Thu hút FDI nhiều cơ hội cán đích

Mục tiêu thu hút 38-40 tỷ USD vốn FDI của Việt Nam trong năm 2025 có nhiều cơ hội cán đích. Song, để chuyển hướng thu hút dòng vốn FDI có chất lượng, Việt Nam cần tập trung cải thiện môi trường đầu tư, hoàn thiện cơ sở hạ tầng.

Theo thống kê của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), 11 tháng năm 2025, Việt Nam thu hút được 33,69 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, tăng 7,4% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, vốn FDI đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 18,52%, chiếm gần 55% tổng vốn FDI đăng ký. Con số này tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm của công nghiệp chế biến, chế tạo trong bức tranh thu hút FDI của Việt Nam.

Đánh giá về vốn FDI đăng ký vào Việt Nam trong năm 2025, TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) từng cho rằng, kết quả thu hút FDI trong năm 2025 vô cùng ấn tượng, và có ý nghĩa trong bối cảnh kinh tế trong nước và thế giới đang chịu nhiều tác động của các chính sách thương mại toàn cầu. Điều đó càng chứng tỏ, sức hấp dẫn của môi trường đầu tư Việt Nam đang được hoàn thiện, tạo niềm tin cho nhà đầu tư nước ngoài.

Không chỉ chiếm ưu thế về vốn FDI đăng ký, vốn FDI giải ngân trong năm 2025 cũng được dự báo tăng trưởng tích cực. 11 tháng năm 2025, vốn FDI giải ngân đạt 23,6 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm trước và là mức cao nhất của 11 tháng trong vòng 5 năm trở lại đây. Trong đó, công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 19,56 tỷ USD, chiếm tới 82,9% tổng vốn FDI thực hiện. Tỷ trọng giải ngân lớn cho thấy, các dự án FDI trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo không chỉ đăng ký nhiều về số lượng và quy mô, mà còn triển khai tương đối hiệu quả, góp phần quan trọng vào tăng trưởng sản xuất, xuất khẩu và tạo việc làm cho nền kinh tế.

Cũng đánh giá cao về kết quả thu hút FDI trong năm 2025, TS. Đặng Thảo Quyên, quyền Phó chủ nhiệm nhóm bộ môn Quản trị kiêm Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Kinh doanh quốc tế, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam khẳng định, trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục đối mặt với bất ổn địa chính trị, xu hướng bảo hộ thương mại và tái cấu trúc chuỗi cung ứng, kết quả thu hút FDI năm 2025 cho thấy, Việt Nam vẫn giữ được vị thế là điểm đến chiến lược của dòng vốn quốc tế; đồng thời, cho thấy sức hấp dẫn ổn định của Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu phân mảnh. Dòng vốn đăng ký và thực hiện đều ở mức khả quan, củng cố niềm tin của nhà đầu tư và tạo nền tảng để FDI tăng tốc trong tháng cuối năm và bước sang 2026.

Trước đó, đầu năm 2025, Việt Nam đặt mục tiêu thu hút khoảng 38-40 tỷ USD vốn FDI và vốn FDI giải ngân khoảng 27-28 tỷ USD. Từ kết quả vốn FDI thu hút và giải ngân trong năm 2025, các chuyên gia cho rằng, mục tiêu thu hút và giải ngân vốn FDI trong năm 2025 có nhiều cơ hội cán đích.

Theo TS. Đặng Thảo Quyên, từ đầu năm tới nay, dòng vốn FDI vào Việt Nam trong năm 2025 ghi nhận các dự án FDI quy mô lớn trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và công nghệ cao như: Jahwa Vina (Hàn Quốc) với dự án sản xuất linh kiện điện tử trị giá 100 triệu USD tại Phú Thọ, hay Nexif Ratch Energy (Singapore) với dự án điện gió Vân Canh (Bình Định), trị giá 228 triệu USD; dự án Tổ hợp sản xuất tái chế polyester trị giá 1 tỷ USD của nhà đầu tư Thụy Điển (Bình Định)... là những tín hiệu tích cực cho thấy khả năng thu hút FDI chất lượng cao của Việt Nam đang được cải thiện.

Đánh giá cao cơ hội thu hút FDI của Việt Nam vào lĩnh vực công nghệ cao, tuy nhiên, để khẳng định vị thế là điểm đến của FDI chất lượng cao, TS. Đặng Thảo Quyên cho rằng, trong bối cảnh cạnh tranh thu hút FDI ngày càng phức tạp, Việt Nam cần chuyển từ mô hình ưu đãi đại trà sang chính sách ưu đãi có điều kiện và định hướng, nhằm thu hút dòng vốn chiến lược, đồng thời bảo vệ lợi ích dài hạn của nền kinh tế. Mô hình FDI thế hệ mới không chỉ là công cụ thu hút vốn, mà phải trở thành đòn bẩy nâng cao năng lực công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

Đánh giá cao cơ hội đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao tại Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực bán dẫn, ông Kees Van Baar - Đại sứ Hà Lan tại Việt Nam cho biết, Hà Lan là quốc gia tiên phong trong ngành công nghiệp bán dẫn. Trung bình, 85% mạch tích hợp (IC) trong các thiết bị điện tử trên toàn thế giới được sản xuất bằng các loại máy móc được thiết kế và chế tạo tại Hà Lan. Thành tựu này có được là nhờ năng lực kỹ thuật chính xác cao, đầu tư mạnh mẽ vào R&D (nghiên cứu và phát triển) và môi trường hấp dẫn đối với nhân tài kỹ thuật.

Cũng theo ông Kees Van Baar, Việt Nam hiện được đánh giá có nhiều cơ hội thu hút vốn FDI vào lĩnh vực công nghệ cao; trong đó, có công nghiệp bán dẫn. Những khoản đầu tư gần đây của các doanh nghiệp Hà Lan và quốc tế trong lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam đã phản ánh rõ sự tiến bộ của môi trường đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao.

Tuy nhiên, để tiếp tục trở thành điểm đến của các dự án công nghệ cao, Việt Nam có thể hoàn thiện hơn nữa hệ sinh thái thiết kế, cải thiện khung pháp lý, thiết lập cơ chế “một cửa” hiệu quả, và nâng cấp hạ tầng, đặc biệt là về năng lượng và dịch vụ số. Việc hoàn thiện hệ sinh thái sẽ giúp Việt Nam đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu, mang lại lợi ích cho cả Việt Nam, Hà Lan và nhiều quốc gia khác.

Thừa nhận Việt Nam đã và đang trở thành điểm đến của nhiều tập đoàn toàn cầu trong lĩnh vực công nghệ cao. Song ông Phạm Thanh Bình, Giám đốc Trung tâm xúc tiến, thông tin và hỗ trợ đầu tư phía Bắc (Cục Đầu tư nước ngoài - Bộ Tài chính) cho rằng, Việt Nam phải tái định vị chiến lược, hướng đến thu hút nguồn vốn FDI chất lượng và giá trị hơn.

Trên tinh thần đó, để thu hút FDI chất lượng cao, trong thời gian tới Việt Nam sẽ tập trung vào các định hướng, bao gồm: ưu tiên thu hút FDI công nghệ cao, đổi mới sáng tạo; đặc biệt trong lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học và các trung tâm R&D; thúc đẩy đầu tư chuyển đổi xanh, phát triển bền vững, năng lượng tái tạo và năng lượng tuần hoàn; tăng cường hợp tác giữa doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước nhằm nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ và năng lực sản xuất.

Cùng với đó, là thu hút đầu tư có chọn lọc, gắn với các tiêu chí môi trường, sử dụng đất hiệu quả, đóng góp vào ngân sách nhà nước và đảm bảo trách nhiệm với xã hội; phát triển mô hình Trung tâm Tài chính quốc tế và Khu Thương mại tự do, tập trung thu hút đầu tư vào các mô hình mới này; đồng thời, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chế biến nông sản, phát triển vùng nguyên liệu bền vững.

Và để hiện thực hóa những định hướng trên, Việt Nam sẽ phải có những giải pháp và hành động cụ thể như: hoàn thiện thể chế và chính sách đầu tư, tăng tính ổn định và niềm tin cho nhà đầu tư; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi tối đa trong quá trình triển khai dự án; Nâng cấp cơ sở hạ tầng, đặc biệt là logistics, năng lượng và hạ tầng khu công nghiệp theo hướng hiện đại - xanh - thông minh.

Bên cạnh đó, tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng được yêu cầu công nghệ hiện đại; tăng cường xúc tiến đầu tư trọng điểm, hướng vào các tập đoàn đa quốc gia trong lĩnh vực công nghệ cao và năng lượng sạch.