TP. Hồ Chí Minh: Cá chết hàng loạt trên kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè sau mưa đầu mùa

TP. Hồ Chí Minh đã kết thúc đợt nắng nóng nhất trong năm, bắt đầu bước vào mùa mưa với nhiều cơn mưa đầu mùa nặng hạt kéo dài trong những ngày qua. Những cơn mưa đã giúp không khí trở nên mát mẻ dễ chịu hơn, tuy nhiên lượng mưa lớn cuốn chất thải trong cống đổ ra kênh rạch đã khiến cá chết hàng loạt, đặc biệt tại tuyến kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè.

Từ sáng ngày 8/5, người dân sinh sống xung quanh những khu vực có tuyến kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè chảy qua đã phát hiện cảnh tượng một lượng lớn cá chết nổi trắng mặt nước, bốc mùi hôi thối nồng nặc. Theo ghi nhận của phóng viên, tình trạng cá chết trải dài khoảng 5km từ khu vực cầu Thị Nghè (Quận 1) đến cầu Công Lý (Quận 3) và có dấu hiệu lan rộng. Trong đó, mật độ cá chết đặc biệt dày đặc tại các điểm cầu Điện Biên Phủ (nối Quận 1 và quận Bình Thạnh), cầu Hoàng Hoa Thám và cầu Kiệu (nối Quận 1 và quận Phú Nhuận).

Các loại cá chết chủ yếu là cá rô phi, cá diêu hồng, cá chép,... nhiều con có kích thước bằng bàn tay người lớn, nổi lềnh bềnh lẫn trong rác thải và lục bình. Cá nổi phềnh bụng và tụ thành một mảng lớn trên kênh. Nắng nóng khiến cá chết  bốc mùi hôi thối, tạo ra bầu không khí ô nhiễm ở những khu vực trên. Ngay cả cá còn sống cũng lóp ngóp ngoi lên mặt nước để đớp không khí, cho thấy tình trạng thiếu oxy nghiêm trọng trong môi trường nước tại tuyến kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè.

Theo lý giải của Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP. Hồ Chí Minh, tình trạng cá chết hàng loạt và trôi nổi trên kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè là do mưa lớn kéo dài gây ô nhiễm cục bộ. Theo chu kỳ mỗi năm thì tình trạng cá chết thường rơi vào thời điểm chuyển giao, khi mùa mưa sắp bắt đầu.

Những ngày qua, TP. Hồ Chí Minh xuất hiện nhiều đợt mưa đầu mùa nặng hạt sau thời gian dài nắng gay gắt, đặc biệt là cơn mưa lớn kèm dông gió trên diện rộng tại thành phố vào chiều tối 7/5. Do khu vực đầu nguồn kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè không liên thông với sông mà chỉ có cống nước thải nên nước mưa đã cuốn theo lượng chất thải và nước thải tích tụ trong suốt thời gian khô hạn trước đó từ cống tràn ra sông, cùng với một lượng lớn rác thải do dân cư sinh sống xung quanh vứt xuống đã làm các chỉ tiêu chất nước trên kênh (khí độc hại NH3, NO2…) tăng vượt ngưỡng cho phép. Nhiệt độ thay đổi thất thường, đột ngột, làm cho lượng oxy kém đi, ảnh hưởng nghiêm trọng theo chiều hướng xấu đối với đời sống sinh vật và gây hiện tượng cá chết trên diện rộng ở khu vực cuối kênh.

Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP. Hồ Chí Minh (CITENCO) cho biết: Lượng cá chết ở thời điểm hiện tại khá ít, bằng 1/10 so với những năm trước. Sau khi vớt xác cá chết, đội vớt rác CITENCO cũng đã thu gom, mang lên bờ, vận chuyển đến trạm trung chuyển, chờ các cơ quan tiếp theo xử lý. Hiện chưa xác định được tình trạng cá chết sẽ còn kéo dài đến khi nào nhưng khi mưa liên tục thì nhiệt độ nước sẽ dần điều chỉnh lại và cá sẽ sớm thích nghi với môi trường và không còn chết nữa. Do đó, chỉ cần mưa kéo dài khoảng 1 tuần đến 10 ngày là sẽ không còn tình trạng này.

Ông Hồ Phạm Thanh Duy, một người dân ở gần và câu cá lâu năm tại khu vực kênh Nhiêu Lộc (Quận 1) cho hay, cư dân sinh sống gần kênh đã quen với tình trạng cá chết vào đầu mùa mưa hàng năm bởi đây là việc “đến hẹn lại lên”, do mưa lớn cuốn chất thải trong cống rãnh đổ ra kênh nhiều nên gây ra ô nhiễm, làm giảm lượng dưỡng khí khiến cá thiếu oxy rồi chết hàng loạt. Việc này theo ông Duy là do vấn đề ô nhiễm, cả từ hệ thống xả thải lẫn ý thức của người dân; chỉ cần tìm cách giảm tình trạng ô nhiễm, xả rác bừa bãi thì tình trạng cá chết sẽ không xuất hiện nữa.

Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, với chiều dài gần 10 km chảy qua các quận trung tâm và Tân Bình trước khi đổ ra sông Sài Gòn, đã trải qua quá trình cải tạo tốn kém hơn 10 năm trước. Tuy nhiên, đến nay tình trạng cá chết hàng loạt vẫn xuất hiện vào đầu mùa mưa mỗi năm do vấn đề ô nhiễm chưa được xử lý triệt để. Vụ việc nghiêm trọng nhất xảy ra vào năm 2016, khi công nhân môi trường TP. Hồ Chí Minh vớt được tới 70 tấn cá chết trên kênh.

Để khắc phục hậu quả, ngành chức năng Thành phố đã phải sử dụng hàng chục tấn hóa chất để xử lý môi trường, đồng thời khuyến cáo người dân không xả rác, nâng cao ý thức chung. Thế nhưng, hầu như mỗi năm, cứ vào đầu mùa mưa, hiện tượng này lại tái diễn, đặt ra những câu hỏi cấp bách về giải pháp căn cơ để bảo vệ tuyến kênh quan trọng này.