Tìm thị trường phù hợp với mô hình doanh nghiệp

Trong khuôn khổ Dự án “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam tăng cường năng lực cạnh tranh và thúc đẩy liên kết doanh nghiệp”, ngày 29/9, Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa - Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo “Các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm và phát triển thị trường".

Phát biểu tại hội thảo, bà Trần Thị Thanh Tâm, giám đốc Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa VCCI cho biết, thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam vẫn còn gặp những khó khăn do tác động từ các yếu tố khách quan và chủ quan.

Hiện nay, Việt Nam tham gia nhiều các Hiệp định thương mại tự do (FTA), vì vậy đã mở ra những cơ hội nhưng cũng đem đến cả thách thức cho các doanh nghiệp. Đặc biệt, các doanh nghiệp nhỏ và vừa phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các doanh nghiệp lớn bên ngoài về năng suất, chất lượng và phát triển thị trường.

Hội thảo được tổ chức với mục tiêu giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam tìm ra các giải pháp nâng cao năng suất chất lượng và phát triển thị trường phù hợp với mô hình của doanh nghiệp. Đồng thời, hướng dẫn các doanh nghiệp khai thác các thông tin tận dụng ưu đãi từ các FTA, các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng doanh nghiệp cần lưu ý.

Ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng Ban nghiên cứu tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nhìn nhận: những thách thức đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh kinh tế thế giới phục hồi vẫn còn gập ghềnh; cạnh tranh địa chính trị gay gắt, khó lường, ảnh hưởng trực tiếp đến thương mại, đầu  tư. Trong bối cảnh khó khăn, các doanh nghiệp, các quốc gia đang gia tăng hợp tác.

Do đó, ông Dương cho rằng, doanh nghiệp cần tận dụng Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và thu hút FDI, các FTA, tăng cường chuyển đổi số và phục hồi xanh để phát triển thị trường

Theo ông Dương, các FTA nhận được sự quan tâm của rất nhiều quốc gia và đây là cơ hội cho doanh nghiệp. Nhưng, để tận dụng và khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại tự do, doanh nghiệp cần nâng cao năng lực, chất lượng sản phẩm để gia tăng cạnh tranh.

Các tiêu chuẩn về chất lượng hàng hóa trở nên phức tạp và đa dạng hơn rất nhiều từ khi có các FTA. Có thể kể đến các tiêu chuẩn như giảm khí thải, tiêu chuẩn phát triển bền vững, tiêu chuẩn lao động, điều kiện lao động, tăng quyền cho lao động nữ… Các doanh nghiệp cũng phải thay đổi để thích ứng với các yêu cầu này ở các thị trường đối tác.

Bên cạnh đó, theo ông Dương, doanh nghiệp cần đáp ứng quy tắc xuất xứ để khai thác hiệu quả các FTA. Doanh nghiệp trong nước cũng cần tăng cường hợp tác, học hỏi, chuyển giao công nghệ với doanh nghiệp nước ngoài. Bởi, doanh nghiệp nước ngoài sẽ chỉ dẫn đầy đủ, chính xác nhất về những tiêu chuẩn mới.  Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần có tư duy tích cực hơn với các chứng chỉ tiêu chuẩn chất lượng quốc tế.

"Thực tế, yêu cầu thích ứng, đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa ở các thị trường xuất khẩu là rất nhiều, doanh nghiệp cũng nhận thức được điều này. Quan trọng là chính doanh nghiệp phải “muốn học”, “sẵn sàng học” để đáp ứng các yêu cầu mới", ông Dương chia sẻ.

Chuyên gia kinh tế tư vấn Economica Việt Nam ông Phạm Tiến Dũng đã chỉ ra những thị trường của doanh nghiệp. Đó là thị trường xuất, nhập khẩu; thị trường đến từ hoạt động đầu tư của doanh nghiệp tư nhân, khu vực nhà nước và thị trường trong nước.

Theo đó, thị trường trong nước là quan trọng nhất đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đây là thị trường 100 triệu dân, với GDP bình quân đầu người 4.160 USD/năm. Đáng chú ý, mỗi năm Việt Nam có thêm khoảng 1,4 triệu người gia nhập tầng lớp trung lưu. Dự báo trong 25 năm tới, 50 triệu người Việt Nam sẽ là người tiêu dùng trung lưu.

Hội thảo nằm trong khuôn khổ Dự án “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam tăng cường năng lực cạnh tranh và thúc đẩy liên kết doanh nghiệp”. Ảnh: Văn Giáp/BNEWS/TTXVN

Theo ông Dũng, giải pháp phát triển thị trường của doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam có thể là tập trung vào thị trường ngách; cung ứng cho nhà đầu tư trong nước, thầu phụ, liên doanh, liên kết; doanh nghiệp cũng nên tận dụng thương mại điện tử và phân phối hàng hóa theo phương thức mới.

Tuy nhiên, vấn đề vốn với doanh nghiệp nhỏ và vừa là khó khăn nên doanh nghiệp cần có dự án kinh doanh sáng tạo để ngân hàng có cơ sở cho vay vốn.

Ông Nguyễn Hữu Vinh, giám đốc Công ty VMC Việt Nam lại coi công nghệ là điều kiện tiên quyết mang lại thành công cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần hợp tác với nhà khoa học và các chuyên gia quốc tế để đi nhanh, chính xác hơn để bắt kịp với các doanh nghiệp lớn.

Tuy nhiên, ông Vinh cho rằng, doanh nghiệp nhỏ và vừa khó tiếp cận được hỗ trợ của nhà nước về vấn đề tiếp nhận khoa học và công nghệ. Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn bị hạn chế về nguồn vốn; thiếu cơ chế hợp tác giữa doanh nghiệp và nhà khoa học, nhà trường, viện nghiên cứu. Khó khăn nữa là thiếu chuyên gia, đồng thời còn chịu áp lực cạnh tranh từ doanh nghiệp FDI.

Dù vậy, các doanh nghiệp nhỏ và vừa nội địa có những lợi thế như am hiểu vấn đề của địa phương, chi phí vận hành doanh nghiệp thấp, do đó phát huy được tính linh hoạt./.