Thương mại Nga - phương Tây sau ba năm xung đột Ukraine

Trong bối cảnh đó, căng thẳng địa chính trị tiếp tục gia tăng khi Ấn Độ trong tuần này đã lên tiếng chỉ trích gay gắt điều mà nước này gọi là "tiêu chuẩn kép" của phương Tây. Phản ứng này được đưa ra sau khi Ấn Độ đối mặt với những lời đe dọa mới từ Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc tăng mạnh mua dầu thô của Nga.

Kể từ khi xung đột tại Ukraine nổ ra, thương mại giữa EU và Nga đã sụt giảm đáng kể do các lệnh trừng phạt và hạn chế nhập khẩu của khối. Theo dữ liệu mới nhất từ Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat), kim ngạch nhập khẩu từ Nga đã giảm tới 86% trong giai đoạn từ quý I/2022 đến quý I/2025. Kim ngạch nhập khẩu trong quý I/2025 chỉ còn 8,74 tỷ euro (tương đương 10,11 tỷ USD), một con số rất nhỏ so với mức 30,58 tỷ euro của bốn năm trước.

Tuy nhiên, bất chấp sự sụt giảm mạnh mẽ này, EU vẫn là khách hàng quan trọng của Nga ở một số lĩnh vực. Khối này vẫn tiếp tục mua dầu mỏ, khí tự nhiên, nickel, sắt, thép và phân bón của Nga. Trong lĩnh vực dầu mỏ, lệnh cấm nhập khẩu bằng đường biển của EU đã khiến tỷ trọng của Nga trong nguồn cung các sản phẩm dầu mỏ cho EU giảm từ 28,74% vào năm 2021 xuống chỉ còn 2,01% vào năm 2025. Tương tự, tỷ trọng khí đốt của Nga trong thị trường EU cũng giảm từ 48% trong quý I/2021 xuống còn 17% trong quý I/2025. Bên cạnh đó, tỷ trọng của Nga trong lượng sắt và thép mà EU nhập khẩu từ ngoài khối đã giảm từ 18,28% bốn năm trước xuống 7,71% trong quý I năm nay. Dù vậy, đối với mặt hàng phân bón, Nga vẫn là nhà xuất khẩu lớn nhất vào EU tính đến quý I/2025, dù tỷ trọng có giảm nhẹ từ 28,15% xuống 25,62% trong bốn năm qua.

Về phía Mỹ, bức tranh thương mại với Nga cũng cho thấy sự sụt giảm đáng kể, với kim ngạch nhập khẩu trong nửa đầu năm 2025 chỉ còn 2,50 tỷ USD, so với mức 14,14 tỷ USD của bốn năm trước. Tuy nhiên, một số mặt hàng chiến lược vẫn được duy trì. Đáng chú ý, Mỹ vẫn nhập khẩu phân bón của Nga với giá trị khoảng 1,27 tỷ USD vào năm ngoái, thậm chí còn tăng nhẹ so với mức 1,14 tỷ USD năm 2021. Hơn nữa, Mỹ vẫn tiếp tục mua 624 triệu USD uranium và plutonium làm giàu từ Nga và 878 triệu USD palladium trong năm 2024, cho thấy sự phụ thuộc vào các nguồn cung chiến lược này vẫn còn tồn tại.

Trái ngược hoàn toàn với xu hướng suy giảm trong thương mại với Nga của châu Âu và Mỹ, quan hệ thương mại giữa Ấn Độ và Nga lại bùng nổ. Dữ liệu từ Bộ Thương mại Ấn Độ cho thấy kim ngạch nhập khẩu của nước này từ Nga đã tăng vọt từ 8,25 tỷ USD năm 2021 lên 65,7 tỷ USD vào năm 2024. Trong đó, dầu thô là động lực chính cho sự tăng trưởng này, với kim ngạch tăng từ 2,31 tỷ USD lên đến 52,2 tỷ USD. Ngoài ra, Ấn Độ cũng tăng mạnh nhập khẩu than đá và phân bón từ Nga.