Tour guide tự do cho “Tây”: Thành công dành cho người đam mê

Dễ tìm việc, dễ kiếm tiền, được đi đây đi đó “miễn phí” trong khi không bị gò bó thời gian làm việc, nghề hướng dẫn viên du lịch tự do cho khách quốc tế (tour guide tự do) dường như là “mảnh đất dễ cày cuốc”. Tuy nhiên, thành công lại chỉ đến với những người thực sự đam mê.

*Những người “có duyên” với nghề

Cách đây 2 năm, hoàn toàn tình cờ khi “dạo chơi” trên facebook, N.H Tuyên, một thạc sỹ kinh tế nông nghiệp mới từ Australia về nước đã đọc được thông tin tuyển dụng tour guide tự do dẫn khách quốc tế của một công ty du lịch quốc tế đang muốn mở rộng thị trường sang Việt Nam.

Thời điểm đó, mặc dù “nghề tay phải” chả liên quan gì tới ngành du lịch nhưng sau khi phỏng vấn qua skype, Tuyên đã được công ty này mời tham dự hội thảo hướng dẫn các kỹ năng cần thiết để làm nghề tour guide tự do. Và rồi chàng kỹ sư kinh tế này đã “bén duyên” với nghề tay trái là tour guide tự do dẫn khách quốc tế tại Việt Nam.  

“Nghề tour guide tự do là nghề thú vị bởi cho tôi cơ hội thường xuyên luyện tiếng Anh, nâng cao hiểu biết rất nhiều về con người và các nền văn hoá khác nhau trên thế giới.

Đây cũng là nghề rất linh hoạt về thời gian lại giúp tôi rèn luyện sức khoẻ do phải đi bộ rất nhiều cũng như cho tôi có thêm thu nhập tốt so với nhiều nghề khác”, Tuyên chia sẻ.

Sau 2 năm làm nghề tay trái này, Tuyên đã trở thành một tour guide tự do được nhiều khách quốc tế đánh giá “5 sao” trên website của công ty du lịch quốc tế này. Cũng nhờ vậy, cứ rảnh mà mở lịch tour là Tuyên lại được khách chọn lựa ngay lập tức.

Đến nay, Tuyên đã phục vụ rất nhiều khách VIP như phu nhân đại sứ Mỹ tại Srilanka, Chủ tịch Câu lạc bộ bóng đá Brighton and Hove Albion đến từ nước Anh, Trợ lý huấn luận viên trưởng đội tuyển bóng đá trẻ của Câu lạc bộ Man City (Tây Ban Nha)...

Cũng bén duyên với nghề tour guide tự do 3 năm về trước, Nguyễn Thuỳ Giang, cô sinh viên báo chí học tại Trung Quốc trong một lần nghỉ hè về Việt Nam chơi đã tình cờ được nhóm nghệ sỹ múa lân Trung Quốc nhờ phiên dịch khi đi thăm quan Lăng Bác.

“Sau khi tận tình giúp nhóm khách này, tôi đã cực sốc khi được họ tặng món quà trị giá tới 10 triệu đồng, một khoản tiền cực lớn với một sinh viên như tôi. Sau lần đó, tôi đã suy nghĩ rất nhiều về nghề tour guide tự do, để rồi đi đến quyết định theo học khoá đào tạo nghề hướng dẫn viên quốc tế”, Giang cho biết.

Hiện Giang vừa là giáo viên, vừa là tour guide tự do cộng tác thường xuyên với một công ty du lịch tại Việt Nam để dẫn các đoàn khách Trung Quốc sang Việt Nam công tác và ký kết hợp đồng kinh doanh. Vì vậy, Giang có thu nhập tốt bởi lượng khách tour dạng công vụ này khá ổn định.

*Nghề nhiều “phải”

So với các tour guide toàn thời gian làm việc cho các công ty du lịch lữ hành, những tour guide “tay trái” như Tuyên và Giang phải nỗ lực gấp bội mới có thể cạnh tranh được.

Làm tour guide tự do, Giang và Tuyên đều phải tự học rất nhiều để làm giàu kiến thức về lịch sử, văn hóa, con người Việt Nam, về danh lam thắng cảnh, di tích và để có thể đủ điều kiện có thẻ hướng dẫn viên sau khi thi sát hạch.

Bên cạnh đó, giỏi ngoại ngữ cũng là một yêu cầu quan trọng với một tour guide tự do dẫn khách quốc tế. Với những ngoại ngữ hiếm, yêu cầu này không quá gắt gao nhưng với tour guide nói tiếng Anh thì mức độ cạnh tranh cực lớn, Giang chia sẻ.

Đặc biệt, tour guide tự do còn phải biết nắm bắt tâm lý, đặc điểm của từng loại khách, phải chủ động trao đổi trước với khách để tìm hiểu nhu cầu thực sự của khách quốc tế; từ đó thiết kế tour hợp lý nhất cho khách.

Ví dụ tour mà có trẻ con tham gia thì phải có thêm các hoạt động vui chơi phù hợp; tour có người già phải tính toán hợp lý giữa đi lại và nghỉ ngơi cũng như phương tiện di chuyển.

Nếu khách thích tìm hiểu về ẩm thực Việt Nam phải tìm hiểu kỹ xem khách có bị dị ứng với các loại hạt hay trứng (với khách châu Âu), có ăn được thịt lợn (với khách đến từ các nước Hồi giáo), có ăn được thịt bò (với khách đến từ các nước có nhiều người theo đạo Hindu)...

“Đối với tour guide toàn thời gian của công ty họ không phải làm việc này nhưng với tour guide tự do thì phải tự tìm hiểu hết. Vì vậy, nếu không thực sự đam mê với nghề, không chịu khó tự trau dồi và cẩn thận với từng chi tiết nhỏ nhất khó có thể trụ vững với nghề”, Tuyên cho biết.

*Khó khăn từ Luật Du lịch mới

Theo thống kê của Tổng cục Du lịch Việt Nam, trong 10 tháng năm 2019, Việt Nam đón tổng cộng gần 14,5 triệu lượt khách du lịch quốc tế, tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái.

Mặc dù lượng khách quốc tế đến Việt Nam đang tăng lên đáng kể nhưng cả nước chỉ có khoảng 12.0000 tour guide có khả năng dẫn loại khách này.   

Theo ông Nguyễn Văn Mỹ, Chủ tịch Công ty du lịch Lửa Việt, chưa nói đến chất lượng, số lượng tour guide quốc tế hiện đang thiếu rất nhiều.

Trong khi đó, Luật Du lịch mới (năm 2017) có hiệu lực từ tháng 1/2018 lại đang có  những hạn chế nhất định với tour guide tự do.

Theo đó, tour guide chỉ được hành nghề khi đáp ứng đủ ba điều kiện: Có thẻ hướng dẫn viên du lịch, có hợp đồng lao động với doanh nghiệp hoặc hội viên của một tổ chức xã hội về hướng dẫn viên du lịch, có hợp đồng hướng dẫn hoặc văn bản phân công hướng dẫn theo chương trình du lịch.

Theo chị Nguyễn Thùy Giang, nhiều hướng dẫn viên tự do dù có thẻ hành nghề nhưng không có hợp đồng tour với công ty hoặc hiệp hội có thể bị thanh tra phát hiện “lách luật”.

Trong khi đó, anh N.H Tuyên cũng cho biết, các công ty lữ hành trên thực tế rất hạn chế ký hợp đồng với tour guide vì không muốn phải đóng bảo hiểm quanh năm do đặc thù du lịch là ngành kinh doanh theo mùa vụ.

Ngoài ra, giống như lái xe taxi công nghệ, nhiều tour guide tự do dẫn khách quốc tế tại Việt Nam thường tham gia vào mạng lưới điều hành của các công ty du lịch nước ngoài.

Các công ty này bỏ ra nhiều chi phí để tìm khách có nhu cầu du lịch ở các thị trường cụ thể và kết nối trực tiếp tour guide tự do với khách hàng.

Theo đó, khách hàng sẽ chọn tour guide tự do dựa trên nhận xét đánh giá thực tế của khách hàng đi trước. Khi kết nối hoàn thành, Công ty chủ quản sẽ trừ tiền hoa hồng tìm khách, phần còn lại hướng dẫn viên sẽ chủ động tính toán để tổ chức tour phù hợp dựa trên yêu cầu của khách.

Tuy nhiên, nếu đối chiếu với Luật Du lịch mới, tour guide tự do cũng có rủi ro bởi công ty nước ngoài không được phép tổ chức tour tại Việt Nam nếu không có văn phòng đại diện.

Trong khi đó, với kinh nghiệm hoạt động du lịch và tiềm năng tài chính, các mô hình kinh doanh du lịch như vậy có thể “lôi” khách quốc tế đến Việt Nam rất hiệu quả. Vì vậy, các cơ quan quản lý cũng cần có sự điều chỉnh bởi đây là mô hình phổ biến ở nhiều nước trên thế giới, giống như như chấp nhận với Grab hay Uber, Tuyên chia sẻ./.