Thúc đẩy năng suất lao động cho tăng trưởng bền vững ở Việt Nam
Thực hiện nhiệm vụ “nghiên cứu, triển khai Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động” được phân công tại Nghị quyết số 01/NQ-CP, và với sự hỗ trợ của Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông qua Dự án Tăng cường năng lực cạnh tranh khu vực tư nhân Việt Nam (IPS-C), sáng 29/11, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức Hội thảo “Thúc đẩy năng suất lao động cho tăng trưởng bền vững ở Việt Nam”.
Hội thảo nhằm thảo luận về các nội dung chính như: sự cần thiết thúc đẩy năng suất lao động trong bối cảnh hiện nay; rà soát cơ chế, chính sách đã ban hành; đánh giá thực trạng năng suất lao động theo các góc độ tổng thể nền kinh tế, ngành kinh tế, khu vực doanh nghiệp và theo vùng/địa phương, vùng kinh tế trọng điểm và đề xuất mục tiêu phát triển cũng như định hướng/giải pháp chính cho giai đoạn tới.
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, sau hơn 35 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trong phát triển kinh tế - xã hội. Cụ thể, tăng trưởng kinh tế đã giảm dần sự phụ thuộc vào khai thác tài nguyên thiên nhiên, xuất khẩu thô, lao động nhân công giá rẻ và mở rộng tín dụng, từng bước chuyển sang dựa vào ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Những thành công trong quá khứ đã thúc đẩy Việt Nam hướng tới các mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và nâng cao chất lượng cuộc sống cao hơn. Việt Nam cũng xác định các trụ cột chính để hiện thực hóa khát vọng vươn cao, trong đó, nhấn mạnh duy trì tăng trưởng cao dựa trên thúc đẩy năng suất lao động, nuôi dưỡng nền kinh tế đổi mới sáng tạo, để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế gắn với độc lập, tự chủ.
“Với những yêu cầu đó, tăng năng suất lao động là yếu tố quan trọng đối với thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong dài hạn, và là điều kiện tiên quyết để giúp Việt Nam thu hẹp trình độ phát triển với các nước trong khu vực, hướng tới mục tiêu là nước phát triển với thu nhập cao vào 2045”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.
Ông Đặng Đức Anh, Viện phó CIEM cho biết, năng suất lao động của Việt Nam có sự cải thiện đáng kể, tăng 2,5 lần, từ 70,3 triệu đồng/lao động năm 2011 lên 171,8 triệu đồng/lao động năm 2021. Tốc độ tăng trưởng năng suất lao động trong 10 năm 2011-2020 đạt 6,0%, trong đó, giai đoạn 2011-2015 đạt 5,5% và giai đoạn 2016-2020 đạt 6,4% (vượt mục tiêu kế hoạch đề ra là 5,0%).
Tuy vậy, năng suất lao động của Việt Nam vẫn thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực và chênh lệch có xu hướng gia tăng. Trong khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản, mặc dù năng suất lao động thấp nhưng tốc tăng tăng tương đối cao do quá trình chuyển dịch cơ cấu.
Trong khi đó, năng suất lao động của khu vực công nghiệp-xây dựng thấp và không ổn định, chủ yếu do tham gia ở phân khúc giá trị gia tăng thấp và sử dụng nhiều lao động, chưa thể hiện vai trò dẫn dắt và thúc đẩy tăng trưởng. Năng suất lao động của khu vực dịch vụ giữ xu hướng tăng nhưng thiếu ổn định và dựa nhiều vào các ngành dịch vụ truyền thống.
Theo vùng kinh tế trọng điểm, năng suất lao động không đồng đều, tập trung ở một số thành phố lớn (Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu,...) và chủ yếu ở hai vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ và phía Nam.
Đáng lưu ý, tốc độ tăng năng suất lao động có xu hướng giảm dần, các địa phương “dẫn dắt” trong vùng chưa phát huy hết vai trò lan tỏa, chưa đóng vai trò thúc đẩy và lôi kéo tăng trưởng của vùng. Năng suất lao động của khu vực doanh nghiệp đạt 309,9 triệu đồng/lao động năm 2020, tăng 93,1% so với năm 2011; mức chênh lệch năng suất lao động giữa các loại hình doanh nghiệp ngày càng tăng.
Mặc dù, trong giai đoạn 2011-2021, khung chính sách nền tảng cho cải thiện năng suất lao động đã được ban hành theo nhiều nhóm hướng tới ổn định kinh tế vĩ mô và nâng cao năng lực cạnh tranh; nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và các chính sách cụ thể hỗ trợ ngành nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ.
Quan trọng hơn cả, tư duy chính sách về mô hình, hoạt động kinh tế mới đã bước đầu hoàn thiện, nhấn mạnh đến năng suất lao động, đổi mới sáng tạo và động lực cho doanh nghiệp. Tuy vậy, thể chế, chính sách vẫn chưa hoàn thiện, chưa đồng bộ, chưa đầy đủ, ảnh hưởng đến hiệu quả phối hợp thực hiện các giải pháp và chưa xác định rõ ràng vai trò, trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương trong đảm bảo thực hiện thực chất và hiệu quả.
TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, những rào cản chính đối với doanh nghiệp trong thúc đẩy năng suất lao động bao gồm sự bất định khi đầu tư vào công nghệ; năng lực đổi mới phản ánh qua chất lượng quản lý còn yếu kém; lực lượng lao động thiếu những kỹ năng cần thiết và thiếu nguồn vốn đầu tư.
Tại Hội thảo, các đại biểu cũng thống nhất và nhận định việc xây dựng Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động là một nhiệm vụ quan trọng, vừa có ý nghĩa thời sự nhằm sớm thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, vừa là trọng tâm chiến lược nhằm góp phần cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế và giúp Việt Nam “bắt kịp, tiến cùng và vượt lên” các quốc gia trong khu vực.
Theo đó, Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động hướng tới mục tiêu coi năng suất lao động là động lực, nền tảng cho tăng trưởng nhanh, bền vững; trên cơ sở tận dụng hiệu quả các cơ hội của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số và thông qua thúc đẩy liên kết vùng và phát triển vùng; từ đó góp phần gia tăng khả năng cạnh tranh, mức độ độc lập, tự chủ và sức chống chịu của nền kinh tế.
Cụ thể, Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động dự kiến đặt ra một số chỉ tiêu như: tốc độ tăng năng suất lao động bình quân từ 6,5-7%/năm; tốc độ tăng năng suất lao động của các vùng kinh tế trọng điểm và 5 thành phố lớn cao hơn trung bình cả nước; nâng cao tỷ trọng đóng góp của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo vào tăng trưởng…/.
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Hàn Quốc tổ chức tư vấn pháp luật cho lao động Việt Nam tại Gwangju
14:18' - 28/11/2022
Trung tâm hỗ trợ người nước ngoài tại Gwangju cam kết luôn sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ kịp thời cho người lao động Việt Nam gặp khó khăn, vướng mắc trong thời gian sinh sống làm việc tại Hàn Quốc.
-
Kinh tế & Xã hội
Hậu phương vững chắc cho đoàn viên, người lao động tỉnh Bến Tre
13:08' - 27/11/2022
Sáng 27/11, tại thành phố Bến Tre, Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động tỉnh Bến Tre phát động thực hiện Kế hoạch "Hậu phương Người lao động" giai đoạn 2022 – 2025.
-
Tài chính
Thái Lan xúc tiến lập quỹ tiết kiệm bắt buộc cho người lao động
14:51' - 24/11/2022
Bộ Tài chính Thái Lan đang thúc đẩy một quỹ tiết kiệm bắt buộc với người lao động, sau khi ghi nhận các quỹ tiết kiệm tự nguyện hiện không bảo đảm cho người dân có thu nhập đủ sống sau khi về hưu.
-
Doanh nghiệp
Chuyển đổi số là trách nhiệm của toàn thể người lao động trong EVN
10:36' - 21/11/2022
Chuyển đổi số hiện đang là xu hướng tất yếu với những lợi ích đem lại mọi mặt hoạt động cho doanh nghiệp, từ điều hành quản lý đến nghiên cứu, sản xuất kinh doanh….
-
Chuyển động DN
Nhiệt điện Phả Lại chuyển đổi số nâng cao năng suất lao động
10:11' - 21/11/2022
Công ty cổ phần Nhiệt điện Phả Lại thuộc Tổng công ty Phát điện 2 (EVNGENCO2) đang triển khai nhiều giải pháp để đảm bảo sản xuất an toàn, đạt và vượt các chỉ tiêu năm đã đặt ra.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Cao Bằng dùng ngân sách hỗ trợ Lạng Sơn thực hiện dự án cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh
21:43' - 17/04/2024
Tổng mức đầu tư dự án cao tốc đường bộ Đồng Đăng (Lạng Sơn)- Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn I là trên 14.331 tỷ đồng; trong đó, chi phí cho giải phóng mặt bằng và tái định cư trên 9.444 tỷ đồng.
-
Kinh tế Việt Nam
Tìm cách gỡ vướng mắc dự án khí điện, năng lượng do EVN đầu tư tại Dung Quất
20:45' - 17/04/2024
Ngày 17/4, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền đã có buổi làm việc với EVN và đơn vị liên quan tìm cách tháo gỡ vướng mắc liên quan đến dự án do EVN đầu tư trong Khu kinh tế Dung Quất.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm lại một số lãnh đạo thuộc Bộ Quốc phòng
20:00' - 17/04/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký các Quyết định bổ nhiệm lại và kéo dài thời gian giữ chức vụ một số lãnh đạo thuộc Bộ Quốc phòng.
-
Kinh tế Việt Nam
Bến Cát sẽ là thành phố thứ 5 trực thuộc Bình Dương từ 1/5/2024
19:15' - 17/04/2024
Thị xã Bến Cát sẽ chính thức trở thành thành phố thứ 5 trực thuộc tỉnh Bình Dương từ ngày 1/5/2024.
-
Kinh tế Việt Nam
Tăng cường xe khách phục vụ đi lại dịp nghỉ lễ
19:01' - 17/04/2024
Theo Công ty CP Bến xe Hà Nội, dịp này các bến xe gồm Giáp Bát, Mỹ Đình, Gia Lâm được tăng cường 715 xe khách.
-
Kinh tế Việt Nam
Quảng Ninh đã phân khai toàn bộ kế hoạch vốn đầu tư công
17:55' - 17/04/2024
Đến nay Quảng Ninh chỉ còn gần 8,5 tỷ đồng vốn chuẩn bị đầu tư thuộc ngân sách cấp tỉnh, trong khi nếu so với cùng kỳ 2023 số vốn chưa phân khai chi tiết là 1.855,229 tỷ đồng.
-
Kinh tế Việt Nam
Tháo gỡ các điểm nghẽn hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh
16:23' - 17/04/2024
Tập trung cao cho cải cách thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật; tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân, doanh nghiệp.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển tải hành khách qua khu vực có sự cố hầm Bãi Gió
16:14' - 17/04/2024
Trong trường hợp hành khách không muốn đi bằng đường bộ hoặc do tàu chậm giờ trong thời gian này, hành khách muốn trả lại vé tàu ngành đường sắt cũng không thu phí phát sinh.
-
Kinh tế Việt Nam
Đơn vị nào đứng đầu xếp hạng chỉ số xây dựng Chính phủ điện tử?
16:00' - 17/04/2024
Kết quả đánh giá PAR Index tiếp tục khẳng định là công cụ quản lý quan trọng, thước đo giúp xác định rõ điểm mạnh, điểm yếu trong thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính của Bộ Giao thông Vận tải.