Nhu cầu điện năng toàn cầu thấp kỷ lục đang định hình lại “lưới điện của tương lai”
Theo nhóm tác giả bài viết, nhu cầu điện năng giảm mạnh trên toàn cầu sẽ tiếp tục kéo dài sau khi các nước dỡ bỏ yêu cầu bắt buộc ở nhà để phòng chống COVID-19, khiến lượng tiêu thụ điện năng hàng năm sụt giảm mạnh nhất kể từ cuộc Đại Khủng hoảng (1929 – 1939) và về cơ bản đang tái định hình các thị trường năng lượng.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), trong khi các nền kinh tế phải vật lộn để phục hồi, mức tiêu thụ điện trên toàn thế giới trong năm 2020 sẽ giảm 5% - mức giảm sâu nhất của hơn 8 thập kỷ. Các nhà phân tích của Chính phủ Mỹ dự đoán mức giảm lớn nhất về nhu cầu điện năng của nước này.
Trong khi đó, châu Âu cũng cần nhiều năm để khôi phục hoàn toàn nhu cầu điện năng như trước thời điểm đại dịch COVID-19 bùng phát. Tại Nam Phi, Công ty điện lực nhà nước Eskom phải đối mặt với sự sụt giảm nghiêm trọng về doanh thu do nhu cầu điện năng thấp.
Nhu cầu điện giảm trong thời gian dài sẽ làm tăng áp lực kinh tế đối với các nhà máy điện cũ và không kinh tế - đặc biệt là các nhà máy nhiệt điện than - đồng thời giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng Mặt Trời và gió, vốn sạch và rẻ hơn. Xu hướng này cũng sẽ góp phần vào sự suy giảm lớn nhất hàng năm về khí nhà kính từ năng lượng kể từ khi hiệu ứng này chính thức được ghi nhận.
Steve Cicala, Giáo sư kinh tế Đại học Chicago, đánh giá rằng nhu cầu điện năng giảm ở mức chưa từng thấy như hiện nay là tín hiệu cho thấy mạng lưới điện của tương lai và thế giới đang chứng kiến sự khởi phát về phát triển năng lượng tái tạo trên diện rộng.
Một trong những lý do khiến lượng điện tiêu thụ sẽ không phục hồi ngay sau khi tình trạng phong tỏa được dỡ bỏ là do nhu cầu điện chủ yếu phản ánh hoạt động kinh tế. Do đó, các nhà máy điện sẽ không cần phải chạy ở mức công suất tối đa cho đến khi lực lượng lao động trở lại làm việc hoàn toàn và các nhà máy hoạt động với tốc độ như trước khi xảy ra đại dịch.
Thậm chí sau đó, một số lĩnh vực có thể tụt lại trong nhiều năm. Chẳng hạn, nhu cầu từ các tòa nhà văn phòng có thể bị suy giảm vĩnh viễn bởi nhiều công ty cho phép người lao động tiếp tục làm việc tại nhà.
Twitter cho phép các nhân viên có thể làm việc từ xa vô thời hạn, trong khi JPMorgan Chase & Co cũng dự tính chỉ cho phép một nửa nhân viên làm việc tại các văn phòng trong tương lai gần sau đại dịch.
Nhu cầu điện năng giảm khiến các nhà cung cấp điện phải cạnh tranh lẫn nhau để sản xuất điện với giá thành thấp nhất có thể. Các trang trại điện gió và điện Mặt Trời chiếm ưu thế ở nhiều khu vực vì lĩnh vực này không cần mua nhiên liệu. Khí đốt tự nhiên - hiện đang giao dịch ở gần mức thấp kỷ lục, vẫn có tính cạnh tranh cao.
Do giá thành cao hơn, năng lượng than đang chiếm phần lớn trong số những trường hợp cần cắt giảm khi các nhà sản xuất điện buộc phải thu hẹp quy mô.
Nhà nghiên cứu Joshua Rhodes đến từ Viện Năng lượng Austin thuộc Đại học Texas (Mỹ) cho rằng “các loại năng lượng tái tạo sẽ được hưởng lợi nhiều nhất”. Theo IEA, khi lượng tiêu thụ than và dầu mỏ giảm, lượng phát thải từ năng lượng được dự đoán sẽ giảm 8% trong năm 2020.
Trong khi đó, điện gió và điện Mặt Trời – dù đang chiếm phần lớn năng lượng sản sinh, cũng chịu ảnh hưởng từ sự sụt giảm nhu cầu điện năng. Pháp, Brazil, Saudi Arabia và nhiều nơi khác đang tạm dừng các cuộc đấu giá điện để làm giảm nhu cầu về các dự án năng lượng sạch bổ sung.
Báo cáo công bố ngày 20/5/2020 của IEA cho thấy lần đầu tiên sau 2 thập kỷ, số lượng trang trại năng lượng Mặt Trời và điện gió mới trên toàn cầu sẽ giảm trong năm 2020.
IEA cho rằng trong năm 2020, châu Âu thuộc nhóm có mức giảm nhu cầu điện năng sâu nhất, khoảng 8%. Tại Đức, các công ty như RWE AG và Uniper SE đang giảm công suất vận hành các nhà máy điện than và tăng công suất các nhà máy điện khí đốt.
Công ty Điện lực Pháp (Electricite de France) cảnh báo nhu cầu điện năng thấp sẽ khiến công ty này phải cắt giảm 1/5 sản lượng từ các lò phản ứng hạt nhân.
Tình trạng tương tự cũng đang diễn ra tại Mỹ, khi nhu cầu năng lượng ở 50 bang nước này được dự đoán sẽ giảm 4,5% trong năm 2020. Đây là mức giảm sâu nhất kể từ khi Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ bắt đầu ghi nhận dữ liệu vào năm 1949. Trên toàn nước Mỹ, lần đầu tiên tỷ lệ điện năng sản xuất từ than thấp hơn năng lượng tái tạo.
Mức tiêu thụ điện của châu Á được dự báo sẽ phục hồi nhanh hơn. Theo nhà phân tích Ali Asghar của BloombergNEF, các quốc gia có ngành sản xuất công nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế như Trung Quốc và Ấn Độ, cũng áp dụng các biện pháp phong tỏa chặt chẽ nhất – dẫn đến nhu cầu điện năng giảm.
Tuy nhiên, dù nhu cầu điện năng trong năm nay của nền kinh tế lớn nhất thế giới đã giảm so với dự đoán khi dịch COVID-19 chưa bùng phát, dữ liệu của Cơ quan Năng lượng quốc tế cho thấy nhu cầu điện năng trong tháng 5/2020 của nước tiêu thụ năng lượng hàng đầu thế giới này đã vượt qua các mức của năm 2019 và có thể tăng ở mức 3% trong năm 2020.
Các nhà phân tích dự đoán nhu cầu năng lượng toàn cầu sẽ tăng trở lại khi các nước sử dụng lượng điện năng lớn hơn để nạp cho các xe ô tô điện, sưởi ấm, đun nấu,… Nhưng hiện tại, ngành điện phải đối mặt với sự phục hồi lâu dài và chậm chạp.
Melissa Lott, nhà nghiên cứu cao cấp thuộc Trung tâm về chính sách năng lượng toàn cầu – Đại học Columbia (Mỹ), cho rằng tình trạng này sẽ không thể thay đổi trong một sớm một chiều./.
Tin liên quan
-
Thời sự
Chủ động các giải pháp cơ cấu lại nền kinh tế, phục hồi sản xuất kinh doanh sau dịch bệnh
20:30' - 09/04/2020
Thủ tướng yêu cầu Báo cáo của các Bộ, cơ quan tại Hội nghị phải thổi luồng gió mới, quyết tâm mới để khởi động một thời kỳ khắc phục, vươn lên mạnh mẽ, vượt qua khó khăn, tác động của dịch bệnh.
-
Kinh tế Thế giới
Dịch COVID-19 thúc đẩy nhu cầu đối với giải pháp năng lượng điện dự phòng
06:00' - 08/04/2020
Diễn biến của dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 gần đây đã thúc đẩy việc nghiên cứu ứng dụng công nghệ lưới điện siêu nhỏ hoặc các giải pháp năng lượng điện dự phòng nhằm đảm bảo an ninh năng lượng.
-
Chuyển động DN
Giữ vững an toàn lưới điện truyền tải trong dịch COVID-19
12:55' - 06/04/2020
Với mục tiêu đảm bảo vận hành lưới điện truyền tải Quốc gia an toàn, tin cậy và ổn định trong dịch COVID-19, EVNNPT đã xây dựng các kịch bản để đảm bảo tuyệt đối an toàn.
-
Doanh nghiệp
Đóng điện Dự án "Hoàn thiện hệ thống phân phối ngoài trời TBA 220kV Đồng Hới
15:24' - 31/03/2020
Công ty Truyền tải điện 2 (PTC2) vừa đóng điện vận hành Dự án "Hoàn thiện hệ thống phân phối ngoài trời Trạm biến áp (TBA) 220kV Đồng Hới" sớm trước 2 ngày so với kế hoạch đề ra.
-
Kinh tế Việt Nam
Giờ Trái đất 2020: Cả nước tiết kiệm hơn 800 triệu đồng tiền điện
22:33' - 28/03/2020
Hưởng ứng Giờ Trái đất 2020 (từ 20h30 đến 21h30 ngày 28/3), cả nước đã tiết kiệm được 436.000 kWh, tương đương số tiền khoảng 812,9 triệu đồng.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Đức thiệt hại gần 300 tỷ euro trong năm 2024 vì tấn công mạng
19:53' - 18/09/2025
Theo một khảo sát công bố ngày 18/9 của Bitkom - hiệp hội ngành kỹ thuật số của Đức, các cuộc tấn công mạng đã gây thiệt hại gần 300 tỷ euro (355 tỷ USD) cho nền kinh tế Đức trong năm 2024.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu đồng hồ Thụy Sĩ lao dốc
19:18' - 18/09/2025
Ngành đồng hồ Thụy Sĩ vừa trải qua tháng 8/2025 đầy khó khăn khi xuất khẩu giảm mạnh.
-
Kinh tế Thế giới
Fed giảm lãi suất: Tác động đa chiều đến kinh tế vĩ mô Indonesia
18:39' - 18/09/2025
Đồng rupiah Indonesia, sau phản ứng ban đầu suy yếu nhẹ, được dự báo sẽ ổn định trở lại nhờ dòng vốn ngoại quay trở lại, giúp giảm áp lực lên cán cân thanh toán và hỗ trợ dự trữ ngoại hối.
-
Kinh tế Thế giới
Dịch vụ công và cắt giảm thuế: Người châu Âu sẵn sàng hy sinh điều gì?
17:37' - 18/09/2025
Bốn trên mười công dân Liên minh châu Âu (EU) tin rằng thuế quá cao và ủng hộ việc cắt giảm thuế, ngay cả khi điều này dẫn đến các dịch vụ công ít hơn hoặc có chất lượng thấp hơn.
-
Kinh tế Thế giới
EU chạy đua trước thềm Hội nghị COP30
16:21' - 18/09/2025
Các Bộ trưởng môi trường của EU đang chạy đua với thời gian để thống nhất một lập trường chung trước khi trình lên hội nghị khí hậu quan trọng của Liên hợp quốc (COP 30) tại Brazil.
-
Kinh tế Thế giới
Khai mạc Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh lần thứ 12
13:03' - 18/09/2025
Theo phóng viên TTXVN tại Bắc Kinh, sáng 18/9, Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh lần thứ 12 đã khai mạc tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Hạ viện Mỹ thông qua thủ tục ngăn nguy cơ đóng cửa chính phủ
11:44' - 18/09/2025
Ngày 17/9, Hạ viện Mỹ đã thông qua thủ tục mở đường cho việc bỏ phiếu dự luật chi tiêu tạm thời nhằm ngăn chặn nguy cơ chính phủ liên bang phải đóng cửa một phần trong vòng 2 tuần tới.
-
Kinh tế Thế giới
Cường quốc dầu mỏ tự chủ 90% nhu cầu lương thực
11:43' - 18/09/2025
Venezuela đã đáp ứng tới 90% nhu cầu lương thực thực phẩm tiêu dùng nội địa, đồng thời tiếp tục nâng cao năng lực sản xuất nhằm tiến tới xuất khẩu nhiều loại nông sản trong thời gian tới.
-
Kinh tế Thế giới
Cuba thiệt hại hơn 100 tỷ USD do lệnh cấm vận của Mỹ
10:55' - 18/09/2025
Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodríguez Parrilla tuyên bố cấm vận kinh tế, thương mại và tài chính do Chính phủ Mỹ áp đặt đối với Cuba trong hơn 6 thập kỷ qua đã gây thiệt hại hơn 103 tỷ USD cho nước này.