Singapore thu hút nhân tài thế giới thông qua chương trình ONE Pass

Vào tháng 8/2022, Singapore đã công bố một chương trình nhập cư mới, có tên gọi là Thẻ thông hành cho Mạng lưới Nước ngoài và Chuyên gia (ONE Pass). Chương trình nhằm thu hút những nhân tài hàng đầu thế giới đến sống và làm việc tại Singapore.

Trong bài viết đăng tải trên trang mạng Diễn đàn Đông Á, Phó Giáo sư Terence Ho của Trường chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore, nhận định đây là “phát súng” mới nhất trong “cuộc chiến tranh giành nhân tài” mà Singapore đã tham gia trong các thập kỷ gần đây.

Tác giả cho biết chương trình ONE Pass của Singapore được đưa ra vào thời điểm một số quốc gia khác trên thế giới đã công bố các điều kiện thị thực lao động và tài năng mới, với nhiều ưu đãi hơn, với mục tiêu thu hút nhân tài nước ngoài.

Vương quốc Anh mới đây nhất đã công bố diện Thị thực cho các cá nhân có tiềm năng cao và Đức đã ban hành Thẻ cơ hội (Chancenkarte). Chancenkarte thậm chí sẽ cho phép những người nước ngoài có tay nghề cao được nhập cư vào Đức mà không cần phải có sự đảm bảo tuyển dụng từ bất kỳ công ty nào đang hoạt động tại nước này.

ONE Pass của Singapore nhắm đến nhóm đối tượng hẹp hơn, bao gồm những người có thu nhập cao, trung bình hàng tháng có thể kiếm được ít nhất 30.000 SGD (21.128 USD), và những người có thành tích xuất sắc trong các lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa, thể thao, khoa học và công nghệ, nghiên cứu và học thuật.

Một số ý kiến cho rằng ONE Pass tương đối giống với chương trình Thẻ Lao động (EP) mà Chính phủ Singapore đã ban hành trước đó, cho phép các công ty trong nước được tuyển dụng các chuyên gia và công nhân lành nghề nước ngoài, với mức lương đủ tiêu chuẩn tối thiểu đã được ban hành.

Tuy nhiên, ONE Pass có phạm vi rộng hơn nhiều so với EP. Chương trình này bổ sung thêm các lợi ích, để tăng sự thu hút đối với những tài năng hàng đầu thế giới muốn đến sống và làm việc tại Singapore. ONE Pass có hiệu lực trong 5 năm, dài hơn so với EP.

Chương trình này cũng không bị ràng buộc bởi các nhà tuyển dụng cụ thể, mang lại sự linh hoạt cho những người mới thành lập công ty, thay đổi công việc hoặc khám phá các cơ hội mới. Vợ/chồng của người sở hữu ONE Pass cũng được cấp quyền làm việc nếu có thư đồng ý của đương đơn chính, thay vì phải nộp đơn và đủ điều kiện để nhận giấy phép làm việc từ Chính phủ Singapore.

Đối với những tài năng hàng đầu toàn cầu đang cân nhắc nơi sống và làm việc, Chính phủ Singapore kỳ vọng ONE Pass sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh và mang lại lợi ích cho đất nước.

Tác giả phân tích, giống như nhiều quốc gia khác, lao động nước ngoài là một vấn đề nhạy cảm ở Singapore. Mối quan tâm của công chúng về cạnh tranh việc làm và thậm chí là sự phân biệt đối xử đối với người lao động địa phương đã thúc đẩy Chính phủ Singapore đưa ra quy định Khung Cân nhắc Công bằng (FCF) vào năm 2014.

Theo quy định FCF, người sử dụng lao động đăng ký EP trước tiên phải quảng cáo vị trí tuyển dụng trên cổng thông tin việc làm quốc gia và xem xét tất cả các ứng viên một cách công bằng.

Các công ty đưa ra bằng chứng về các hoạt động tuyển dụng phân biệt đối xử sẽ bị đưa vào danh sách theo dõi và quyền thuê lao động nước ngoài theo diện EP của họ phải được xem xét kỹ lưỡng hơn.

Các công ty không cải thiện những sai phạm có thể bị cắt giảm các đặc quyền tuyển dụng nhân công. Hơn nữa, từ ngày 1/9/2023, các ứng viên EP còn phải vượt qua Khung đánh giá bổ sung dựa trên thang điểm (COMPASS), ngoài việc đáp ứng mức lương tối thiểu của EP.

Những động thái chính sách bổ sung của EP khiến một số người nhận thức rằng Singapore đã trở nên ít chào đón nhân tài toàn cầu hơn, mặc dù các nhà lãnh đạo của Singapore luôn nhấn mạnh về sự thiện chí và mối quan tâm đối với nhân tài nước ngoài.

Chính vì vậy, ONE Pass được xem là giải pháp cho chiến lược thu hút nhân tài mới của Chính phủ Singapore, khẳng định vị thế là một trong những quốc gia hấp dẫn đối với các nhân tài hàng đầu thế giới, nhờ lợi thế là một “quốc gia đáng sống” và là trung tâm kinh doanh quốc tế, là cơ sở kết nối với các thị trường trong khu vực.

Thông qua ONE Pass, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long khẳng định nước này mong muốn “đánh thức những tài năng hàng đầu ở khắp mọi nơi, chú ý và suy nghĩ nghiêm túc về việc đến Singapore”.

Bên cạnh việc báo hiệu rằng Singapore đang “săn lùng” những tài năng hàng đầu, tấm thẻ thông hành ONE Pass cũng góp phần giải quyết những vấn đề vướng mắc mà người nước ngoài có thể gặp phải, đáng chú ý nhất là việc cho phép vợ/chồng các đương đơn xin ONE Pass được quyền làm việc tại Singapore.

Ngoài ra, ONE Pass còn giúp rút ngắn thời gian quảng cáo bắt buộc của FCF từ 28 ngày xuống 14 ngày và xử lý các quyền được phép thuê nhân công nước ngoài nhanh hơn EP.

Theo tác giả, việc ban hành ONE Pass xuất phát từ tình trạng thiếu nhân công, dẫn đến thị trường lao động thắt chặt khi nền kinh tế Singapore phục hồi sau đại dịch COVID-19. Nhưng với nhóm tương đối nhỏ các tài năng hàng đầu mà ONE Pass nhắm đến - mức lương đủ điều kiện được so sánh với 5% người có EP cao nhất - dự kiến sẽ không tạo ra sự gia tăng lớn về số lượng chuyên gia nước ngoài đến Singapore.

Trong một động thái gần đây, Bộ trưởng Nhân lực Singapore Tan See Leng đã lên tiếng trấn an người dân Singapore, cam kết chính phủ sẽ tăng cường hỗ trợ tài năng địa phương trong quá trình phát triển nghề nghiệp của họ, với mục đích giúp nhiều người đạt được các vị trí lãnh đạo doanh nghiệp. Ông Tan See Leng khẳng định ONE Pass sẽ tăng thêm cơ hội cho công dân thông qua mạng lưới và sự đóng góp của những tài năng toàn cầu hàng đầu tại Singapore.

Đại dịch COVID-19 đã làm sâu sắc hơn sự quan trọng của chuyển dịch lao động, kể cả trong bối cảnh nhiều công việc đang được chuyển ra nước ngoài hoặc thực hiện từ xa (trực tuyến). Các doanh nhân hàng đầu, các chuyên gia và những người đạt thành tích cao sẽ tiếp tục bị thu hút đến các thành phố nơi đã có nguồn tài năng và vốn dồi dào.

Tác giả lưu ý nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sự tích tụ của các tài năng có xu hướng tự củng cố. Do đó, Singapore đang cố gắng củng cố vị thế của mình như một trung tâm nhân tài. Với việc nối lại hoạt động kinh tế và cấu hình lại chuỗi cung ứng toàn cầu, giới lãnh đạo Singapore đã nhận thấy cơ hội để nâng cao khả năng chia sẻ tư duy của đất nước trong nhóm nhân tài quốc tế có tính lưu động cao. Vì vậy, chương trình ONE Pass có thể là liều thuốc bổ trợ giúp Singapore theo kịp các điểm đến hấp dẫn nhân tài nhất thế giới./.