Petrolimex: Nhiều rủi ro lớn và khó kiểm soát với hoạt động kinh doanh xăng dầu

Với giá dầu giảm nhanh và mạnh như hiện nay, cộng thêm các biến động địa chính trị phức tạp trên thế giới, 2025 sẽ là năm có nhiều rủi ro lớn và khó kiểm soát với hoạt động kinh doanh xăng dầu. Đây là nhận định của Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Trần Ngọc Năm tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025 của Petrolimex hôm nay 25/4.

*Biến động giá dầu quá lớn và quá nhanh

Trả lời câu hỏi của cổ đông Nguyễn Thị Hoàng Giang về biến động bất lợi của giá dầu trong những tháng đầu năm cũng như việc công bố áp thuế đối ứng của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 2/4 vừa qua đã tác động đến kết quả sản xuất kinh doanh của Petrolimex, Phó Tổng Giám đốc Petrolimex Trần Ngọc Năm cho biết tính từ thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố kế hoạch áp thuế đối ứng lên toàn bộ hàng nhập khẩu vào ngày 2/4 vừa qua, mức giảm giá xăng dầu trên thế giới rất nhanh, từ 75 USD/thùng dầu Brent trước đó xuống chỉ còn hơn 60 USD/thùng sau vài ngày.  Theo tính toán của Petrolimex, mức giảm lớn nhất có thời điểm lên tới hơn 20%.

Trong khi đó với quy định của nhà nước hiện nay, các thương nhân đầu mối phải dự trữ tồn kho tối thiểu 20 ngày. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương còn phân giao tổng nguồn cho thương nhân đầu mối như Petrolimex trong khi việc điều hành giá xăng dầu lại thực hiện theo tuần.

Vì vậy, với biến động sâu và rất nhanh chỉ trong vài ngày trong khi lượng hàng tồn kho theo quy định của Petrolimex tương đương khoảng 750 nghìn m3 xăng dầu, hoạt động kinh doanh của Petrolimex bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Theo ông Trần Ngọc Năm, chỉ riêng trong kỳ điều hành ngày 10/4, doanh thu của Petrolimex mất luôn 1 nghìn tỷ đồng, cộng thêm tồn kho sang đến kỳ điều chỉnh ngày 17/4, Petrolimex lại mất thêm 300 tỷ đồng. Khi giá bán giảm sâu nhưng giá vốn hàng hoá đã mua cao từ trước vẫn còn tồn kho sẽ ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của Petrolimex ở lĩnh vực kinh doanh cốt lõi xăng dầu trong quý I/2025.

Việc giảm sâu giá dầu như hiện nay, cộng thêm với các biến động địa chính trị phức tạp trên thế giới, Petrolimex và nhiều thương nhân xăng dầu khác đều nhận thấy 2025 là năm có nhiều rủi ro và rất khó kiểm soát với hoạt động kinh doanh xăng dầu.

Do vậy Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025 của Petrolimex đã thông qua kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2025, trong đó ngoại trừ chỉ tiêu sản lượng xăng dầu xuất bán cả năm tăng 8%, còn doanh thu hợp nhất là 248 nghìn tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế hợp nhất là 3.200 tỷ đồng, lần lượt giảm 13% và 19% so với thực hiện năm 2024.

Để hoàn thành các chỉ tiêu cả năm 2025 và vượt qua các khó khăn hiện nay, Tổng Giám đốc Petrolimex Đào Nam Hải cho biết Petrolimex đang thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó liên tục bám sát diễn biến thị trường xăng dầu thế giới, đặc biệt là tác động của việc áp thuế đối ứng của Chính phủ Mỹ để chủ động linh hoạt trong tạo nguồn theo chỉ tiêu được phân giao. Bên cạnh đó, Petrolimex tiếp tục kinh doanh, bán hàng linh hoạt, đẩy mạnh sản lượng ở tất cả các kênh bán lẻ, thương nhân nhượng quyền, thương nhân phân phối và bán buôn. Petrolimex cũng tập trung cải tạo, sửa chữa cửa hàng xăng dầu theo mục tiêu hướng tới trải nghiệm của khách hàng, nâng cao năng suất lao động, gia tăng sản lượng bán hàng.

Đặc biệt, Petrolimex sẽ tăng cường tiết giảm chi phí, chống lãng phí (nhất là đất đai, thời gian); kiểm soát hao hụt toàn chuỗi; tinh gọn bộ máy, tránh chồng chéo, kiểm soát định biên lao động để đảm bảo sản xuất kinh doanh hiệu quả. Petrolimex cũng tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số theo NQ 57-NQ/TW, Chương trình hành động số 1893-Ctr/ĐU của Đảng ủy Tập đoàn thực hiện NQ 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo & chuyển đổi số quốc gia; tăng cường làm việc, hội họp trực tuyến; ứng dụng AI toàn diện nhằm nâng cao quản lý, năng suất lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, Petrolimex cũng thúc đẩy kinh doanh nhiên liệu sinh học E5, nghiên cứu triển khai kinh doanh E10 và pha chế nhiên liệu hàng không bền vững SAF để thích ứng với xu hướng chuyển dịch năng lượng, chuyển dịch xanh hiện nay, Tổng Giám đốc Đào Nam Hải nhấn mạnh.

*Giải pháp hài hoà lợi ích và giảm rủi ro

Theo dự báo của Ngân hàng Goldman Sachs, giá dầu Brent và WTI lần lượt chỉ còn 66 USD/thùng và 62 USD/thùng vào tháng 12/2025. Ông Daan Struyven, trưởng bộ phận nghiên cứu dầu mỏ của Goldman Sachs nhận định rủi ro với giá dầu vẫn nghiêng về chiều hướng tiêu cực, đặc biệt từ năm 2026, trong bối cảnh triển vọng kinh tế toàn cầu xấu đi và nguồn cung từ OPEC+ có thể tiếp tục mở rộng.

Cập nhật mới nhất của Cục Thống kê, xăng dầu chiếm 3,89% trong rổ hàng hoá tiêu dùng nên việc biến động giá xăng dầu sẽ tác động tới sản xuất và tiêu dùng trong nền kinh tế.

Còn theo tính toán của  Hiệp hội Vận tải hàng hóa Thành phố Hồ Chí Minh, chi phí nhiên liệu xăng, dầu chiếm khoảng 35-40% giá thành vận tải của các loại xe container, xe tải nặng và chiếm khoảng 25% giá thành vận tải của các loại xe khác.

Ông Bùi Ngọc Bảo-Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho biết, xăng dầu là nhiên liệu đầu vào thiết yếu của nhiều ngành sản xuất và dịch vụ vận tải. Với giá xăng dầu giảm mạnh như thời gian vừa qua, khối các doanh nghiệp sản xuất, vận tải và người tiêu dùng được hưởng lợi lớn. Bên cạnh đó, giá xăng dầu giảm cũng góp phần quan trọng vào mục tiêu kiểm soát lạm phát và tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Với vai trò là nhiên liệu “huyết mạch” của nền kinh tế, việc đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho sản xuất và tiêu dùng luôn đặt trách nhiệm rất lớn lên “vai” các doanh nghiệp xăng dầu nhà nước như Petrolimex. Vì vậy, việc tìm ra các giải pháp để giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, giúp doanh nghiệp có thể sản xuất kinh doanh hiệu quả và đủ nguồn lực tài chính thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia là thực sự cần thiết.

Theo nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS) và Liên minh Công bằng Thuế Việt Nam (VATJ),  cơ chế hiện hành nhằm thực hiện dự trữ xăng dầu quốc gia đang đặt trách nhiệm lên doanh nghiệp đầu mối, làm gia tăng chi phí cho các doanh nghiệp này vì họ phải gánh chịu hoàn toàn các chi phí liên quan. Gánh nặng này lại được chuyển lên vai người tiêu dùng cuối cùng. Vì vậy, Chính phủ cần hướng đến để thị trường tự vận hành giá xăng dầu dưới sự giám sát của Nhà nước cũng như cần làm rõ trách nhiệm của Nhà nước trong việc thực hiện dự trữ xăng dầu quốc gia, tách chức năng chính sách khỏi chức năng kinh doanh của các doanh nghiệp đầu mối.

Cùng quan điểm này ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho rằng, Việt Nam cần triển khai sớm việc xây dựng hệ thống kho dự trữ xăng dầu Quốc gia thay vì giao cho các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu thực hiện dự trữ lưu thông xăng dầu. Đồng thời, Chính phủ cần sớm có Nghị định mới sửa đổi thay thế Nghị định 83/2014/NĐ-CP nhằm bảo đảm bảo cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trước các biến động của giá thị trường, vừa giúp thúc đẩy phát triển nền kinh tế theo hướng bền vững.

*Nhiều điểm đột phá trong Dự thảo Nghị định về kinh doanh xăng dầu

Trả lời câu hỏi của cổ đông Lê Thị Mai Liên về những điểm mới trong Dự thảo Nghị định về kinh doanh xăng dầu, ông Trần Ngọc Năm cho biết, để khắc phục những bất cập trong quản lý, kinh doanh xăng dầu, Dự thảo Nghị định về kinh doanh xăng dầu thay thế Nghị định 83/2014/NĐ-CP đang được lấy ý kiến rộng rãi, trong đó có nhiều điểm mới tích cực và đột phá.

Theo đó, Dự thảo Nghị định yêu cầu các thương nhân đầu mối phải kết nối với Bộ Công Thương về tình hình nhập, xuất, tồn kho xăng dầu để Nhà nước kiểm soát được lượng hàng thực tế tham gia vào thị trường, tránh hiện tượng giao dịch ảo không phản ánh thực tế nhu cầu trên thị trường hay nguồn lực thực chất của các thương nhân xăng dầu đầu mối. Quy định này sẽ giúp thị trường minh bạch, rõ ràng và bình đẳng giữa các thương nhân đầu mối xăng dầu.

Cũng theo ông Trần Ngọc Năm, Thủ tướng Chính phủ đã kết luận đến ngày 30/4/2025, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu phải thực hiện hoá đơn điện tử có kết nối với cột bơm và kết nối với cơ quan quản lý thuế. Những doanh nghiệp không đáp ứng được quy định này “sẽ coi như không đủ điều kiện để hoạt động kinh doanh xăng dầu” và sẽ bị thu hồi giấy phép. Đây chính là điểm mới mạnh mẽ so với trước đây, ông Năm khẳng định.

Đáng chú ý, có một nội dung trong Dự thảo Nghị định cũng được dư luận rất quan tâm chính là quyền quyết định giá xăng dầu. Trước đây, Nhà nước trực tiếp công bố giá cơ sở, còn các thương nhân đầu mối thực hiện công bố giá bán không cao hơn giá cơ sở. Tuy nhiên theo Thông báo mới nhất của Thường trực Chính phủ, giá xăng dầu sẽ theo quy định của pháp luật và theo thị trường. Điều này có nghĩa là các cơ quan quản lý Nhà nước chỉ công bố các thành tố để các doanh nghiệp căn cứ vào đó để ban hành giá; còn chi phí đầu vào của từng doanh nghiệp cụ thể sẽ là cơ sở để các thương nhân đầu mối ban hành giá. “Đây là nội dung hết sức cách mạng”, ông Trần Ngọc Năm cho biết.

Ngoài ra, trong Dự thảo lần này cũng quy định việc quản lý và sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu về Bộ Công Thương. Theo đó, Nhà nước chỉ sử dụng Quỹ này trong trường hợp đặc biệt, còn tinh thần sẽ theo thị trường. Đây chính là nội dung quan trọng để đảm bảo thị trường xăng dầu hoạt động minh bạch hiệu quả, ông Trần Ngọc Năm khẳng định.