Phân biệt ngày lễ Vu Lan và lễ Xá tội vong nhân
Hàng năm, cứ đến Rằm tháng Bảy âm lịch, người dân cả nước lại sắm sửa những mâm đồ lễ cho ngày lễ Vu Lan (lễ báo hiếu) và lễ Xá tội vong nhân (hay còn gọi là cúng cô hồn, "mở cửa địa ngục"). Đây là một trong những nét văn hóa truyền thống của người Á Đông.
Trên thực tế, 2 lễ đều được cúng vào ngày Rằm tháng Bảy, song xuất phát từ những điển tích riêng biệt. Lễ Vu Lan là để cầu siêu cho cha mẹ nhiều đời được siêu thoát, còn lễ Xá tội vong nhân là để cúng cho nhưng vong hồn không nơi nương tựa, không người thờ cúng.
Cách chuẩn bị lễ vật cúng Rằm tháng Bảy theo văn hóa truyền thốngVào ngày Rằm tháng Bảy hàng năm, các gia đình thường chuẩn bị 2 mâm đồ lễ: một mâm cúng tổ tiên tại bàn thờ và một mâm cúng chúng sinh (cúng cô hồn) đặt ở sân trước nhà hoặc trên vỉa hè.
Trên mâm cúng tổ tiên, gia đình bày cỗ mặn, tiền vàng và những vật dụng cá nhân dành cho người cõi âm làm bằng giấy (vẫn gọi là đồ hàng mã) những mong người thân đã mất có được một cuộc sống tiện nghi, đầy đủ ở cõi âm giống như người dương thế.
Trên mâm cúng chúng sinh, lễ vật gồm có: quần áo chúng sinh bằng giấy nhiều màu, các loại bỏng gạo, ngô khoai, bánh kẹo, cháo trắng hoặc cháo hoa, tiền vàng, nước lã hoặc rượu, cốc gạo trộn lẫn với muối (cốc này sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà khắp tứ phía sau khi cúng xong) và còn có thể cài thêm cả chút tiền lẻ.
Lễ này thường được làm vào ban ngày, tránh làm vào xẩm tối vì lúc này mặt trời đã lặn, cửa âm phủ đã đóng.
Ngoài ra, vào ngày này, tại các chùa người ta cũng làm lễ phóng sinh, thả chim, thả cá về với môi trường sống của chúng.
Trong ngày lễ Vu Lan, vốn được coi là ngày dành cho mẹ, những người có mẹ còn sống sẽ cài một bông hồng đỏ lên áo và những người mẹ đã mất sẽ đeo một bông hồng trắng, tới chùa cầu kinh để linh hồn mẹ được an lành, siêu thoát.
Việc phân biệt màu sắc hoa này còn có một ý nghĩa nhân văn sâu sắc là phải biết trân trọng những gì mình đang có (cha, mẹ, người thân) và nhắc nhở mỗi người phải luôn ghi nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ.
Truyền thuyết về nguồn gốc ngày lễ Vu Lan và ngày Xá tội vong nhân
- Lễ Vu Lan
Lễ Vu Lan mang tính chất là ngày lễ báo hiếu - một trong những lễ vô cùng quan trọng của Phật giáo. Xuất phát từ sự tích về Bồ tát Mục Kiền Liên đại hiếu đã cứu mẹ của mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ. Vu Lan là ngày lễ hằng năm để tưởng nhớ công ơn cha mẹ (và tổ tiên nói chung) - cha mẹ của kiếp này và của các kiếp trước.
Theo kinh Vu Lan thì ngày xưa, Mục Kiền Liên đã tu luyện thành công nhiều phép thần thông. Mẫu thân ông là bà Thanh Đề đã qua đời, ông tưởng nhớ và muốn biết bây giờ mẹ như thế nào nên dùng mắt phép nhìn khắp trời đất để tìm. Thấy mẹ mình, vì gây nhiều nghiệp ác nên phải làm ngạ quỷ, bị đói khát hành hạ khổ sở, ông đã đem cơm xuống tận cõi quỷ để dâng mẹ.
Tuy nhiên do đói ăn lâu ngày nên mẹ của ông khi ăn đã dùng một tay che bát cơm của mình đi tránh không cho các cô hồn khác đến tranh cướp, vì vậy khi thức ăn đưa lên miệng thức ăn đã hóa thành lửa đỏ.
Mục Liên quay về tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ, Phật dạy rằng: "dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu. Chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để vận động chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó".
Làm theo lời Phật, mẹ của Mục Liên đã được giải thoát. Phật cũng dạy rằng chúng sinh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cũng theo cách này (Vu Lan Bồn Pháp). Từ đó ngày lễ Vu Lan ra đời.
- Ngày Xá tội vong nhân
Theo tín ngưỡng dân gian, lễ Xá tội vong nhân là đến ngày Rằm tháng Bảy, những vong hồn còn lang bạt nơi trần gian chưa về với cõi âm sẽ được bắc cầu cho siêu độ. Cũng có quan điểm cho rằng đây là ngày cõi âm mở cửa địa ngục để các linh hồn được siêu thoát, về cõi trần để tái sinh.
Để cho các vong hồn này không quấy nhiễu đời sống và có thể siêu thoát thì người ta cúng cháo loãng, gạo, bỏng, muối…
Truyền thuyết khác nói rằng, phật A Nan Đà khi đang ngồi trong tịnh thất thì có một con quỷ miệng lửa (diệm khẩu) hiện lên báo, 3 ngày nữa ông sẽ chết và hóa thành quỷ đói. Cách duy nhất để sống đó là cúng cho bọn quỷ đói thức ăn để được tăng thọ.
Ngài còn được Phật truyền cho bài chú "Cứu Bạt Diệm Khẩu Ngạ Quỷ Ðà La Ni", đem tụng trong lễ cúng để được thêm phước./.
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Lễ Vu Lan: Hãy báo hiếu cha mẹ bằng việc sống thiện
18:22' - 07/08/2016
Đại đức Thích Thanh Phương khẳng định trong dịp Lễ Vu Lan, làm việc thiện chính là báo hiếu cha mẹ tổ tiên đúng với tinh thần Phật giáo chứ không phải là đốt vàng mã.
-
Kinh tế & Xã hội
Lễ Vu Lan và những hiểu lầm về tục đốt vãng mã
16:23' - 07/08/2016
Chỉ còn ít ngày nữa là đến ngày Lễ Vu Lan - Xá tội vong nhân. Do không biết rõ về sự tích và ý nghĩa của Lễ Vu Lan nên nhiều người đã đồng nhất Lễ Vu Lan với tục đốt vàng mã.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế & Xã hội
Kế hoạch hoạt động của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số 2024
21:11' - 19/04/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số ký Quyết định 58/QĐ-UBQGCĐS ban hành Kế hoạch hoạt động năm 2024 của Ủy ban này.
-
Kinh tế & Xã hội
BRT Hà Nội sau 5 năm hoạt động - Bài cuối: Cần tiếp tục đánh giá để có chiến lược tốt
19:35' - 19/04/2024
Để xe buýt nhanh phát triển mạnh ở một đô thị chật chội, mật đô dân số, xe cộ rất lớn như Thủ đô thì cũng cần phải tiếp tục đánh giá khách quan, để vận dụng sáng tạo, linh hoạt.
-
Kinh tế & Xã hội
Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 20/4 - Kết quả xổ số Vietlott ngày 20 tháng 4 năm 2024
19:30' - 19/04/2024
Bnews. Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 20/4 - Kết quả xổ số Vietlott hôm nay ngày 20 tháng 4 năm 2024 - Xổ số Vietlott Power 6/55 hôm nay.
-
Kinh tế & Xã hội
BRT Hà Nội sau 5 năm hoạt động - Bài 2: Khẳng định hiệu quả, người dùng tăng cao
19:08' - 19/04/2024
Có thể nói, thời gian qua, khi nói về tính hiệu quả của BRT thì dư luận và người dân vẫn còn thiên về sự đánh giá mang cảm tính.
-
Kinh tế & Xã hội
XSHCM 20/4. Kết quả xổ số Hồ Chí Minh hôm nay ngày 20/4/2024. XSHCM ngày 20/4. XS Sài Gòn
19:00' - 19/04/2024
Bnews. XSHCM 20/4. Kết quả xổ số hôm nay ngày 20/4. XSHCM Thứ Bảy. Trực tiếp KQXSHCM.Kết quả xổ số Hồ Chí Minh hôm nay ngày 20/4/2024.Kết quả xổ số Hồ Chí Minh Thứ Bảy ngày 20/4/2024. XS Sài Gòn.
-
Kinh tế & Xã hội
XSLA 20/4. Kết quả xổ số Long An hôm nay ngày 20/4/2024. SXLA ngày 20/4
19:00' - 19/04/2024
Bnews. XSLA 20/4. Kết quả xổ số hôm nay ngày 20/4. XSLA Thứ Bảy. Trực tiếp KQXSLA ngày 20/4. Kết quả xổ số Long An hôm nay ngày 20/4/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
BRT Hà Nội sau 5 năm hoạt động - Bài 1: Cần phát triển theo đúng nghĩa “tuyến buýt nhanh”
18:46' - 19/04/2024
Sau 5 năm đi vào hoạt động, mặc dù mang lại nhiều hiệu quả, nhưng có lúc, có thời điểm xe buýt BRT ở Hà Nội vẫn còn nhiều “gợn sóng” dư luận nhiều chiều, buộc phải có cách nhìn tổng thể và nghiêm túc.
-
Kinh tế & Xã hội
Vụ sụt lún kho gạo ở Cần Thơ: Tạm ngưng giao thông trên kênh Thốt Nốt và đường tỉnh 921
17:41' - 19/04/2024
Liên quan đến vụ sụt lún kho gạo ở Cần Thơ, hiện Thành phố Cần Thơ đã tạm ngưng giao thông trên kênh Thốt Nốt và đường tỉnh 921.
-
Kinh tế & Xã hội
Đường sắt công bố điện thoại đường dây nóng phục vụ dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5
17:13' - 19/04/2024
Cục Đường sắt Việt Nam vừa công bố điện thoại đường dây nóng dịp lễ 30/4 - 1/5, nhằm kịp thời tiếp nhận, xử lý, phản ánh về phục vụ vận tải, công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông đường sắt.