Thúc đẩy đầu tư tác động vì tương lai bền vững tại Việt Nam

 

Ngày 24/10 tại Hà Nội, với sự bảo trợ của Quỹ Impact Investment Exchange, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối  hợp cùng Bộ các Vấn đề Toàn cầu Canada (GAC) tổ chức Diễn đàn Đầu tư Tác động Việt Nam 2024, với chủ đề "Thúc đẩy Đầu tư Tác động cho Tương lai Bền vững", qua đó, thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm, phù hợp với các mục tiêu phát triển của Việt Nam và Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc. Sự kiện nhận được sự quan tâm, tham dự của các nhà lãnh đạo, lãnh đạo nhiều bộ, ngành, địa phương, đại diện các tổ chức trong nước, quốc tế và các hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp. 

​Khai mạc diễn đàn, Tiến sĩ Lương Minh Huân, Viện trưởng Viện Phát triển Doanh nghiệp (VCCI), cho biết, gần 40 năm kể từ khi tiến hành công cuộc đổi mới, Việt Nam được thế giới ghi nhận là một trong những điển hình của việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Từ một nước đói nghèo, lạc hậu, bị tàn phá bởi chiến tranh, đến nay Việt Nam đã nằm trong nhóm TOP 40 thế giới về quy mô GDP và TOP 20 thế giới về quy mô thương mại quốc tế, thu nhập và mức sống của người dân Việt Nam ngày càng tăng cao.

Không dừng lại ở đó, Đại hội XIII của Đảng đã đặt ra mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045. Để đạt được mục tiêu này, ngoài tập trung thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thì việc giải quyết các vấn đề môi trường và xã hội cũng là nhiệm vụ vô cùng quan trọng và cấp thiết đối với Việt Nam, với phương châm phát triển bền vững, phát triển bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau. Đầu tư tác động chính là một trong những giải pháp giúp Việt Nam giải quyết song hành hai vấn đề đó.

Đầu tư tác động là một khái niệm đã bắt đầu được phổ biến ở Việt Nam. Hiểu đơn giản đó là hoạt động đầu tư vào các dự án nhằm tạo ra tác động cho xã hội hoặc môi trường. Đây là một phương thức sáng tạo để thúc đẩy đóng góp của khu vực tư nhân vào sự phát triển bền vững. Các tổ chức kinh doanh tạo tác động xã hội đang tạo ra một làn sóng làm thay đổi nhiều khía cạnh cuộc sống và triết lý kinh doanh của các tổ chức kinh doanh truyền thống. Song song với lợi ích kinh tế, ngày càng có nhiều tổ chức kinh doanh mong muốn mang lại tác động tích cực cho xã hội và môi trường,.. Khi các tổ chức kinh doanh lựa chọn hoạt động theo hướng tạo ra tác động xã hội và môi trường ngày càng nhiều hơn và phát triển lớn mạnh, vai trò của khối tư nhân trong nỗ lực thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) sẽ đươc nâng cao.

Không nằm ngoài xu hướng thế giới, Việt Nam cũng có một hệ sinh thái đầu tư tác động sôi động và đang phát triển nhanh chóng. Theo báo cáo của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNDP) và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Việt Nam có khoảng 22.000 doanh nghiệp tác động xã hội và con số này đang có xu hướng tăng liên tục qua từng năm; trong đó, số doanh nghiệp tác động xã hội có quy mô nhỏ và siêu nhỏ chiếm 89%, và có đến 72% doanh nghiệp loại này có doanh thu dưới 5 tỷ đồng/năm. Các doanh nghiệp tác động xã hội đang tập trung nhiều trong các lĩnh vực như nông nghiệp, thủy sản, chế biến thực phẩm; giáo dục đào tạo kỹ năng, tạo sinh kế phi nông nghiệp; tư vấn, hỗ trợ kinh doanh, thủ công mỹ nghệ… 

Với hệ sinh thái đầu tư tác động đang phát triển nhanh chóng, Việt Nam có cơ hội trở thành trung tâm đầu tư tác động hàng đầu Đông Nam Á, thu hút nhiều nguồn vốn quốc tế, đặc biệt là trong lĩnh vực doanh nghiệp tác động xã hội. Dù đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn, nhưng đầu tư tác động tại Việt Nam cũng đang đối mặt với những thách thức về khung pháp lý và tiếp cận nguồn vốn. Đó cũng là mục đích tạo ra  diễn đàn để các nhà đầu tư, doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách xây dựng mối quan hệ hợp tác, chia sẻ ý tưởng và phát triển chiến lược nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp tạo tác động xã hội, hỗ trợ các cộng đồng yếu thế, đặc biệt là phụ nữ, bằng cách giúp các doanh nghiệp tạo tác động xã hội sẵn sàng tiếp cận các nguồn vốn đầu tư, Viện trưởng Lương Minh Huân nhấn mạnh.

Cũng tại diễn đàn, có hơn 100 đại diện quan trọng từ hệ sinh thái đầu tư tác động, bao gồm các nhà đầu tư, doanh nghiệp tác động xã hội (SIB), các nhà đổi mới, và các tổ chức hỗ trợ hệ sinh thái... tới tham dự và bày tỏ sự quan tâm đặc biệt tới Báo cáo chỉ số đầu tư Tác động (Chỉ số Cam) 2024 và các chuyên đề về đầu tư tác động tại Việt Nam, các giải pháp tài chính sáng tạo nhằm mở khóa tiềm năng lớn của doanh nghiệp tạo tác động tại Việt Nam...

Qua thảo luận, ông Shawn Steil, Đại sứ Canada tại Việt Nam nhấn mạnh cam kết của Canada trong việc thúc đẩy đầu tư tác động tại Việt Nam. Theo đó, Chương trình hợp tác phát triển của Canada đang giúp thu hút nguồn vốn tư nhân để hỗ trợ sự phát triển bền vững và bao trùm tại Việt Nam với quan hệ đối tác cùng Quỹ Impact Investment Exchange (IIX) và VCCI. Các bên đang nỗ lực nâng cao khả năng sẵn sàng thu hút đầu tư của các doanh nghiệp tạo tác động tại Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, nhằm thu hút vốn tư nhân và trao quyền cho các cộng đồng yếu thế để giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường. Canada cam kết hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi trở thành trung tâm đầu tư tác động tại Đông Nam Á, thúc đẩy tiến trình đạt được các mục tiêu phát triển toàn diện của đất nước.

Điểm nổi bật tại diễn đàn là việc ra mắt Báo cáo chỉ số đầu tư Tác động (Chỉ số Cam) 2024 – một công cụ đo lường đột phá giúp đánh giá sự tiến bộ của các quốc gia trên con đường hướng đến một tương lai bền vững và bao trùm. Đây là báo cáo nằm trong chuỗi theo dõi 4 năm về sự phát triển của hệ sinh thái đầu tư tác động tại Việt Nam. Chỉ số Cam đánh giá ba trụ cột chính: Tác động Cộng đồng, Bình đẳng Giới và Bảo vệ Khí hậu, với thang điểm từ 1 đến 100; trong đó, mức điểm 100 là mức đánh giá cao nhất về thành tựu đạt được.

Chỉ số Cam là một sáng kiến toàn cầu với tham vọng huy động 10 tỷ USD vào năm 2030, với mục tiêu trao quyền cho 100 triệu phụ nữ, trẻ em gái và các nhóm thiểu số giới. Bằng cách cung cấp một khung đánh giá rõ ràng về bình đẳng giới và hành động khí hậu, Chỉ số Cam làm nổi bật những tiến bộ đã đạt được và các lĩnh vực cần đầu tư thêm trong hệ sinh thái tác động.

Giáo sư Durreen Shahnaz, Giám đốc điều hành và Người sáng lập Quỹ IIX bày tỏ sự vui mừng khi giới thiệu Chỉ số Cam tại Việt Nam—một nền kinh tế đang trên đà dẫn đầu làn sóng tăng trưởng bền vững và bao trùm tiếp theo của ASEAN. Với sự hỗ trợ từ Bộ các Vấn đề Toàn cầu Canada, Quỹ IIX cam kết thúc đẩy Phong trào Cam, khai thác toàn bộ tiềm năng của hệ sinh thái tác động xã hội năng động tại Việt Nam. Sáng kiến này không  chỉ có ý nghĩa về đầu tư; nó thể hiện sự cống hiến của chúng tôi cho một tương lai mà bình đẳng giới và bền vững là động lực chính để tạo ra sự tiến bộ có ý nghĩa cho tất cả mọi người.

Chỉ số Cam Việt Nam 2024 đạt 50 điểm, xếp Việt Nam vào hàng các quốc gia dẫn đầu ASEAN, vượt qua mức trung bình toàn cầu là 41. Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực bình đẳng giới với 49 điểm, cao hơn mức trung bình toàn cầu và vượt qua phần lớn các quốc gia trong khu vực ASEAN. Điều này phản ánh vai trò quan trọng của các doanh nghiệp tác động xã hội trong việc trao quyền cho phụ nữ thông qua lãnh đạo và tham gia kinh tế./.