Số hóa ngân hàng để thay đổi mô hình kinh doanh truyền thống

Ngày 1/11, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo Quốc tế Thường niên ngành Ngân hàng Tài chính với chủ đề “Số hóa ngân hàng – Cơ hội đột phá” do Viện Chiến lược ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước và Viện Nhân lực Ngân hàng Tài chính đồng tổ chức.

Số hóa ngân hàng để thay đổi mô hình kinh doanh truyền thống. Ảnh: Thùy Dương/BNEWS/TTXVN

Công nghệ số đang dần thay đổi cơ bản hình thức cung ứng các dịch vụ tài chính - ngân hàng. Đặc biệt, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang khiến các ngân hàng, các đơn vị cung cấp dịch vụ trên thế giới ứng dụng nhiều hơn các công nghệ tiên tiến trong cung cấp các sản phẩm dịch vụ tài chính sáng tạo như trí tuệ thông minh nhân tạo, phân tích dữ liệu nâng cao, công nghệ sổ cái phân tán, điện toán đám mây và các giao diện lập trình ứng dụng.

Một nhân tố nữa góp phần tạo nên cách mạng trong ngành tài chính số, đó chính là sự tham gia sâu rộng của các công ty công nghệ trong lĩnh vực tài chính (Fintech).
Sự phát triển của dịch vụ ngân hàng trên nền tảng công nghệ số có thể giúp các ngân hàng đổi mới toàn diện từ quy trình cung cấp sản phẩm dịch vụ, đổi mới hệ thống kênh phân phối, mở rộng danh mục sản phẩm, cung cấp dịch vụ cho một phạm vi khách hàng rộng lớn hơn với chi phí thấp hơn.
Nhiều ngân hàng bước đầu đã chuyển đổi mô hình hoạt động, kinh doanh và sản phẩm, dịch vụ theo hướng số hóa thực thụ như: Ngân hàng thương mại cổ phần Tiên Phong với ngân hàng tự động LiveBank, Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh vượng với ứng dụng ngân hàng số Timo, Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Đông với chiến lược chuyển đổi ngân hàng số.

Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam với không gian ngân hàng số Digital Lab, Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam với Corebank thế hệ mới và kho dữ liệu doanh nghiệp hiện đại, Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội với ứng dụng trợ lý ảo ChatBot phục vụ 24x7 trên mạng xã hội, Napas với dịch vụ số hóa thẻ nội địa...
Với chi phí thấp hơn và phạm vi bao phủ rộng hơn, công nghệ số đang dần khiến các ngân hàng thay đổi mô hình kinh doanh truyền thống trên toàn cầu, từng bước khẳng định vai trò của công nghệ trong thời đại mới.
Sự phát triển của internet banking, mobile banking, các giải pháp thanh toán sử dụng QR code, công nghệ giao tiếp trường gần NFC, hay các tiến bộ trong công nghệ sinh trắc học sử dụng vân tay và mống mắt… đều có khả năng mang lại những sản phẩm, dịch vụ ngân hàng mới, tiện lợi và hiệu quả, từ đó gia tăng đáng kể doanh thu và lợi nhuận, giảm dần sự tập trung vào nguồn thu nhập truyền thống từ hoạt động tín dụng, góp phần quan trọng cho sự phát triển bền vững trong dài hạn.
Công nghệ số cũng là cơ hội để các quốc gia thúc đẩy Tài chính toàn diện (Financial inclusion), hướng tới việc cung cấp dịch vụ tài chính phù hợp và thuận tiện cho mọi cá nhân và tổ chức, đặc biệt đối với người có thu nhập thấp và dễ bị tổn thương nhằm tăng cường cơ hội tiếp cận tài chính, góp phần tạo cơ hội sinh kế, luân chuyển dòng vốn đầu tư và tiết kiệm trong xã hội, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, ông Phạm Tiến Dũng Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, sự phát triển và ứng dụng công nghệ số trong ngành ngân hàng cũng đi kèm không ít thách thức như chưa đủ khuôn khổ pháp lý nhằm tạo thuận lợi, thích ứng với bối cảnh số hóa, đòi hỏi nguồn lực tài chính, nhân lực có trình độ cao, thách thức về an ninh bảo mật, về kiểm soát rủi ro, khả năng xử lý…
Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Kim Anh, để định hướng phát triển ngân hàng số tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước đã chủ động thực hiện nhiều hoạt động của ngành nhằm tăng cường năng lực tiếp cận công nghệ mới cho ngành ngân hàng như chú trọng việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm, định hướng chính sách nhằm tăng cường phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, an toàn, an ninh bảo mật cho ngành ngân hàng.
Bên cạnh việc hoàn thiện môi trường thể chế chính sách, cơ sở hạ tầng công nghệ chung của toàn ngành cũng không ngừng được cải thiện.

Việc tăng cường năng lực tiếp cận và bảo đảm an ninh bảo mật ngân hàng trong thời kỳ số hóa được ngân hàng rất quan tâm chẳng hạn như thúc đẩy việc kết nối liên thông và tiêu chuẩn hóa trong lĩnh vực thanh toán; áp dụng các thông lệ và tiêu chuẩn quốc tế tốt nhất cho một số phương tiện và hệ thống thanh toán; nghiên cứu, ứng dụng các giải pháp đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật thanh toán mới, hiện đại như triển khai tiêu chuẩn quốc tế về an toàn dữ liệu thẻ PCI/DSS, công nghệ mã hóa số thẻ (tokenization)…
Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Bộ tiêu chuẩn thẻ chip nội địa, đảm bảo an ninh, an toàn trong thanh toán thẻ và khuyến nghị các tiêu chuẩn cho thanh toán QR code để tăng cường khả năng kết nối liên thông khi thanh toán bằng QR code, giảm thiểu chi phí cho việc lắp đặt, sử dụng các thiết bị chấp nhận thẻ tại điểm bán.
Ngoài ra, đối với các ngân hàng thương mại, ông Phạm Tiến Dũng cho rằng triển khai chiến lược chuyển đổi số, theo từng giai đoạn (chuẩn hóa quản trị, hoạt động ngân hàng; số hóa từng phần, phát triển dịch vụ ngân hàng truyền thống và dịch vụ ngân hàng số…); chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ, ứng dụng công nghệ thông tin, tận dụng được nền tảng công nghệ sẵn có./.