Thị trường đồng nguyên liệu nóng lên trước làn sóng AI và chuyển đổi năng lượng

Giá đồng đang tiến gần hơn tới mốc 12.000 USD/tấn, do kỳ vọng nhu cầu bùng nổ từ các trung tâm dữ liệu phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp với tình trạng nguồn cung thắt chặt và thiếu hụt nguồn hàng bên ngoài nước Mỹ.

Với khả năng dẫn điện vượt trội, dây đồng là vật liệu không thể thiếu trong lưới điện cung cấp cho các trung tâm dữ liệu, xe điện và hạ tầng phục vụ quá trình chuyển đổi năng lượng. Tính từ đầu năm đến nay, giá đồng đã tăng 35%, hướng tới mức tăng mạnh nhất kể từ năm 2009, do gián đoạn hoạt động khai thác và xu hướng đẩy mạnh dự trữ tại Mỹ. Trong phiên giao dịch cuối tuần ngày 12/12, giá đồng chạm mức 11.952 USD/tấn.

Ông Daan de Jonge, chuyên gia của Benchmark Mineral Intelligence, cho biết: “Những nhà đầu tư muốn có một danh mục đa dạng liên quan đến AI cũng sẽ mua các sản phẩm tài chính bao gồm tài sản vật chất phục vụ trung tâm dữ liệu. Họ sẽ mua các tài sản liên quan đến đồng, chẳng hạn như quỹ hoán đổi danh mục (ETF) đồng”.

Giữa năm 2024, công ty Sprott Asset Management của Canada đã ra mắt quỹ ETF đồng đầu tiên trên thế giới được bảo chứng bằng đồng vật chất. Quỹ này hiện nắm giữ gần 10.000 tấn đồng, với giá mỗi chứng chỉ quỹ đã tăng gần 46% từ đầu năm đến nay, lên xấp xỉ 14 đôla Canada (CAD)/chứng chỉ.

Theo khảo sát mới đây của Reuters đối với các dự báo của giới phân tích, thị trường đồng toàn cầu sẽ thiếu hụt 124.000 tấn trong năm nay và 150.000 tấn vào năm tới.

Đà tăng nhu cầu đồng đang được thúc đẩy bởi hàng tỷ USD đầu tư trên toàn cầu nhằm hiện đại hóa và mở rộng lưới điện. Các trung tâm dữ liệu và năng lượng sạch đều đòi hỏi lượng điện năng khổng lồ. Quá trình chuyển đổi năng lượng, bao gồm các công nghệ năng lượng tái tạo như điện gió và điện Mặt Trời, cũng được kỳ vọng sẽ tiếp tục đẩy mạnh nhu cầu đồng.

Ngân hàng Macquarie của Australia dự báo nhu cầu đồng toàn cầu đạt 27 triệu tấn trong năm nay, tăng 2,7% so với năm 2024, trong đó nhu cầu tại Trung Quốc – quốc gia tiêu thụ kim loại lớn nhất thế giới – tăng 3,7%. Ngân hàng này cũng dự báo nhu cầu đồng ngoài Trung Quốc sẽ tăng 3% vào năm tới.

Nguồn cung đồng thế giới bị gián đoạn bởi tai nạn tại mỏ Grasberg khổng lồ của Freeport McMoRan ở Indonesia vào tháng 9/2025, trong khi nhiều tập đoàn khai khoáng, trong đó có Glencore, đã cắt giảm kế hoạch sản lượng cho năm 2026, càng củng cố dự báo nguồn cung sẽ tiếp tục thắt chặt.

Tổng lượng đồng lưu trữ tại các kho của Sở giao dịch kim loại London (LME), Sàn giao dịch hàng hóa Comex của Mỹ và Sở giao dịch hàng hóa kỳ hạn Thượng Hải đã tăng 54% từ đầu năm, lên 661.021 tấn.

Từ tháng 3/2025, các nhà giao dịch đã đẩy mạnh đưa đồng vào Mỹ, khi giá trên sàn Comex cao hơn, nhằm bù đắp rủi ro từ kế hoạch áp thuế nhập khẩu của Tổng thống Donald Trump. Lượng đồng tồn kho trên sàn Comex hiện ở mức kỷ lục 405.782 tấn, chiếm 61% tổng lượng tồn kho trên các sàn giao dịch, so với tỷ lệ 20% vào đầu năm 2025.

Các nhà phân tích của công ty môi giới chứng khoán Citic Securities Co., Trung Quốc cho rằng giá đồng phải đạt mức trung bình trên 12.000 USD/tấn vào năm tới để thu hút số tiền đầu tư cần thiết cho việc tăng công suất, nhằm đảm bảo nguồn cung đủ trong trung và dài hạn..Dù đồng tinh luyện đã được miễn trừ khỏi mức thuế nhập khẩu 50% có hiệu lực từ ngày 1/8, nhưng chính sách thuế của Mỹ đối với kim loại này vẫn đang được xem xét lại, với thông tin cập nhật dự kiến công bố vào tháng 6/2025.