Nội dung nào của Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư 2020 được quan tâm?

 

Ngày 19/11 tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức hội thảo "Lấy ý kiến doanh nghiệp dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều Luật Đầu tư".

Sự kiện thu hút mối quan tâm của đông đảo các chuyên gia kinh tế, giới luật sư, các hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp.

Khai mạc hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban pháp chế (VCCI) nhận định, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư và lấy ý kiến của các đối tượng chịu tác động.

Dự thảo quy định về việc áp dụng, kiểm soát, công bố điều kiện đầu tư kinh doanh; các biện pháp bảo đảm đầu tư kinh doanh; các hình thức ưu đãi, hỗ trợ đầu tư; thủ tục thực hiện hoạt động đầu tư và quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư kinh doanh…

Dự kiến văn bản trên sẽ tác động đến các doanh nghiệp, nhà đầu tư có hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam.

Để bảo đảm tính hợp lý, khả thi của văn bản, bảo đảm quyền và lợi ích của doanh nghiệp, VCCI kỳ vọng hội thảo lần này sẽ tập trung được nhiều kiến nghị, đề xuất từ phía doanh nghiệp, đại diện các hiệp hội, ngành hàng để đóng góp cho việc hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật; giúp cho Luật Đầu tư nhanh chóng phát huy hiệu quả và đi vào đời sống thực tiễn.

Luật sư Trần Thị Thanh Huyền, đại diện Văn phòng luật sư NHQuang&Cộng sự cho hay, dự thảo nghị định chưa quy định và cũng chưa có văn bản dự kiến ban hành khác hướng dẫn Luật Đầu tư quy định như chưa có quy định về ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt.

Nội dung này cần thiết phải có hướng dẫn thi hành sớm để có thể thu hút các nhà đầu tư lớn cả trong và ngoài nước tham gia thực hiện các dự án trọng điểm, dự án có tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội.

Nghị quyết số 50-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030 đã nêu rõ cần phải “xây dựng thể chế, chính sách ưu đãi vượt trội, cạnh tranh quốc tế tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi thu hút các dự án lớn, trọng điểm quốc gia, dự án công nghệ cao..., thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia đầu tư, đặt trụ sở và thành lập các trung tâm nghiên cứu - phát triển (R&D), trung tâm đổi mới sáng tạo tại Việt Nam...”.

Trong bối cảnh dòng vốn đầu tư nước ngoài trên thế giới đang có xu hướng dịch chuyển, biến động theo hướng có lợi cho Việt Nam thì việc chậm trễ hướng dẫn cụ thể vấn đề này sẽ làm giảm khả năng thu hút hoạt động đầu tư của các tập đoàn lớn, hay đầu tư vào hoạt động có hàm lượng tri thức cao.

Theo bà Huyền, cũng cần phải có quy định của Chính phủ để xác định trách nhiệm, vai trò của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các bộ, ngành có liên quan trong việc xây dựng và ban hành cơ chế phối hợp để giải quyết vướng mắc của nhà đầu tư và phòng ngừa tranh chấp đầu tư quốc tế.

Dự thảo nghị định lần này chưa có bất kỳ một điều khoản nào hướng dẫn cụ thể về cơ chế giải quyết vướng mắc của nhà đầu tư, phòng ngừa tranh chấp giữa Nhà nước và nhà đầu tư.

Việc không quy định nội dung này tại dự thảo sẽ làm chậm lại quá trình xây dựng cơ chế phòng ngừa tranh chấp đầu tư quốc tế trong khi nguy cơ về xảy ra các tranh chấp đầu tư quốc tế ngày một gia tăng.

Đại diện văn phòng luật, bà Huyền cũng đề xuất kiến nghị bổ sung thêm một số nội dung về trình tự, thủ tục cấp, điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trực tuyến trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư; quy định về việc điều chỉnh dự án đầu tư trong trường hợp nhận chuyển nhượng dự án đầu tư là khoản nợ xấu của tổ chức tín dụng hay trình tự, thủ tục thực hiện thủ tục góp vốn, mua cổ phần cho nhà đầu tư....

Từ thực tiễn của các doanh nghiệp trong ngành, Tiến sĩ Trần Hồng Mai, Chủ tịch Hiệp hội Kinh tế Xây dựng Việt Nam góp ý, nếu nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư, thì bố cục nội dung cần phù hợp với bố cục của Luật và phải hướng dẫn đầy đủ các nội dung quy định thuộc trách nhiệm của Chính phủ.

Trong dự thảo nghị định trình bày không nhất quán với bố cục tổng thể nội dung của Luật Đầu tư 2020 cũng như trong từng chương, do đó cần rà soát lại và sắp xếp bố cục nội dung nghị định theo trình tự trong Luật Đầu tư 2020 để đối tượng áp dụng dễ tra cứu và thuận tiện trong triển khai thực hiện trên thực tế.

Liên quan tới nội dung "thời hạn hoạt động của dự án đầu tư" có quy định: là dự án sản xuất công nghiệp có tổng vốn đầu tư từ 6.000 tỷ đồng trở lên và thời hạn thu hồi vốn đầu tư/khấu hao tài sản trên 10 năm.

Theo Tiến sĩ Trần Hồng Mai, điều đó là không có cơ sở vì quy định thời hạn khấu hao tài sản cố định cần tuân thủ chế độ khấu hao của Nhà nước, trong khi chưa rõ loại, tính chất tài sản cố định ở giai đoạn làm thủ tục đăng ký đầu tư thì chưa thể xác định được thời hạn khấu hao để quy định thời hạn hoạt động của dự án trong giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định tại Điều 40 Luật Đầu tư 2020.

Hơn nữa đối với dự án sản xuất công nghiệp không nên ưu đãi về thời gian hoạt động trên 50 năm. Ngoài ra, về việc chấp thuận chủ trương đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư, các cơ quan soạn thảo nghị định nên tách nội dung “lựa chọn nhà đầu tư” thành một điều riêng. Điều này chưa được rõ ràng và cụ thể hóa trong Điều 26 của dự thảo lần này.

Thêm nữa, dự thảo nghị định chưa nêu được nội dung chi tiết về việc lựa chọn nhà đầu tư; nhất là các quy định liên quan giữa Luật Đấu thầu và Luật Đầu tư trong những công trình, dự án triển khai theo phương thức đối tác công tư (PPP) để tránh trùng lặp và mâu thuẫn có thể có.

Trong nội dung các điều quy định về trình tự, thủ tục đầu tư và công khai hóa (danh mục ngành nghề kinh doanh...) cần có các quy định về việc áp dụng công nghệ thông tin (đăng ký và chấp nhận trực tuyến) và số hóa (xây dựng và chia sẻ cơ sở dữ liệu về đầu tư) làm tiền đề cho việc áp dụng quản lý số trong quản lý Nhà nước.

Tại tham luận gửi tới hội thảo, bà Vũ Đặng Hải Yến, Phó Tổng Giám đốc, Công ty cổ phần Tập đoàn FLC góp ý, dự thảo có quy định khá chi tiết về thủ hợp tách, sáp nhập dự án đầu tư với các dự án đầu tư.

Tuy nhiên với quy định hiện tại chưa rõ về chủ thể trong thủ tục hợp tách, sáp nhập có bắt buộc là chủ thể (chủ đầu tư) ban đầu hay không? Trên thực tế, các doanh nghiệp, nhiều khi có nhu cầu thành lập doanh nghiệp dự án hoặc tách một phần dự án cho công ty con thực hiện, nên cơ quan soạn thảo nghị định cần lưu ý vấn đề này.

Ngoài ra, liên quan tới quy định về thủ tục sử dụng quyền sử dụng đất, tài sản trên đất thuộc dự án đầu tư để góp vốn thành lập doanh nghiệp.

Theo bà Yến, rất nhiều doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng dự án để góp vốn nhưng quy định này tới nay chưa được rõ ràng, cụ thể, các cơ quan soạn thảo nghị định cần chỉ ra dự án đầu tư nào được xem là một loại tài sản, được phép sử dụng làm tài sản góp vốn để thành lập doanh nghiệp.

Thủ tục đầu tư liên quan đến chuyển dự án thành tài sản góp vốn cũng vẫn chưa có quy định cụ thể nên các doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn khi thực hiện quyền góp vốn thành lập doanh nghiệp bằng dự án…./.