Tinh hoa chạm bạc Đồng Xâm

Làng nghề chạm bạc Đồng Xâm (xã Hồng Thái, huyện Kiến Xương) được biết đến là làng nghề truyền thống nổi tiếng của tỉnh Thái Bình.

Tồn tại gần 4 thế kỷ, nơi đây lưu trữ, bảo tồn các giá trị văn hoá, gìn giữ nhiều sản phẩm chạm bạc có độ tinh xảo, tuyệt mỹ được làm nên từ đôi bàn tay điêu luyện của các nghệ nhân làng Đồng Xâm.

Làng nghề chạm bạc Đồng Xâm nằm ở phía Đông của huyện Kiến Xương, cách thành phố Thái Bình khoảng 17km về phía đông. Làng chạm bạc Đồng Xâm nằm ở Hữu ngạn sông Đồng Giang (sông Vông), bên cạnh là quần thể di tích đền Đồng Xâm – được xây dựng trên một khu đất rộng, thoáng từ bờ đông sang bờ tây sông Đồng Giang. Dưới sông gần bờ phía đông là tòa thủy tạ hình lục lăng, trên sông xây 2 cầu gạch lớn làm thành hai đường đưa khách tham quan vào khu đền chính.

Đường đi đến làng nghề chạm bạc Đồng Xâm:

Hà Nội – Thái Bình (110 km): Xe lưu thông theo hướng cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ, đi khoảng 32 km chuyển hướng đi vào cao tốc Cầu Giẽ  - Ninh Bình  -->   Nút giao thông Đại Xuyên -->  Nút giao thông Liêm Tuyền -->  Rẽ trái vào đường Hà Huy Tập/QL 21B/Đại lộ Thiên Trường Nam Định -->  Đi tiếp qua trạm thu phí  BOT Mỹ Lộc -->  Tiếp tục đi theo Đại lộ Thiên Trường -->  Qua cầu vượt Nam Định  -->  QL38B/QL10  -->  Tiếp tục đi theo QL 10 khoảng 27 km  --> Rẽ phải vào QL 39A  -->  Đi khoảng 6,5 km rẽ phải  -->  Đi thêm 3,2 km rẽ phải vào hướng Đê  -->  rẽ trái vào Đê  -->  đi theo hướng Đê đến cầu Trà Giang  -->  Tiếp tục đi theo hướng cầu Trà Giang khoảng 4 km  -->  Làng nghề Đồng Xâm (xã Hồng Thái, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình).

Nghề chạm bạc đòi hỏi sự kiên trì, nhẫn nại và chỉn chu đến từng tiểu tiết một của người nghệ nhân. Người thợ luôn nhẫn nại, cần cù, tỉ mỉ chạm, khắc lên từng hoa văn trang trí từ những công cụ thô sơ như dùi, đinh, búa… Mỗi người một phần việc, người tạo hình tạo dáng, người tạo nét tạo hoa. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

Nghề chạm bạc Đồng Xâm từng mai một trong quá khứ nhưng hiện tại rất phát triển. Hiện nay, nghề chạm bạc đã thu hút hơn 50% số lao động của xã Hồng Thái, Lê Lợi với hơn 4.000 lao động có thu nhập ổn định, giá trị sản xuất đạt hàng trăm tỷ đồng/năm. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

Sản phẩm Đồng Xâm có mặt ở nhiều nơi trên cả nước và được xuất khẩu ra nước ngoài. Nhiều nghệ nhân giỏi của làng đã được phong Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

Các sản phẩm của làng nghề Đồng Xâm được phân làm 3 nhóm chính là: Đồ thờ - trang trí bao gồm các loại đỉnh, vạc, lư hương, đĩa quả, chân đèn, tứ linh, tranh; đồ gia dụng gồm các loại bát, đĩa, ấm, chén; đồ trang sức gồm các loại dây chuyền, xà tích, nhẫn, hoa tai, lắc, vòng, trâm, khánh... Các sản phẩm Đồng Xâm đa dạng, đẹp và tinh xảo. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

 Chạm bạc là một nghề khó, ngoài yếu tố khéo léo của đôi tay, sáng tạo của bộ óc còn đòi hỏi sự kiên trì, chỉn chu. Trong đó, chạm là công đoạn đòi hỏi sự tập trung nhất. Nghệ nhân phải hết sức khéo léo, cẩn thận, không được phép sai dù chỉ một chi tiết nhỏ, nếu không, toàn bộ sản phẩm đó coi như phải bỏ. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

 Dù thuộc dòng nguyên liệu nào thì các sản phẩm của Đồng Xâm vẫn luôn đảm bảo sự hoàn hảo và nổi bật với hoa văn trang trí cộng với thủ pháp xử lý sáng - tối nhờ tận dụng đặc tính phản quang của chất liệu bạc giúp thành phẩm luôn cân đối, hài hòa. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

 Nguyên liệu làm các sản phẩm rất phong phú, không chỉ đơn thuần lấy nguyên liệu từ bạc hay đồng nữa, nhiều món đồ mỹ nghệ như lược, đũa, cốc, chén… còn kết hợp với các chất liệu khác như ngà, gốm, sứ, thủy tinh, và chỉ sử dụng đồng, bạc như họa tiết trang trí, tạo điểm nhấn cho sản phẩm. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

Tranh Đồng Xâm là thương hiệu thuộc Làng nghề Chạm Bạc Đồng Xâm Thái Bình. Với kinh nghiệm chế tác các sản phẩm: Tranh Đồng, Tranh Phong Thủy, Tranh Quà Tặng, Tranh Dát Vàng, Phù Điêu, .... trên chất liệu đồng cao cấp, cùng với sự sáng tạo không ngừng của các nghệ nhân và những người thợ lành nghề, luôn mang đến những sản phẩm chất lượng tốt nhất. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

Bà Nguyễn Phương Thỏa, một người thợ có tuổi nghề lâu năm của làng chạm bạc Đồng Xâm cho hay: “đây là một nghề không có tuổi bởi được truyền từ đời này sang đời khác”. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

Ngày nay, ảnh hưởng của thị trường nên số lượng sản phẩm chạm bạc ở đây giảm dần. Người làm nghề chỉ nhận sản xuất theo số lượng đặt, còn chủ yếu chuyển sang làm đồ đồng dạng bán công nghiệp. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

 Mặc dù đã có máy móc hỗ trợ cho công việc, song vẫn có những công đoạn phải làm thủ công, nhất là công đoạn chạm - thể hiện sự tài hoa và sáng tạo của nghệ nhân. Đó chính là nét tinh hoa của làng nghề. Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN