Tạo động lực mạnh cho doanh nghiệp nhà nước
Liên quan đến nội dung tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động, huy động nguồn lực của doanh nghiệp nhà nước trong phát triển kinh tế - xã hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, doanh nghiệp nhà nước có vai trò, vị trí hết sức quan trọng trong nền kinh tế. Hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt là các tập đoàn, tổng công ty có ảnh hưởng lớn đến phát triển một số ngành, lĩnh vực của nền kinh tế.
“Hoạt động đầu tư của doanh nghiệp nhà nước trong các ngành, lĩnh vực, địa bàn then chốt, quan trọng của nền kinh tế đã giúp giảm bớt gánh nặng từ ngân sách nhà nước trong thực hiện các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng quan trọng của đất nước. Từ đó, góp phần thực hiện tiến trình cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
* Những kết quả đạt được Nghị quyết số 12-NQ/TW, Hội nghị Trung ương 5, Ban chấp hành Trung ương khóa XII về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước đã khẳng định: “Doanh nghiệp nhà nước là một lực lượng vật chất quan trọng của kinh tế nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội”. Thực hiện quan điểm chỉ đạo nói trên, trong 5 năm qua, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành khá đầy đủ, đồng bộ các cơ chế, chính sách điều chỉnh hoạt động của doanh nghiệp nhà nước; tạo khung khổ pháp lý để các doanh nghiệp nhà nước tổ chức triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh và đã đạt được một số kết quả quan trọng. Cùng với đó, doanh nghiệp nhà nước đang nắm giữ nguồn lực lớn về vốn, tài sản, công nghệ, nhân lực chất lượng cao; có doanh thu và đóng góp đáng kể vào thu ngân sách nhà nước. Chỉ riêng các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước đang nắm giữ khoảng 7% tổng tài sản và 10% vốn chủ sở hữu của toàn bộ doanh nghiệp trên thị trường. Theo tính toán sơ bộ, tổng tài sản của khối doanh nghiệp nhà nước theo giá trị sổ sách năm 2021 khoảng 4 triệu tỷ đồng; quy mô tài sản bình quân của 1 doanh nghiệp nhà nước khoảng 4.100 tỷ đồng, cao gấp 10 lần doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và gấp 109 lần doanh nghiệp tư nhân trong nước. Theo đó, hiệu quả sản xuất kinh doanh, tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên vốn chủ sở hữu bình quân cả giai đoạn 2016 - 2020 là 10,46%, cao hơn mức lãi suất ngân hàng trong giai đoạn. Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên tổng tài sản bình quân là 4,87%, cao hơn khối doanh nghiệp tư nhân trong nước là 1,26%.Về đóng góp cho ngân sách nhà nước, doanh nghiệp nhà nước đóng góp 28% tổng số thuế và các khoản phải nộp ngân sách nhà nước. Số thuế và các khoản phải nộp bình quân của doanh nghiệp nhà nước là 576 tỷ đồng, gấp 43 lần doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và 14 lần doanh nghiệp dân doanh.
Về hiệu suất sử dụng lao động, khu vực doanh nghiệp nhà nước đạt 18,9 lần. Tiếp đến là khu vực doanh nghiệp tư nhân trong nước 17 lần và thấp nhất là khu vực FDI với 13 lần. Nhận định về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, mặc dù đạt được nhiều kết quả quan trọng nhưng kết quả hoạt động và đóng góp của khối doanh nghiệp nhà nước trong thời gian qua vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, nhất là nguồn lực đang nắm giữ và thị trường đang chi phối. Cụ thể là, các tập đoàn, tổng công ty về cơ bản chưa thực hiện được vai trò dẫn dắt, tạo động lực đối với nền kinh tế; năng lực cạnh tranh, ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu là lực lượng nòng cốt của kinh tế nhà nước. Cùng với đó, việc thực hiện các dự án đầu tư mới của doanh nghiệp nhà nước trong thời gian qua không được thúc đẩy. Trong giai đoạn 2016-2020 rất ít dự án, công trình mới có quy mô lớn của doanh nghiệp nhà nước được khởi công. Các doanh nghiệp nhà nước chỉ tiếp tục thực hiện các dự án dở dang hoặc xử lý các dự án không hiệu quả từ giai đoạn trước. Bên cạnh đó, việc tái cơ cấu toàn diện doanh nghiệp nhà nước vẫn mang tính hình thức, mới chủ yếu tập trung sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn để có cơ cấu hợp lý hơn mà chưa chú trọng thực hiện các định hướng, giải pháp đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực chất lượng cao và một chiến lược kinh doanh dài hạn có tính khả thi cao. Ngoài ra, còn thiếu tầm nhìn chiến lược để phát triển doanh nghiệp nhất là tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu và vươn ra quốc tế.* Giải pháp ngắn hạn và dài hạn
Bên cạnh đó, gắn phát triển doanh nghiệp nhà nước với thực hiện chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực của nền kinh tế. Đồng thời, xác định rõ ngành, lĩnh vực then chốt cần có sự hiện diện của doanh nghiệp nhà nước phù hợp với định hướng phát triển bền vững của đất nước như: năng lượng tái tạo, công nghiệp công nghệ cao, kết cấu hạ tầng quan trọng của quốc gia….
Đồng thời, thay đổi nhận thức, quan điểm về cổ phần hóa, thoái vốn đầu tư nhà nước tại doanh nghiệp; xây dựng và phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia đồng bộ về doanh nghiệp nhà nước, tài sản nhà nước để đánh giá, theo dõi và giám sát.
Qua đó, có định hướng phù hợp nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong quản lý thông tin về doanh nghiệp nhà nước trên nguyên tắc đo lường được, khách quan, kịp thời và minh bạch. Điều này nhằm tăng cường giám sát hoạt động của doanh nghiệp nhà nước tức thời; phát hiện sớm các rủi ro, ngăn ngừa sai phạm, thất thoát, lãng phí.
Các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp phải thay đổi cách thức làm việc, chủ động thực hiện đầy đủ và hiệu lực các quyền chủ sở hữu tại doanh nghiệp theo quy định pháp luật và thông lệ quốc tế; không can thiệp vào quá trình điều hành, quản trị kinh doanh tại doanh nghiệp. Tư lệnh ngành kế hoạch và đầu tư cũng nhấn mạnh: Cần xây dựng cơ chế giám sát và nâng cao hiệu quả giám sát hơn theo các phương thức đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư theo chỉ tiêu tài chính tổng thể, không đi theo từng dự án, hoạt động cụ thể. Cùng đó, nâng cao trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp nhà nước trước cơ quan đại diện chủ sở hữu, Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp. Ngoài ra, nghiên cứu cơ chế, chính sách tiền lương gắn với năng suất lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nhất là đối với quản lý cấp cao của doanh nghiệp; đổi mới công tác quản lý cán bộ, đặc biệt là cán bộ cấp cao để tuyển dụng hoặc thuê cán bộ chất lượng cao, có thể xem xét cả các Tổng giám đốc nước ngoài thí điểm tại một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty. “Khu vực doanh nghiệp nhà nước luôn có một ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước trong từng giai đoạn, từng kỳ Đại hội Đảng. Hy vọng, sau hội nghị này, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ có những quyết sách quan trọng, căn cơ để có thể “cởi trói”, tạo động lực mạnh mẽ, khơi thông nguồn lực để doanh nghiệp nhà nước có thể đóng góp nhiều hơn nữa đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước trong thời kỳ mới”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói./.Tin liên quan
-
Doanh nghiệp
Cơ cấu lại có trọng điểm các doanh nghiệp Nhà nước yếu kém và thua lỗ
07:52' - 18/03/2022
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã ký Quyết định số 360/QĐ-TTg ngày 17/3/2022 phê duyệt Đề án “Cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, trọng tâm là tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước giai đoạn 2021-2025”.
-
Doanh nghiệp
Xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước
17:52' - 03/03/2022
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái có ý kiến, tiếp tục thực hiện các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước theo các quy định hiện hành.
-
Doanh nghiệp
Điều gì có thể đẩy nhanh thoái vốn doanh nghiệp nhà nước?
11:41' - 13/02/2022
Việc các doanh nghiệp Nhà nước thoái vốn sẽ giúp nguồn thu ngân sách được tích lũy "dày dặn" hơn, có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo thêm dư địa để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp.
-
DN cần biết
Ai Cập sắp niêm yết 10 doanh nghiệp nhà nước trên thị trường chứng khoán
08:50' - 05/02/2022
Ai Cập thông báo sẽ triển khai kế hoạch niêm yết 10 doanh nghiệp nhà nước trên thị trường chứng khoán trong năm nay dưới hình thức chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Bình Phước ưu tiên phát triển 6 phân ngành công nghiệp hỗ trợ
07:59'
Bình Phước đang thu hút và phát triển 6 phân ngành công nghiệp hỗ trợ: điện tử; dệt – may; sản xuất lắp ráp ô tô; da – giày; cơ khí chế tạo; sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho công nghiệp công nghệ cao.
-
Kinh tế Việt Nam
Kìm đà tăng giá vàng và biến động tỷ giá
06:20'
Thị trường vàng, tỷ giá USD/VND thời gian gần đây liên tục nổi sóng với sóng sau xô đổ sóng trước.
-
Kinh tế Việt Nam
Kinh nghiệm ngăn chặn "vàng hóa" của Ấn Độ
06:15'
Ấn Độ là nước tiêu thụ vàng lớn thứ hai thế giới (sau Trung Quốc) và chiếm khoảng 25% nhu cầu vàng toàn cầu. Mối quan tâm của người Ấn Độ tới vàng bắt nguồn từ văn hóa và truyền thống địa phương.
-
Kinh tế Việt Nam
Đấu thầu vàng có đủ sức “hạ nhiệt” thị trường?
06:10'
Nhiều phiên tăng mạnh liên tiếp đã khiến giá vàng lập đỉnh, xô đổ các kỷ lục trước đó. Giải pháp đấu thầu vàng ngay lập tức được Ngân hàng Nhà nước triển khai nhằm tăng cung vàng miếng ra thị trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Điều hành giá vàng và tỷ giá trong “cơn lốc” tăng sốc
06:00'
‘Cơn sóng’ vàng và tỷ giá đã đặt Ngân hàng Nhà nước vào một thách thức làm thế nào để ổn định hai thị trường này mà không làm xáo trộn quá nhiều các mục tiêu vĩ mô chính.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng yêu cầu triển khai các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng
19:37' - 01/05/2024
Thủ tướng ký ban hành Công điện số 43/CĐ-TTg ngày 1/5/2024 yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục quyết liệt triển khai có hiệu quả các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng trên phạm vi cả nước.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng chỉ đạo khẩn trương làm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả vụ nổ lò hơi
19:35' - 01/05/2024
Thủ tướng đã ký ban hành Công điện về vụ nổ lò hơi tại Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại gỗ Bình Minh (ấp Vàm, xã Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai).
-
Kinh tế Việt Nam
Khai thác trở lại nút giao Đồng Thắng nối với tuyến cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45
13:50' - 01/05/2024
Nút giao Đồng Thắng (huyện Triệu Sơn) nối với tuyến cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 vừa được mở lại để phục vụ người dân đi lại trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Nepal mong muốn thu hút nguồn đầu tư từ doanh nghiệp Việt Nam
13:49' - 01/05/2024
Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Narayan Kaji Shrestha khẳng định, Chính phủ Nepal rất chào đón các doanh nghiệp Việt Nam sang đầu tư tại nước này.