Sớm hoàn thiện cơ chế thu hút đầu tư phát triển năng lượng tái tạo
Đây là nội dung được các chuyên gia thảo luận tại Diễn đàn Hỗ trợ Pháp lý Đầu tư 2024 kỳ II với chủ đề “Thu hút đầu tư đối với các dự án năng lượng tái tạo, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xanh tại Tp. Hồ Chí Minh” do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Tp. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức, ngày 20/9.
Ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND Tp Hồ Chí Minh cho biết: Tăng trưởng kinh tế dựa trên các nguồn lực truyền thống của Tp. Hồ Chí Minh đã “tới hạn”, các thị trường xuất khẩu cũng yêu cầu nguồn cung sản phẩm xanh hơn. Phát triển kinh tế bền vững là mô hình mà nhiều quốc gia trên thế giới đang hướng đến và Việt Nam nói chung, Tp. Hồ Chí Minh nói riêng cũng không nằm ngoài xu thế này.
Tp. Hồ Chí Minh vừa ban hành Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh giai đoạn 2024 - 2030; trong đó, nhấn mạnh tầm quan trọng của các dự án năng lượng tái tạo. Ngoài ra, Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Tp. Hồ Chí Minh (Nghị quyết 98) cũng góp phần tạo hành lang cần thiết cho sự thúc đẩy phát triển các dự án xanh tại thành phố.
Theo ông Võ Văn Hoan, sản xuất xanh cần năng lượng xanh, chuyển đổi công nghiệp luôn gắn liền với chuyển đổi năng lượng. Do đó, Tp. Hồ Chí Minh phải phát triển công nghiệp năng lượng xanh, năng lượng tái tạo từ gió, mặt trời, sinh khối và đã có quy hoạch xây dựng 5 nhà máy đốt rác phát điện, điện gió Cần Giờ, điện mặt trời trên mái các toà nhà hành chính…
Tiến sĩ Trần Du Lịch, Phó Chủ tịch VIAC nhận định: Việc thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, nhất là các loại năng lượng như năng lượng gió, năng lượng mặt trời, năng lượng sinh khối không chỉ giúp ứng phó các tác hại đối với môi trường, mà còn tạo lợi thế lớn cho địa phương, quốc gia trong xu hướng xanh hóa toàn cầu.
Dù vậy, tính đến hiện tại, “xanh hóa” hay “năng lượng tái tạo” vẫn còn là những cụm từ chưa thực sự quen thuộc với doanh nghiệp; khung pháp lý cho lĩnh vực này tại Việt Nam cũng chưa đầy đủ. Điều này dẫn đến tình trạng muốn làm nhưng không làm được hoặc làm nhưng bị trì hoãn do vướng. Không chỉ vậy, việc thiếu quy định, hướng dẫn còn làm tăng nguy cơ phát sinh tranh chấp khiến nhà đầu tư và nhà nước đều quan ngại.Tiến sĩ Trần Du Lịch đánh giá, Tp. Hồ Chí Minh có nhiều lợi thế khi được cho phép thí điểm cơ chế đặc thù, bao gồm cả đặc thù trong phát triển các dự án năng lượng tái tạo. Tuy vậy, vì những rào cản chung của chính sách, quá trình hiện thực hóa Nghị quyết 98 đối với lĩnh vực này gặp không ít thách thức.
“Chính quyền thành phố, cộng đồng doanh nghiệp cần phối hợp rà soát những lỗ hổng trong hệ thống pháp lý và nhanh chóng bổ sung, hoàn thiện. Đây là cơ sở để thu hút nhà đầu tư tham gia triển khai, vận hành các dự án năng lượng tái tạo một cách hiệu quả.” Tiến sĩ Trần Du Lịch khuyến nghị.
Ở góc độ nhà đầu tư, ông Nguyễn Xuân Thắng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (Eurocham Việt Nam), Tổng Giám đốc Schaeffler Việt Nam cho rằng: Tp. Hồ Chí Minh đã có nhiều nỗ lực trong việc thực hiện hóa những quy định thúc đẩy thu hút đầu tư xanh theo Nghị quyết 98. Hiện nay, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đánh giá cao tiềm năng và quan tâm đến lĩnh vực năng lượng mặt trời tại thành phố. Tuy nhiên, để tạo dựng sự an tâm cho các bên triển khai hiệu quả các dự án này, nhà đầu tư kỳ vọng nhiều hơn ở một cơ chế hợp tác cụ thể, minh bạch giữa nhà đầu tư tư nhân và cơ quan nhà nước.
Theo đó, một trong những khó khăn trong thực hiện các dự án điện mặt trời là sự chậm trễ ban hành các quy định, hướng dẫn triển khai, vận hành, thương mại hoá điện mặt trời. Điều này, một mặt, gây bế tắc cho nhà đầu tư đang vận hành các dự án năng lượng mặt trời sau năm 2020; mặt khác lại tạo ra sự e ngại cho nhà đầu tư muốn triển khai các dự án mới trong thời gian tới.
Tiến sĩ, Luật sư Lê Nết, Luật sư Thành viên Công ty luật LNT và Thành viên, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), cho biết: Hiện nay, việc thực hiện dự án trong lĩnh vực điện mặt trời chịu sự điều chỉnh chủ yếu bởi Luật Điện lực và một số nghị định, quyết định khác; trong đó, chỉ riêng thông tư 18/2020/TT-BCT, sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 01/2023/TT-BCT điều chỉnh cụ thể đối với các dự án điện mặt trời.
Hiện, Bộ Công Thương đang trong quá trình xây dựng Dự thảo Nghị định mới quy định về cơ chế, chính sách phát triển điện mặt trời mái nhà, song, nhìn chung các dự án này đều đang gặp vướng mắc do thiếu quy định pháp luật. Cụ thể, hiện nay, điện mặt trời mái nhà được đầu tư mới không có quy định về giá bán cho EVN, pháp luật hiện hành cũng gây hạn chế cho đơn vị phát điện trong việc tìm kiếm đối tác mua điện. Tp. Hồ Chí Minh cần tính toán và cho phép trao đổi phần điện dư thừa cho các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công khác hay có cơ chế phối hợp với nhà đầu tư tư nhân thông qua hình thức cho thuê mái nhà các công trình công.
Cùng quan điểm, Luật sư Nguyễn Đức Minh, Luật sư Cấp cao Công ty Luật TNHH Kim & Chang chỉ ra, những mặt hạn chế trong khung khổ pháp lý là nguyên nhân khiến ngành năng lượng tái tạo nói chung, năng lượng mặt trời nói riêng chậm phát triển dù nhu cầu thực tế lớn. Đã đến lúc các cơ quan quản lý xem xét xây dựng một luật riêng điều chỉnh toàn diện lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Riêng Tp. Hồ Chí Minh, với trợ lực từ Nghị quyết 98 cần có những bước đi quyết liệt hơn, mạnh dạn hơn nhằm tận dụng những lợi thế từ cơ chế đặc thù. Theo đó, thành phố cần sớm công bố danh mục dự án năng lượng tái tạo, cũng như có hướng dẫn rõ hơn về thủ tục, quy trình thực hiện dự án, ví dụ trong khâu lựa chọn nhà đầu tư chiến lược; phạm vi hợp tác đầu tư; hay chính sách ưu đãi.
Các chuyên gia cũng cho rằng, quá trình xây dựng, hoàn thiện luật cần một khoảng thời gian nhất định. Để không bỏ lỡ những nhà đầu tư sẵn sàng tiên phong, Tp. Hồ Chí Minh cần tận dụng cơ chế đặc thù, mạnh dạn thí điểm trong việc hợp tác đầu tư triển khai dự án phát triển năng lượng tái tạo. Dùng dự án thí điểm để tổng hợp một quy trình, mô hình hợp tác mang lại hiệu quả thực tế cho đôi bên, từ đó đưa ra cơ chế, quy định phù hợp hơn.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Rào cản chính trong phát triển năng lượng tái tạo ở các nước
15:10' - 16/09/2024
Nhiều dự án không thể kết nối với lưới điện vì nằm ở các khu vực không có nhà máy nhiệt điện hoặc những nhà máy điện khác, và việc mở rộng hạ tầng lưới điện chưa theo kịp sự phát triển.
-
Kinh tế Việt Nam
Việt Nam - Singapore đẩy mạnh hợp tác xuất khẩu điện tái tạo
07:42' - 29/08/2024
Ngày 28/8 tại Singapore, Lễ Trao thầu các gói thầu Đo gió, thủy văn và Nghiên cứu khảo sát địa chất thuộc Dự án xuất khẩu Năng lượng tái tạo ngoài khơi từ Việt Nam sang Singapore diễn ra thành công.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Thứ trưởng Trần Thanh Nam: Đảm bảo lương thực, cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp sau bão, lũ
16:30'
Ngày 20/9, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc với tỉnh Yên Bái về đề xuất bố trí ổn định dân cư vùng thiên tai sau cơn bão số 3.
-
Kinh tế Việt Nam
Lộ trình chuyển đổi xanh hấp dẫn nhà đầu tư mới đến với Tây Nguyên
16:26'
Theo các chuyên gia, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xanh vùng Tây Nguyên, các tỉnh này cần có lộ trình chuyển đổi xanh để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng bền vững của thị trường và hấp dẫn nhà đầu tư mới.
-
Kinh tế Việt Nam
Để Biên Hòa trở thành trung tâm logistics vùng Đông Nam Bộ
14:57'
Để phát triển Biên Hòa trở thành đầu mối giao thông quan trọng, trung tâm logistics của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, các chuyên gia cho rằng quy hoạch phải đi trước một bước.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyên gia nhận định Fed hạ lãi suất tác động tích cực tới kinh tế Việt Nam
14:51'
Với quyết định hạ lãi suất 0,5 điểm % ngày 18/9 của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ mang lại tác động lớn tới nền kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam.
-
Kinh tế Việt Nam
Phát triển xanh ngành cao su: Tiêu chí để mở rộng thị trường
14:46'
Nếu chỉ riêng các doanh nghiệp thực hiện tiêu chí phát triển xanh, vẫn chưa đủ để đưa ngành cao su Việt Nam phát triển toàn diện.
-
Kinh tế Việt Nam
Vận dụng chính sách có lợi nhất cho người dân tại dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô
12:22'
Để thực hiện giải phóng mặt bằng đất ở, huyện Mê Linh đã rà soát quy hoạch, quỹ đất, xây dựng phương án; chủ động báo cáo, xin ý kiến thành phố phê duyệt các khu tái định cư.
-
Kinh tế Việt Nam
Việt Nam-Cuba còn nhiều dư địa tăng trưởng thương mại
12:04'
8 tháng năm 2024, kim ngạch thương mại song phương đạt 134,7 triệu USD, tăng 187% so với cùng kỳ 2023; trong đó, Việt Nam xuất khẩu 133,36 triệu USD, tăng 184,3% và nhập khẩu 1,33 triệu USD từ Cuba.
-
Kinh tế Việt Nam
Kết nối điểm đến du lịch bằng đường sắt
12:01'
Với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng và quy mô của ngành du lịch địa phương, tỉnh Ninh Bình đã ký kết hợp tác với Tổng công ty Đường sắt Việt Nam để phát triển sản phẩm du lịch bằng tàu hỏa.
-
Kinh tế Việt Nam
Cục trưởng Cục Thủy lợi: Đảm bảo các yếu tố sẵn sàng cho tiêu úng
11:17'
Các địa phương, đơn vị bố trí nguồn lực xử lý khẩn cấp sự cố và có nguy cơ cao xảy ra sự cố, bảo đảm không ảnh hưởng đến việc vận hành công trình trong các đợt mưa lũ tiếp theo.