Tăng giám sát, quản lý thực thi đối với thị trường chứng khoán

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đề nghị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tập trung, nỗ lực hơn nữa để tận dụng thời cơ, tổ chức đẩy mạnh thực hiện phổ biến Luật Chứng khoán năm 2019 và các văn bản hướng dẫn luật được ban hành đến rộng rãi công chúng đầu tư, tăng cường đào tạo kiến thức cho nhà đầu tư.
Đây là nhiệm vụ tiên quyết trong việc thực hiện hiệu quả Luật Chứng khoán năm 2019, vừa là giải pháp trung và dài hạn để phát triển thị trường chứng khoán bền vững, vừa nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, giám sát và cưỡng chế thực thi, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, tăng niềm tin của thị trường.
Thứ trưởng cũng yêu cầu Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tăng cường năng lực giám sát, quản lý và cưỡng chế thực thi của cơ quan quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán theo thông lệ và chuẩn mực quốc tế.
Theo đó, ưu tiên thiết lập các cơ chế giám sát, cảnh báo sớm, có kịch bản phòng ngừa khủng hoảng, đảm bảo hoạt động ổn định của khu vực tài chính quốc gia. Đồng thời, siết chặt kỷ cương kỷ luật của thị trường. Bện cạnh đó, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nhất là trong hoạt động huy động vốn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp…
Ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban Cứng khoán Nhà nước cho biết, năm 2021 là một năm đầy biến động. Tình hình kinh tế thế giới và trong nước tiếp tục đối diện với nhiều khó khăn, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ Tài chính đã tích cực triển khai các giải pháp hỗ trợ, thị trường chứng khoán Việt Nam đạt những thành quả nhất định.
Hệ thống giao dịch hoạt động thông suốt, thị trường hoạt động ổn định, tăng trưởng mạnh về quy mô và thanh khoản, thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước, khẳng định vị trí, vai trò là kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế.
Trên thị trường cổ phiếu, chỉ số VN-Index nhiều lần thiết lập đỉnh lịch sử mới, đỉnh cao nhất là vào ngày 25/11 khi VN-Index chạm mốc 1.500,81 điểm.
Tính đến ngày 28/12, mức vốn hóa thị trường đạt 7.729 nghìn tỷ đồng, tăng 46% so với cuối năm 2020, tương đương 122,8% GDP năm 2020. Quy mô niêm yết, đăng ký giao dịch của thị trường đạt 1.727 nghìn tỷ đồng, tăng 14,1% so với cuối năm 2020 với 761 cổ phiếu, chứng chỉ quỹ niêm yết trên hai Sở Giao dịch chứng khoán và 890 cổ phiếu đăng ký giao dịch trên UPCOM.
Thanh khoản trên thị trường cổ phiếu năm 2021 vẫn tiếp tục bùng nổ và tăng mạnh nhờ dòng tiền của các nhà đầu tư trong nước dẫn dắt thị trường. Từ giá trị giao dịch bình quân đạt mức 19.000 tỷ đồng/phiên trong tháng 1, thanh khoản thị trường cổ phiếu đã gia tăng nhanh chóng và liên tục qua các tháng và đến tháng 11 đạt mức 40.000 tỷ đồng/phiên; trong đó, ngày 19/11/2021, thị trường ghi nhận phiên giao dịch kỷ lục 56.105 tỷ đồng. Tính chung từ đầu năm đến nay, giá trị giao dịch bình quân đạt hơn 26.564 tỷ đồng/phiên, tăng 258% so với bình quân năm 2020.

Tổng mức huy động vốn trên thị trường chứng khoán trong 11 tháng đạt 444.941 tỷ đồng, tăng 23% so với cùng kỳ năm trước. Huy động vốn cho ngân sách nhà nước thông qua đấu thầu trái phiếu chính phủ tăng 1,3% với giá trị đạt 301.017 tỷ đồng.

Năm 2021, số lượng nhà đầu tư  tham gia thị trường chứng khoán tăng mạnh trong thời gian gần đây đã góp phần đẩy thanh khoản thị trường lên hàng tỷ USD/phiên. Chỉ riêng trong 11 tháng đã có 1,3 triệu tài khoản của nhà đầu tư trong nước và 4.133 tài khoản của nhà đầu tư nước ngoài mở mới, nâng tổng số lượng tài khoản chứng khoán tại Việt Nam lên 4,08 triệu tài khoản, tăng 47,3% so với cuối năm 2020.
Thị trường chứng khoán phái sinh đón nhận thêm sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm. Nếu trong năm 2020 chỉ có 18 hợp đồng của sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm thì sang năm 2021, sự có mặt của hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm đánh dấu sự quan tâm của nhà đầu tư đối với sản phẩm mới khi 1.172 hợp đồng của hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm được giao dịch trong 3 tháng đầu sau khi niêm yết, OI có thời điểm lên tới 149 hợp đồng.
Thị trường trái phiếu niêm yết duy trì ổn định, quy mô niêm yết đạt hơn 1,51 triệu tỷ đồng, tăng 8,9% so với cuối năm 2020; trong đó, quy mô niêm yết của thị trường trái phiếu Chính phủ đạt 1,48 triệu tỷ đồng, chiếm 98,3% quy mô toàn thị trường.
Giá trị giao dịch bình quân phiên đạt 11,25 nghìn tỷ đồng tăng 9,7% so với năm 2020, trong đó, giao dịch repos (mua bán lại) chiếm 34% tổng giá trị toàn thị trường.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã hoàn thành các nhiệm vụ trọng tâm được giao, thể hiện trên một số nhiệm vụ chính như: Hoàn thiện khung pháp lý và chính sách điều hành, phát triển thị trường, theo đó Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã trình Bộ Tài chính ban hành 3 Thông tư hướng dẫn, bao gồm Thông tư số 51/2021/TT- BTC ngày 30/06/2021 về việc hướng dẫn nghĩa vụ của tổ chức, các nhân trong hoạt động đầu tư nước ngoài.
Cùng đó là Thông tư số 57/2021/TT-BTC ngày 12/07/2021 quy định lộ trình sắp xếp lại thị trường chứng khoán phái sinh và giao dịch các loại chứng khoán khác và Thông tư số 58/2021/TT-BTC ngày 12/07/2021 hướng dẫn một số điều của Nghị định số 158/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ về chứng khoán phái sinh và thị trường chứng khoán phái sinh.
Ủy ban cũng đang trình Bộ Tài chính xem xét ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 156/2020/NĐ-CP về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán.
Hoạt động tái cấu trúc, giám sát hoạt động của các công ty chứng khoán tiếp tục được triển khai. Trong năm 2021, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã thực hiện kiểm tra 7 công ty Chứng khoán theo chương trình kiểm tra định kỳ năm 2021 và kiểm tra 9 công ty chứng khoán liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp.
Về giám sát, thanh tra và xử lý vi phạm, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tăng cường triển khai các đoàn kiểm tra đột xuất giao dịch bất thường, xử lý nghiêm các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc biệt là giao dịch có dấu hiệu thao túng.
Trong năm 2021, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã triển khai 1 đoàn thanh tra định kỳ, 6 đoàn kiểm tra định kỳ và 31 đoàn kiểm tra đột xuất./.