Sét và những cách phòng, tránh sét khi xảy ra mưa giông

Theo các chuyên gia trong ngành khí tượng thủy văn, sấm sét là một hiện tượng tự nhiên phổ biến mỗi khi trời có dông bão. Vậy sấm sét là gì, nguyên nhân xảy ra sấm sét, sự nguy hiểm của sấm sét và cách phòng chống sấm sét như thế nào hãy theo dõi bài viết dưới đây:

1. Sấm sét là gì?

Sấm sét là hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và mặt đất hoặc giữa các đám mây mang điện tích khác dấu. Khi phóng điện, tia sét có thể đạt tới nhiệt độ 30.000°C và di chuyển với tốc độ 36.000km/h. Sấm là âm thanh gây ra bởi tia sét do không khí nở ra nhanh chóng khi bị nung nóng bởi tia sét. Tiếng sấm thường đi sau ánh sáng của tia chớp do tốc độ ánh sáng nhanh hơn tốc độ âm thanh.

2. Nguyên nhân xảy ra hiện tượng sấm sét

Khi hai đám mây tích điện trái dấu lại gần nhau, hiệu điện thế giữa chúng có thể lên tới hàng triệu vôn. Giữa hai đám mây có hiện tượng phóng tia lửa điện và ta trông thấy một tia chớp. Vài giây sau ta mới nghe thấy tiếng nổ, đó là sấm (do vận tốc ánh sáng nhanh hơn vận tốc của tiếng động nên ta trông thấy tia chớp trước).

Khi đám mây dông tích điện đi gần mặt đất tới những khu vực trống trải, gặp một vật có độ cao như cây cối, người cầm cuốc xẻng… thì sẽ có hiện tượng phóng tia lửa điện giữa đám mây và mặt đất. Đó là hiện tượng sấm sét.

3. Sự nguy hiểm của sấm sét

Sấm sét gây nguy hiểm cho con người và tài sản có thể kể đến như:

- Nguy hiểm đối với con người: Khi sấm sét đánh trúng con người, nó có thể gây ra chấn thương nghiêm trọng, gây tổn thương cho hệ thần kinh, tim mạch và các cơ quan quan trọng khác. Những người bị sét đánh có thể gặp phải tình trạng như thiếu máu não, mất trí nhớ, tổn thương cơ xương, hoặc thậm chí tử vong.

- Nguy hiểm đối với tài sản: Sấm sét có thể gây ra cháy nổ và hủy hoại các công trình, nhà cửa, đường dây điện, thiết bị điện tử và các tài sản khác. Nếu một tòa nhà không được bảo vệ chống sét đúng cách, sấm sét có thể gây ra hỏa hoạn và thiệt hại vô cùng lớn.

4. Các biện pháp phòng chống:

- Tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn: Nên ưu tiên lựa chọn các công trình kiên cố có hệ thống chống sét đạt chuẩn. Ví dụ: trường học, bệnh viện, tòa nhà văn phòng hiện đại, các khu trung tâm thương mại lớn. Trường hợp di chuyển trên đường, nên tìm kiếm trú ẩn trong xe (tránh đậu xe dưới cây cao, gần biển quảng cáo, cột điện). Tuyệt đối không trú ẩn dưới mái hiên, cây cối, cột điện, trạm biến áp,... vì đây là những nơi dễ thu hút sét đánh.

- Tư thế an toàn khi không có nơi trú ẩn: Khi không kịp tìm nơi trú ẩn an toàn, hãy thực hiện tư thế "tọa chồn": ngồi chồm hổm, hai chân chụm lại, đầu cúi thấp, ôm sát hai tay vào hai gối. Tư thế này giúp giảm thiểu diện tích cơ thể tiếp xúc với mặt đất, hạn chế nguy cơ bị sét đánh trực tiếp. Tuyệt đối không nằm duỗi người, đứng nguyên một chỗ hoặc tụ tập thành nhóm đông người vì sẽ tạo ra mục tiêu lớn cho sét.

- Lưu ý về các vật dụng: Tránh sử dụng điện thoại di động, máy tính xách tay, các thiết bị điện tử cầm tay khi có giông sét. Nên tháo bỏ trang sức kim loại như dây chuyền, nhẫn, đồng hồ,... vì kim loại có khả năng dẫn điện cao. Nếu đang sử dụng ô che mưa, hãy chọn loại ô có cán nhựa hoặc gỗ thay vì kim loại.

5. Các biện pháp phòng chống sét cho gia đình và cộng đồng:

- Lắp đặt hệ thống chống sét: Việc lắp đặt hệ thống chống sét là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ tài sản và con người khỏi sấm sét. Hệ thống chống sét bao gồm các cọc sét, đầu chống sét và đường dẫn sét để hướng sấm sét vào một điểm an toàn và đưa nó trực tiếp xuống mặt đất, tránh tiếp xúc với tài sản quan trọng.

- Đối với gia đình: Lắp đặt hệ thống chống sét cho nhà cửa theo tiêu chuẩn an toàn. Kiểm tra, bảo trì hệ thống điện định kỳ, đảm bảo hệ thống điện không bị rò rỉ, chập cháy. Hạn chế sử dụng các thiết bị điện khi trời mưa giông. Chuẩn bị sẵn sàng đèn pin, radio, thuốc men và các vật dụng cần thiết khác để đề phòng trường hợp mất điện hoặc gián đoạn giao thông.

- Đối với cộng đồng: Tổ chức tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về phòng chống sét cho người dân. Phối hợp với các cơ quan chức năng để lắp đặt hệ thống chống sét cho các công trình công cộng như trường học, bệnh viện, nhà văn hóa,... Cắt tỉa cây cối, dọn dẹp chướng ngại vật xung quanh đường dây điện để đảm bảo an toàn.

6. Khuyến khích áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến:

Sử dụng các ứng dụng dự báo thời tiết có khả năng cảnh báo sớm về nguy cơ sét đánh. Lắp đặt hệ thống cảnh báo sét tự động cho các khu vực nguy hiểm cao như sân golf, sân vận động, khu du lịch,...

7. Nâng cao ý thức và trách nhiệm cá nhân:

- Luôn cập nhật thông tin dự báo thời tiết để chủ động phòng ngừa.

- Tuân thủ các quy định về an toàn khi tham gia các hoạt động ngoài trời, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết xấu.

- Tham gia các hoạt động tuyên truyền, giáo dục về phòng chống sét cho cộng đồng.

Phòng chống sét đánh là vấn đề quan trọng, cần thiết cho an toàn của mỗi cá nhân và cộng đồng. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, nâng cao ý thức và trách nhiệm cá nhân, chúng ta có thể chung tay xây dựng một môi trường sống an toàn, giảm thiểu tối đa nguy cơ thiệt hại do sét gây ra.

Xem thêm:

>>Gần 500 cú sấm sét đánh xuống Hà Nội trong cơn mưa to đầu giờ sáng nay

>>Hà Nội có mưa to đến rất to, đề phòng sấm sét