"Tác dụng phụ" của tiền số

Tội phạm tiền điện tử có thể không phải là những đối tượng duy nhất cố gắng che giấu hoạt động chuyển tiền bất hợp pháp trên các chuỗi khối (blockchain).

Giờ đây, các tội phạm rửa tiền truyền thống - hoạt động ngoài lĩnh vực tiền điện tử - cũng đang có xu hướng sử dụng tiền điện tử để che giấu nguồn gốc và dòng chảy của các khoản tiền bất hợp pháp.

Báo cáo tháng 7/2024 nghiên cứu các xu hướng và cách thức rửa tiền mới của công ty phân tích chuỗi khối Chainalysis cho thấy, tiền điện tử đang được sử dụng để thực hiện các hành vi phạm tội ngoài chuỗi khối (off-chain) như buôn bán ma túy và lừa đảo, vì tiền điện tử "có thể giao dịch xuyên biên giới, gần như tức thời và nhìn chung là rẻ".

Chainalysis cho biết: "Sự phổ biến ngày càng tăng của tiền điện tử đã biến nó thành một công cụ để rửa tiền từ các hình thức tội phạm ngoài chuỗi khối khác nhau, như buôn bán ma túy và lừa đảo. Trong năm 2024, rửa tiền bằng tiền điện tử diễn ra ở tất cả các hình thức tội phạm, chứ không chỉ giới hạn ở những hành vi phạm tội liên quan đến hệ sinh thái tiền điện tử".

Điều này diễn ra trong bối cảnh giá trị của đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới, bitcoin, đã tăng gần 55% trong năm nay, theo Công ty thông tin tài chính và giao dịch chứng khoán London Stock Exchange Group (LSEG) của Anh.

Tội phạm rửa tiền sử dụng nhiều phương thức khác nhau như máy trộn tiền điện tử (crypto mixer), cầu nối xuyên chuỗi (cross-chain bridge), hay hình thức "nhảy cóc" giữa các ví để che giấu dòng chảy của tiền.

Trong đó, máy trộn tiền điện tử là một công cụ cho phép người dùng trộn lẫn tiền điện tử từ các nguồn khác nhau để việc phát hiện nguồn gốc và người sở hữu chúng trở nên khó khăn. Kẻ xấu cũng có thể tận dụng các cầu nối xuyên chuỗi để che giấu nguồn gốc của tiền bằng cách di chuyển chúng giữa các mạng lưới blockchain khác nhau. Còn hình thức "nhảy cóc" liên quan đến việc chuyển tiền giữa nhiều ví cá nhân trung gian để tránh bị phát hiện.

Dữ liệu của Chainalysis cho thấy kể từ năm 2019, gần 100 tỷ USD đã được chuyển từ các ví bất hợp pháp sang các dịch vụ chuyển đổi - nơi tiền điện tử được chuyển đổi thành tiền pháp định. Số tiền cao nhất được xác định là 30 tỷ USD vào năm 2022.

Sàn giao dịch tiền điện tử đang bị trừng phạt của Nga, Garantex, đóng vai trò chính đằng sau số tiền kỷ lục nói trên, vì các dịch vụ của sàn này cung cấp cho những kẻ rửa tiền một cách thức để chuyển đổi tiền điện tử bất hợp pháp thành tiền mặt.

Nhưng Chainalysis cho biết các hoạt động bất hợp pháp này vẫn có thể bị theo dõi. Rửa tiền bằng tiền điện tử có thể được theo dõi và phân tích với độ chính xác và tốc độ cao hơn so với hệ thống tài chính truyền thống, nhờ vào tính minh bạch của chuỗi khối. Tuy nhiên, báo cáo cho biết hoạt động rửa tiền bằng tiền điện tử được dự đoán sẽ trở nên phổ biến hơn.

Chainalysis dự đoán khi tiền điện tử ngày càng được chấp nhận nhiều hơn trên toàn cầu và rào cản gia nhập giảm xuống, hoạt động rửa tiền bằng tiền điện tử sẽ trở nên phổ biến hơn, vì lịch sử cho thấy tội phạm thường sử dụng các công nghệ mới cho mục đích riêng.