng tiếp nhận người di cư nhằm dễ dàng tuyển chọn nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế đất nước.
Trong khi đó, các quốc gia khác như Italy, Hy Lạp và những nước vùng Balkan (như Serbia, Hungary, Croatia) lại không muốn hứng chịu gánh nặng này do lo ngại về an ninh và khó khăn kinh tế trong nước.
Tuy nhiên, dòng người di cư muốn đến được các nước có nhu cầu tiếp nhận phải đi qua những nước phản đối chính sách nhập cư, song các nước được coi là “tuyến đầu” này kiên quyết đóng cửa biên giới, tạo ra cảnh hỗn loạn và bất ổn ngày càng gia tăng, thậm chí nhiều nơi đã xảy ra bạo lực.
Việc một số nước ngăn chặn người di cư trên tuyến đường bộ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp đã thôi thúc người di cư vượt Địa Trung Hải đến “miền đất hứa” và các thảm cảnh trên biển liên tục xảy ra.
Áp lực từ làn sóng di cư cũng khiến bất đồng chính trị trong nội bộ EU ngày càng sâu sắc. Nói cách khác, cuộc khủng hoảng người di cư đang làm lung lay tinh thần đoàn kết của EU. Việc phân bổ hạn ngạch tiếp nhận người tị nạn cho các nước thành viên cũng như biện pháp cụ thể xử lý cuộc khủng hoảng khiến nội bộ EU chỉ trích lẫn nhau.
Trong khi Hungary, Slovakia buộc phải sử dụng các biện pháp cứng rắn để ngăn chặn và giảm bớt sự hỗn loạn do dòng người di cư gây ra thì Đức và một số nước lại chỉ trích cách làm này. Thậm chí, cuộc chiến pháp lý cũng bùng nổ giữa EU và Hungary khi hai bên khởi kiện nhau liên quan tới hướng giải quyết vấn đề người di cư.
Giới phân tích lo ngại rằng EU sẽ quay trở về thời kỳ các nước xây dựng hàng rào và tường ngăn ở biên giới nếu các nước thành viên không thể đạt được sự đồng thuận về các vấn đề lớn như quy trình tiếp nhận, phân bổ và thành lập các trung tâm tị nạn chung.
Thậm chí, do lo ngại về hiểm họa chủ nghĩa khủng bố xâm nhập vào châu Âu thông qua con đường nhập cư, EU đã có lúc phải tính đến việc tạm dừng áp dụng Hiệp ước Senghen (miễn thị thực giữa các thành viên). Từ sau vụ khủng bố đêm 13/11 tại Paris, các nhà lãnh đạo châu Âu càng tỏ ra "lạnh nhạt" hơn với vấn đề người nhập cư.


Tại hội nghị thượng đỉnh cuối cùng của năm 2015, EU đã nhất trí thành lập một cơ quan bảo vệ biên giới trên biển và trên bộ chung của khối nhằm đối phó với dòng người di cư từ ngoài liên minh. Tuy nhiên, vấn đề kinh phí hoạt động cho lực lượng này vẫn chưa đạt được sự đồng thuận và sẽ tiếp tục được đưa ra bàn thảo trong năm 2016.
Trong bối cảnh tình trạng xung đột, hỗn loạn và vô chính phủ ở một số nước Trung Đông- Bắc Phi sau cái gọi là "mùa xuân Arab" mà phương Tây từng góp phần cổ súy, cùng với sự lớn mạnh và bành trướng của tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng cũng như nhiều nhóm Hồi giáo cực đoan khác, vẫn chưa được giải quyết, dòng người di cư từ các nước này vẫn như cơn “đại hồng thủy” kéo về “lục địa già”.
Vì thế, vấn đề người di cư sẽ tiếp tục là thách thức lớn đối với châu Âu trong năm 2016. Và để giải quyết được cuộc khủng hoảng này, cộng đồng quốc tế cần hợp sức, có những biện pháp đồng bộ để giải quyết tận gốc rễ vấn đề là chấm dứt tình trạng bạo lực, chiến tranh tại chính quê hương của những người di cư./.
- Từ khóa :
- vấn đề người di cư
- khủng hoảng di cư
- châu Âu
- EU
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Vấn đề người di cư: Hàng trăm người châu Phi vượt hàng rào thép gai vào Tây Ban Nha
21:18' - 25/12/2015
Ngày 25/12, hàng trăm người di cư châu Phi đã vượt hàng rào thép gai ở khu vực biên giới Marốc để vào vùng lãnh thổ Ceuta của Tây Ban Nha. Ít nhất, 185 người đã vượt qua được hàng rào.
-
Kinh tế Thế giới
Vấn đề người di cư: Thụy Điển ngừng các chuyến tàu tới Đan Mạch
11:19' - 22/12/2015
Kể từ ngày 4/1, Công ty đường sắt Thụy Điển (SJ) sẽ ngừng 5 chuyến tàu nối Stockholm với thủ đô Kopenhagen của Đan Mạch cũng như các chuyến tàu kết nối Stockholm với sân bay Kastrup ở nước láng giềng.
-
Kinh tế Thế giới
Vấn đề người di cư: Cảnh sát Pháp trấn áp gần 1.000 người tìm cách vượt hầm Channel
12:01' - 18/12/2015
Các lực lượng an ninh đã được điều động đến hiện trường đã phải sử dụng hơi cay để trấn áp dòng người quá khích ném các đồ vật về phía họ.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Anh loay hoay tìm đường giữa sương mù
21:01' - 10/06/2025
Tỷ lệ thất nghiệp ở nước Anh đã tăng lên 4,6% trong 3 tháng tính đến cuối tháng 4/2025 và là mức cao nhất kể từ tháng 7/2021.
-
Kinh tế Thế giới
Cuộc chiến giá và vòng xoáy giảm phát tại Trung Quốc
19:01' - 10/06/2025
Dữ liệu mới đây cho thấy giá tiêu dùng tại Trung Quốc đã giảm 0,1% trong tháng Năm so với cùng kỳ năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Trung Quốc: Chông chênh đường thoát hiểm
18:25' - 10/06/2025
Hai tháng sau khi Mỹ bất ngờ áp đặt các biện pháp thuế quan mới đối với hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang cảm nhận những tác động nặng nề.
-
Kinh tế Thế giới
Cảnh báo về nhu cầu tiêu thụ điện của các trung tâm dữ liệu
16:05' - 10/06/2025
Trong vòng 5-10 năm tới, nhu cầu phát triển nền kinh tế số có thể khiến nhu cầu điện năng của Malaysia tăng từ 2.000-3.000 MW.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ sửa đổi đề xuất phí tàu để tăng sức cạnh tranh hàng hải
12:26' - 10/06/2025
Theo đề xuất sửa đổi được Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) công bố mới đây, các hãng tàu sẽ không bị phạt nếu không dùng tàu của Mỹ để vận chuyển một tỷ lệ nhất định khí LNG xuất khẩu.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu của Trung Quốc chững lại trong tháng 5/2025
08:14' - 10/06/2025
Hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 5/2025 đã cho thấy dấu hiệu chững lại rõ rệt khi ghi nhận mức tăng trưởng thấp nhất trong ba tháng qua.
-
Kinh tế Thế giới
Nga nối lại giao thông đường sắt với Triều Tiên
07:51' - 10/06/2025
Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, công ty Đường sắt Nga (RZD) đã thông báo khôi phục lại đường sắt trực tiếp giữa Moskva, Khabarovsk và thủ đô Bình Nhưỡng của Triều Tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ - Trung Quốc nối lại đàm phán thương mại tại Anh
21:07' - 09/06/2025
Ngày 9/6, Mỹ và Trung Quốc đã bắt đầu vòng đàm phán thương mại mới tại thủ đô London (Anh), đánh dấu cuộc họp đầu tiên của cơ chế tham vấn kinh tế và thương mại song phương .
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc đạt đỉnh năm
19:34' - 09/06/2025
Lượng đất hiếm xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng Năm đã tăng 23% so với tháng trước đó, đạt 5.864,60 tấn, mức cao nhất trong vòng một năm.