Sớm khắc phục tồn tại trong chống khai thác IUU

Ngày 5/8, Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn do Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến làm Trưởng đoàn đã đi kiểm tra tại Quảng Ninh về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).

Qua kiểm tra tại cảng cá Cái Rồng, huyện Vân Đồn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho rằng, địa phương không có tàu vi phạm tại vùng biển nước ngoài nhưng vẫn còn nhiều tồn tại về quản lý tàu khai thác đúng tuyến đúng vùng; nhật ký khai thác để truy xuất nguồn gốc; xử lý vi phạm còn hạn chế.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Ninh Nguyễn Minh Sơn, tỉnh có trên 6.000 tàu cá. Tàu hoạt động vùng khơi đã đăng ký, cấp phép khai thác thuỷ sản và cấp chứng nhận an toàn thực phẩm đạt 100%. Tất cả tàu cá có chiều dài từ 6 m trở lên được cập nhật thông tin vào phần mềm cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase); 100% tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS).Thực hiện chống khai thác IUU, ông Nguyễn Minh Sơn cho biết, tỉnh đã kiểm tra, kiểm soát tàu cá, tàu cá cập, rời cảng cá được kiểm tra, kiểm soát theo đúng quy định. Định kỳ 10 ngày lập danh sách tàu cá nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU, mất kết nối giám sát hành trình 10 ngày trở lên gửi các cơ quan chức năng để phối hợp xử lý. Vận hành, trực 24/24h hệ thống giám sát hành trình và thành lập nhóm zalo gồm các chủ tàu cá vùng khơi để thường xuyên thông tin, hướng dẫn, cảnh báo, duy trì kết nối VMS, nhắc nhở các tàu vượt ranh giới trên biển, mất kết nối VMS... trong quá trình hoạt động trên biển.

Thời gian qua, Quảng Ninh không có tàu cá vi phạm, bị lực lượng chức năng nước ngoài bắt giữ, xử lý. Tỉnh thực hiện ký kết chế phối hợp giữa 6 tỉnh, thành phố: Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Thanh Hoá, Hải Phòng, Quảng Ninh nhằm tăng cường phối hợp ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm khai thác bất hợp pháp IUU.

Về kiểm soát sản lượng hải sản khai thác cập cảng, rời cảng, trên cơ sở tình hình thực tiễn tỉnh đã thiết lập tạm thời 10 điểm kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại các bến, cảng, khu neo đậu tránh trú bão; đồng thời làm cơ sở để các địa phương đề xuất chủ trương, bố trí kinh phí đầu tư cảng cá để hoàn thiện và đồng bộ cơ sở hạ tầng nghề cá và thực hiện kiểm soát tàu và sản lượng khai thác.

Về thực thi pháp luật, trong 7 tháng, toàn tỉnh đã phát hiện, xử lý phạm hành chính 317 vụ, thu nộp ngân sách nhà nước 4,28 tỷ đồng. Các thông tin, dữ liệu liên quan đến xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực khai thác, bảo vệ nguồn lợi, khai thác IUU được cập nhật đầy đủ trên hệ thống theo dõi, quản lý hoạt động xử lý vi phạm hành chính trong thủy sản và lưu trữ hồ sơ theo quy định.

Tuy nhiên, việc triển khai Luật Thủy sản, quy định về chống khai thác IUU chưa đồng bộ ở một số địa phương, ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ “thẻ vàng” chung của tỉnh và cả nước. Tỉnh chưa hoàn thành việc đăng ký, cấp giấy phép khai thác thuỷ sản; tình trạng tàu cá mất kết nối VMS khi đang hoạt động vẫn còn diễn ra. Việc xác định kịp thời nguyên nhân mất kết nối và xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến mất kết nối còn hạn chế... ông Nguyễn Minh Sơn cho biết.

Qua kiểm tra hồ sơ, dữ liệu, ông Vũ Duyên Hải, Trưởng phòng Khai thác thủy sản – Cục Thủy sản cho rằng, để quản lý đội tàu, tỉnh cần kiểm kê lại toàn bộ số tàu và phân loại; hoàn thiện việc đăng kiểm, thắt chặt việc kiểm soát tàu đủ điều kiện ra vào cảng.  Việc đánh dấu tàu cá phần lớn chưa thực hiện đúng, nhiều tàu đã bị mờ nhạt nên cần thực hiện gấp rút. Thông tin dữ liệu con tàu với các hồ sơ dữ liệu khác chưa có sự thống nhất. Chất lượng ghi nhật ký khai thác thấp, còn ghi sai, ghi thiếu.

Bà Nguyễn Thị Trang Nhung, Trưởng phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế, Cục Kiểm ngư cho rằng, để truy xuất nguồn gốc điểm mấu chốt là kiểm soát sản lượng qua cảng. Nhưng qua kiểm tra cho thấy số liệu chưa tạo được độ tin cậy.

Để cải thiện cũng như để biết việc cần làm và việc chưa làm tốt, ông Vũ Duyên Hải cho rằng, tỉnh nên đánh giá các nhiệm vụ theo Quyết định số 81/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành "Kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 4".

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Vũ Văn Diện tiếp thu những điểm đoàn công tác chỉ ra. Tỉnh sẽ quyết liệt chỉ đạo các cấp, ngành cùng vào cuộc với quyết tâm tạo chuyển biến, hiệu quả trong thời gian tới.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị tỉnh Quảng Ninh bám sát những chỉ đạo của Trung ương để triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nhanh chóng hoàn thiện trong quản lý, giám sát, thực hiện tốt chống khai thác IUU./.