Thủ tướng nói về những mục tiêu tưởng chừng rất khó đạt trong năm 2019

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đến dự hội nghị; cùng các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng; các thành viên Chính phủ, lãnh đạo các Bộ, ban, ngành và 63 địa phương trên cả nước.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu khai mạc. Ảnh: Thống Nhất – TTXVN

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng cho biết, hội nghị sẽ cùng thảo luận, phân tích những kết quả đạt được năm 2019 – năm bứt phá, đồng thời chỉ ra những mặt còn hạn chế, yếu kém; phân tích những cơ hội và khó khăn, thách thức trong năm 2020 cũng như những năm tiếp theo; từ đó đề ra những nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu để hoàn thành tốt hơn nữa các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 cũng như Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020.
* Phát triển bền vững, hài hòa
Thủ tướng cho rằng, những thành quả kinh tế - xã hội có được trong năm 2019 đã chứng minh, có ý chí, nỗ lực, tinh thần đoàn kết, cùng với quyết tâm lớn, sẽ đạt được nhiều thành quả, trong đó, có những mục tiêu tưởng chừng rất khó đạt được đồng thời, mà thường phải có sự đánh đổi trong tiến trình phát triển.

Thủ tướng nêu những vấn đề mà cả hệ thống chính trị đã có nhiều giải pháp để thực hiện tốt trong thời gian qua như: giữ mức tăng trưởng nhanh trong khi quy mô kinh tế ngày càng lớn; đảm bảo hài hòa giữa tăng trưởng nhanh và ổn định vĩ mô; giải quyết vấn đề giữa tăng trưởng cao và tăng trưởng bền vững; trong bối cảnh nguồn lực có hạn, đồng thời phải phát triển đô thị nhưng không bỏ qua nông thôn và ngược lại.
Nói về quan điểm "quy mô càng lớn khó có thể tăng trưởng nhanh", Thủ tướng nhấn mạnh điều này đã không đúng.

Thủ tướng phân tích, năm 2018, quy mô kinh tế Việt Nam đạt gần 250 tỷ USD lớn gấp 9,3 lần so với thời điểm bắt đầu đổi mới năm 1986 và gấp gần 1,3 lần so với năm 2015. Tuy nhiên, nếu như năm 2016, chỉ tăng trưởng 6,21% thì năm 2019, mức tăng trưởng lên đến 7,02%, đưa quy mô nền kinh tế đạt hơn 262 tỷ USD. "Tôi xin khẳng định điều này cho thấy quy mô càng lớn thì việc đạt được thêm 1 điểm phần trăm tăng trưởng sẽ càng khó hơn nhưng không phải là không thể đạt được" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Về vấn đề đảm bảo hài hòa giữa tăng trưởng nhanh và ổn định vĩ mô, Thủ tướng cho biết, đã từng phải chấp nhận giảm tăng trưởng để giữ ổn định vĩ mô trong những giai đoạn trước đây. Năm 2019, Việt Nam không chỉ đạt được tăng trưởng nhanh hàng đầu khu vực cũng như trên thế giới mà còn duy trì được nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát chỉ 2,79%, mặt bằng lãi suất và tỷ giá luôn duy trì ổn định trong bối cảnh các thị trường tài chính toàn cầu đầy biến động.

Về chất lượng tăng trưởng, Thủ tướng cho biết, các mô hình tăng trưởng trước đây cho thấy đạt được mục tiêu tăng trưởng nhanh thì chất lượng tăng trưởng thường bị giảm sút. Trong khi đó, năm 2019, Việt Nam thuộc nhóm các quốc gia tăng trưởng kinh tế cao và ổn định hàng đầu châu Á và chất lượng tăng trưởng cũng có sự cải thiện rõ nét thể hiện qua tốc độ tăng năng suất lao động (tăng 6,2%) – cao hơn nhiều so với nhiều nước trong khu vực.
Về vấn đề tăng trưởng bền vững, theo Thủ tướng, một số ý kiến cho rằng các nước đang phát triển ở giai đoạn tiền công nghiệp hóa, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh thường phải chấp nhận suy giảm yếu tố môi trường và xã hội.

"Chính phủ luôn nhất quán với thông điệp: không đánh đổi, hy sinh môi trường để lấy tăng trưởng, xác định công thức 3 trong 1 của sự phát triển là Kinh tế - Xã hội và Môi trường. Rất nhiều địa phương thời gian qua cũng đã lồng ghép 3 trụ cột phát triển này và thực tiễn cho thấy 3 mục tiêu này không loại trừ nhau mà có sự bổ sung cho nhau, cùng hướng đến một sự phát triển toàn diện cho đất nước" - Thủ tướng nêu rõ.
Bên cạnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh, trong điều kiện nguồn lực có hạn, Chính phủ vừa ưu tiên đô thị, nhưng cũng không bỏ qua vấn đề phát triển nông thôn và ngược lại.
Thủ tướng phân tích, trong khi các thành phố "đầu tàu" truyền thống vẫn tiếp tục giữ vai trò động lực, duy trì đóng góp lớn và dẫn dắt nền kinh tế đi lên thì nhiều địa phương khác bắt đầu nổi lên, ngày càng trở thành một nhân tố có đóng góp quan trọng vào tốc độ tăng trưởng chung cả nước.

Thực tiễn đã chứng minh, những địa phương kém phát triển hơn khi tăng tốc không hề làm suy yếu cơ hội của địa phương phát triển hơn và ngược lại. 

Chương trình xây dựng nông thôn mới đạt nhiều kết quả có ý nghĩa, làm thay da đổi thịt bộ mặt nông thôn, góp phần đưa mức sống người dân nông thôn lên một bước cả về vật chất lẫn tinh thần. "Nông thôn mới và đô thị hóa không phải là câu chuyện lựa chọn, nó là câu chuyện phát triển bền vững và hài hòa theo các nguyên tắc kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân điều hành hội nghị. Ảnh: Thống Nhất – TTXVN

* Cần tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng GDP cao
Phân tích về bối cảnh và tình hình ảnh hưởng đến phát triển của đất nước trong thời gian tới, Thủ tướng cho biết, dự báo đến năm 2045, dân số Việt Nam sẽ hơn 108 triệu người, tức tăng thêm trên dưới 12 triệu người trong vòng 25 năm tới, đồng thời tổng số lao động tăng thêm cần có việc làm là gần 11 triệu người. 

Trước mắt, năm 2020 chúng ta phải tạo việc làm cho hơn 1,1 triệu người; tính chung từ nay đến 2025 là gần 5,5 triệu người – tương đương dân số Singapore.

"Đây sẽ là một thách thức rất lớn mà Chính phủ/chính quyền địa phương phải giải quyết. Tuy nhiên, nhìn ở mặt ngược lại, đóng góp lớn vào tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm không ai khác hơn chính là nhóm lao động tăng thêm này" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cho biết, quan điểm của Chính Phủ là cần trao cơ hội việc làm, cơ hội kinh tế, đánh thức tiềm năng khởi nghiệp nhiều hơn cho người dân, đặc biệt là lực lượng lao động trẻ, lao động ở miền núi, nông thôn, vùng sâu và vùng xa.

Về thành quả giảm nghèo, theo Thủ tướng, tầng lớp trung lưu của Việt Nam hiện đang tăng nhanh, dự báo, đến năm 2025, sẽ chiếm khoảng 25% dân số, tương đương 25 triệu người. 

"Chính điều này sẽ góp phần minh chứng rõ nét hơn nữa thành quả giảm nghèo bền vững của chúng ta cũng như mục tiêu về một Việt Nam độc lập, tự cường và thịnh vượng, một xã hội công bằng, bình đẳng, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các thành phần dân cư, đảm bảo các nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng đề cập đến mức thu nhập bình quân đầu người hiện nay đạt gần 2.800 USD. Ngưỡng quốc gia có thu nhập trung bình cao (theo chuẩn giá 2019 của Ngân hàng Thế giới) là 3.996 USD đang ở ngay trước mắt; đòi hỏi cần tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng GDP cao như những năm vừa qua.

Việc tiếp tục duy trì được sức tăng trưởng cao như hiện nay trong 2 thập niên tới sẽ giúp trở thành quốc gia có thu nhập cao vào đúng năm 2045) – cột mốc có ý nghĩa lịch sử trọng đại của dân tộc.

"Tuy nhiên, chúng ta chỉ cần lỡ một nhịp tăng trưởng, cột mốc đó sẽ bị lùi lại ít nhất vài năm. Vì vậy, năm nào tôi cũng muốn nhắc lại lời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước là “không ngủ quên trên vòng nguyệt quế” - Thủ tướng nói.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu, các ngành, địa phương tập trung đi thẳng vào những thành quả nổi bật và những vấn đề khó khăn, vướng mắc; những vấn đề có tính chất liên ngành, liên vùng, tăng cường phối hợp để phát huy được tiềm năng, lợi thế, nâng cao được hiệu quả trong phân bổ và sử dụng nguồn lực; làm rõ những mô hình tốt, cách làm hay; tập trung bàn về cách làm, phương pháp chỉ đạo, tổ chức thực hiện, nhằm tạo được chuyển biến rõ nét, hiệu quả trong thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp đề ra cho năm 2020.

Thủ tướng cũng đề nghị các đại biểu thảo luận kỹ và cho ý kiến về phương châm hành động của năm 2020, qua đó xác định những trọng tâm cho chỉ đạo điều hành như tại nội dung Dự thảo các Nghị quyết cho năm 2020./.