Tìm hiểu ý nghĩa của ngày Rằm tháng Giêng

An Ngọc (Tổng hợp) 09:41' - 03/02/2023
BNEWS Đối với mỗi người dân Việt Nam, Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên Tiêu) là một ngày lễ rất quan trọng, không thể bỏ qua trong những ngày đầu năm.
Cúng Rằm tháng Giêng là một nghi lễ quan trọng của người Việt.

Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm Rằm đầu tiên của năm mới. “Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm. Tết Nguyên Tiêu còn gọi là Tết Thượng Nguyên, vì sau ngày này còn có Tết Trung Nguyên (Rằm tháng Bảy) và Tết Hạ Nguyên (Rằm tháng Mười).

Vào ngày này, nhiều nhà chùa diễn ra các lễ hội từ khắp nơi trên mọi miền đất nước, từ đồng bằng Bắc Bộ cho tới miền Tây Nam Bộ.

Vì thế mà tháng giêng chẳng những được coi là tháng ăn chơi, mà tháng giêng là tháng mà ai ai cũng nghĩ đến việc đi chùa đầu năm để thành tâm khấn nguyện cầu an lành và may mắn cho cả năm, là tháng để mọi người chăm sóc đời sống tâm linh mình mong khởi sự cho một năm làm việc mới.

Xét về khía cạnh văn hóa, rằm tháng Giêng còn được xem là 1 lễ lớn theo tín ngưỡng Việt Nam. Là 1 nước thần nông, tháng giêng là tháng bắt đầu của những người nông dân chuẩn bị xuống đồng. Trước khi hạ điền, họ làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, để cầu cho mưa thuận gió hòa, mong một năm mùa màng bội thu.

Bên cạnh đó, trong 12 tháng rằm, tháng giêng mang về nhiều ý nghĩa với nhiều tên gọi khác nhau như tết Nguyên tiêu, Thượng nguyên, Nguyên dạ … đó là do bắt nguồn từ sự giao lưu, tiếp nhận từ nền văn hóa Trung Hoa cùng sự kết hợp hài hòa với văn hóa bản địa.

 

Với người Trung Quốc, rằm tháng Giêng còn gọi là tết Nguyên Tiêu với lễ hội cúng Hoa Đăng, làm bánh trôi. Theo lịch sử, bắt nguồn từ năm 180 trước Công nguyên, vua Hán Văn – nhà vua đời Tây Hán của Trung Quốc được lên ngôi đúng vào ngày rằng tháng Giêng.

Để chúc mừng và kỷ niệm ngày này, nhà vua Hán Văn quyết định lấy ngày rằm tháng Giêng là ngày hội Hoa Đăng. Hàng năm vào tối ngày rằm, nhà vua đều ra khỏi cung để  đi dạo cùng chung vui với người dân. Vì thế, vào ngày này, nhà nào nhà nấy và trên khắp các ngả đường, thôn xóm đều treo đủ các loại đèn với muôn hình muôn vẻ để mọi người thưởng thức.

Theo Nho học thì xưa ngày này còn được gọi là Tết Trạng Nguyên. Nhân dịp trăng sáng đầu năm, nhà vua cho mở đại tiệc tại vườn thượng uyển, triệu các vị trạng nguyên đến dự hội, ngắm cảnh, xem hoa, làm thơ xướng họa, ca ngợi các vẻ đẹp thiên nhiên và ân đức nhà vua đã đem lại thái bình thịnh trị. Từ đó về sau lễ hội  tết Nguyên Tiêu đã được lưu truyền rộng rãi trong dân.

Vào những thế kỷ  đầu công nguyên, cũng trong quá trình giao lưu tiếp biến văn hóa, Phật giáo đã du nhập vào Việt Nam và truyền thống văn hóa này được tiếp nhận vào nước ta, trở nên sự hài hòa văn hóa giữa 2 bản sắc du nhập và bản địa. Vì vậy, ngày rằm tháng Giêng là 1 ngày trọng đại và vô cùng đặc sắc, theo truyền thống Phật giáo thì ngày rằm tháng giêng mang ý nghĩa rất lớn...

Theo Lịch vạn niên, Rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2023 rơi vào Chủ nhật, tức ngày Chủ nhật - 5/2 dương lịch./.

Tin liên quan

  • Nên cúng rằm Trung Thu vào lúc nào? Đời sống

    Nên cúng rằm Trung Thu vào lúc nào?

    14:50' - 07/09/2022

    Rằm Trung thu là ngày Tết của trẻ nhỏ. Bên cạnh những hoạt động vui chơi dành cho trẻ nhỏ thì tín ngưỡng thờ cúng trong ngày Tết Trung thu cũng được đặc biệt chú ý.

  • Bài cúng ngày Rằm tháng 8 Âm lịch Đời sống

    Bài cúng ngày Rằm tháng 8 Âm lịch

    11:00' - 06/09/2022

    Tết Trung thu hay Rằm tháng 8 là một dịp lễ truyền thống lớn của người Việt Nam nên chắc chắn gia đình nào cũng muốn có một mâm lễ chu đáo cùng một lễ cúng trang nghiêm trước thần linh, gia tiên.

  • Mâm cỗ cúng Rằm Trung thu gồm những gì? Đời sống

    Mâm cỗ cúng Rằm Trung thu gồm những gì?

    10:47' - 06/09/2022

    Cúng rằm Trung Thu như là một nét văn hóa lâu đời của người dân Việt Nam, thể hiện lòng thành kính, sự quan tâm của người con, người cháu đối với gia tiên.

Tin cùng chuyên mục