Thí điểm triển khai chính sách tín dụng cho ngành hàng dừa

Ngày 8/8, Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ đã có buổi làm việc với Hiệp hội Dừa Việt Nam, đại diện Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khu vực Tây Nam Bộ về kế hoạch triển khai chính sách tín dụng cho chuỗi ngành hàng dừa và các ngành hàng khác.

Việt Nam hiện là một trong những quốc gia hàng đầu về sản xuất dừa, với diện tích trồng dừa trải dài nhiều tỉnh, thành đặc biệt là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Năm 2023, cây dừa được công nhận là cây trồng chủ lực của Việt Nam.

Năm 2024, ngành dừa Việt Nam đã đạt được những bước tiến vượt bậc với tổng diện tích trồng hơn 200.000 ha, đứng thứ 5 trên thế giới về diện tích và sản lượng. Kim ngạch xuất khẩu ngành dừa đạt 1,089 tỷ USD, tạo ra hàng nghìn cơ hội việc làm và đóng góp quan trọng vào nền kinh tế quốc dân.

Ngành dừa Việt Nam đang trong giai đoạn tăng trưởng mạnh nhất từ trước đến nay, lợi nhuận thu được từ cây dừa được đánh giá bền vững và dần đi vào ổn định khi nhiều nhà máy chế biến sâu được đầu tư tại Việt Nam làm giảm nguy cơ được mùa mất giá.

Nhằm xây dựng chuỗi cung ứng nguyên liệu nông sản và dừa ổn định từ nhà vườn đến nhà máy, đưa trái dừa và nông sản khác đạt giá trị cao, đời sống người nông dân ổn định bền vững, Hiệp hội Dừa Việt Nam đã xây dựng kế hoạch “Chuỗi cung ứng nguyên liệu dừa” với sự đồng hành của các chương trình hỗ trợ tín dụng cho người nông dân và đơn vị thu mua.

Hiệp hội Dừa Việt Nam phối hợp với Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) dự kiến hỗ trợ thí điểm cho 2.700 hộ dân ở 22 xã và 95 doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã thu mua, chế biến, xuất khẩu dừa và các loại sản phẩm liên quan đến ngành dừa tại tỉnh Đồng Tháp, Vĩnh Long và thành phố Cần Thơ. Thời gian thực hiện thí điểm 4 tháng (từ tháng 9 – 12/2025).

Ông Phan Văn Bá, Phó Trưởng Văn phòng đại diện Agribank khu vực Tây Nam Bộ, dừa là ngành hàng xu thế thích ứng biến đổi khí hậu, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, Agribank nhận thấy được tiềm năng này. Agribank khu vực Tây Nam Bộ đã và đang đầu tư cho vay vào ngành dừa, tổng mức cho vay trên 2.000 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng gần 1% tổng dư nợ), đây là con số còn khiêm tốn so với thế mạnh, tiềm năng của ngành hàng dừa của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Đại diện Agribank khu vực Tây Nam Bộ cho biết sẽ đồng hành với Hiệp hội Dừa Việt Nam và địa phương đầu tư tài chính cho nông dân, hợp tác xã thuộc chuỗi ngành hàng dừa. Tùy theo đối tượng, Agribank sẽ có gói tín dụng cụ thể. “Nếu thực hiện tốt chương trình tín dụng cho ngành hàng dừa thì sẽ đóng góp lớn vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương, đặc biệt nâng cao đời sống người dân, dừa sẽ được sản xuất theo quy mô hàng hóa”, ông Bá nhận định.

Theo ông Cao Bá Đăng Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Dừa Việt Nam, các hộ nông dân và cơ sở thu mua dừa (nói riêng) và nông sản (nói chung) sẽ được hỗ trợ tín dụng bền vững để an tâm cung cấp cho các đơn vị thu mua ổn định, bền vững, tránh tình trạng người dân bán trước hoặc ứng tiền trước của các thương lái không ổn định, rủi ro mất đầu mối liên kết khi dừa và nông sản giảm giá, thương lái dừng thu mua. Nông dân trồng dừa được hỗ trợ tín dụng để mạnh dạn đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và các giải pháp chăm sóc sức khỏe cho cây dừa đạt năng suất, chất lượng cao nhất cùng các loại nông sản khác. Các doanh nghiệp được hỗ trợ tín dụng để đầu tư sản xuất dừa và nông sản khác, tạo nhu cầu động lực sản xuất dừa và nông sản từng khu vực, nâng cao giá trị ngành dừa và nông sản từng vùng phát triển.

“Ngoài ra, nông dân tham gia chuỗi cung ứng nguyên liệu dừa cũng được tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây trồng; sản phẩm được minh bạch, đạt chất lượng, giá trị cao và tăng sức cạnh tranh, hạn chế tình trạng được giá mất mùa”, ông Khoa thông tin.

Đồng tình với các định hướng kế hoạch của Hiệp hội Dừa Việt Nam, bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Cần Thơ cho biết sẽ phối hợp với Hiệp hội Dừa Việt Nam và Agribank chọn vùng trồng diện tích dừa tập trung ở xã Cù Lao Dung, xã An Thạnh (khoảng 3.000 ha) tham gia thực hiện thí điểm chính sách tín dụng. Nếu kết quả thí điểm chuỗi ngành hàng dừa thành công thì Cần Thơ sẽ nhân rộng chính sách tín dụng cho nông dân, hợp tác xã các lĩnh vực cây trồng khác trên địa bàn thành phố.

Tại thành phố Cần Thơ có khoảng 12.479 ha dừa, chủ yếu các giống dừa ta, dừa xiêm, dừa dâu,…được trồng rãi rác tại các xã, nhưng tập trung chủ yếu ở 13/103 xã với tổng diện tích 7.222 ha (chiếm gần 60%). Sản phẩm được thu hoạch hàng tháng, góp phần ổn định thu nhập, tạo công việc làm cho lao động nông thôn.

Tuy nhiên, theo ông Trần Vĩnh Nghi, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, hiện trạng vườn dừa mang tính thổ cư manh mún, rất ít vùng trồng tập trung, chủ yếu trồng xen trong các vườn cây ăn trái vì vậy khả năng đầu tư, điều kiện khí hậu, đất đai, tập quán canh tác ở các xã còn nhiều hạn chế. Vì vậy, năng suất còn thấp, chỉ đạt 34 - 56 quả/cây/năm, tùy vào từng giống, sản lượng ước đạt cả năm khoảng 95.784 tấn.

Thông thường người dân thường bán dừa tươi và dừa khô thông qua các thương lái. Đối với dừa khô lấy dầu, người dân thường bán quả già cho thương lái khoảng trên 60% sản lượng quả. Trong những tháng nắng nóng, khan hiếm dừa xiêm thì dừa lấy dầu vẫn được tiêu thụ với mục đích giải khát. Giá bán tùy theo giống, hình thức bán... nhưng dao động từ 40.000 - 70.000 đồng/chục.

Cần Thơ hiện có 3 hợp tác xã sản xuất dừa, với tổng diện tích 64 ha, 102 hộ tham gia. Thành phố đã cấp được 15 mã số với tổng diện tích 367 ha dừa; trong đó, có 8 mã số xuất khẩu với tổng diện tích 314 ha. Hiện mới 2 công ty liên kết tiêu thụ xuất khẩu dừa sang Trung Quốc với tổng diện tích 314 ha.