Tránh tình trạng lạm thu trong trường học

Sở Giáo dục và Đào tạo yêu cầu tất cả khoản thu phải được các đơn vị giáo dục thông báo đầy đủ, công khai bằng văn bản đến phụ huynh, học sinh, sinh viên. Ảnh: Thu Hoài - TTXVN

Chiều 21/9, UBND Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức cuộc họp cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội và công tác phòng, chống dịch trên địa bàn Thành phố. Nhiều giải pháp đối với ngành Giáo dục và Đào tạo Thành phố nhằm tránh tình trạng lạm thu, thu những khoản bất hợp lí cũng như kế hoạch thực hiện cải cách dạy và học của năm học mới 2023-2024 đã được đại diện các sở, ngành tập trung trao đổi.
Ông Hồ Tấn Minh, Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thời gian qua, đơn vị đã phối hợp với các Sở, ngành, quận, huyện, thành phố Thủ Đức xây dựng dự thảo Công văn hướng dẫn triển khai thực hiện Nghị quyết số 16/2022/NQ-HĐND và Nghị quyết số 04/2023/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân Thành phố về quy định mức thu học phí đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập; quy định khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn.

Theo đó, về nội dung thu (định danh), Sở đề nghị các cơ sở giáo dục công lập đảm bảo tất cả những khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục (không bao gồm học phí) phải đúng tên của 26 nội dung khoản thu thuộc 4 nhóm theo phân loại của Phụ lục đính kèm Nghị quyết số 04/2023/NQ-HĐND.
Về mức thu (định lượng), tất các mức thu của khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục (không bao gồm học phí) phải đảm bảo không vượt mức thu tối đa theo quy định cùng từng nhóm theo phân loại địa bàn.

Trên cơ sở nội dung và khung mức thu được quy định theo phân cấp, các cơ sở giáo dục công lập căn cứ tình hình thực tế, điều kiện cơ sở vật chất và nhu cầu của cha mẹ học sinh xây dựng dự toán thu - chi cho từng nội dung thu, làm căn cứ tính toán mức thu cụ thể phù hợp từng đơn vị của năm học 2023-2024.
Về công khai các khoản thu, Sở Giáo dục và Đào tạo yêu cầu tất cả khoản thu phải được các đơn vị giáo dục thông báo đầy đủ, công khai bằng văn bản đến phụ huynh, học sinh, sinh viên. Bộ phận tài vụ của nhà trường thu tiền, phát hành biên lai, hóa đơn thu tiền cho từng học sinh, sinh viên; không giao cho giáo viên trực tiếp thu, chi tiền và đồng thời thực hiện đầy đủ chế độ quản lý tài chính theo quy định. Tất cả khoản thu phải đảm bảo thanh toán không dùng tiền mặt.
Đối với một số ý kiến phản ánh từ phía phụ huynh về lý do chi phí bảo trì máy điều hòa, sửa chữa cơ sở vật chất trong phòng học năm học nào cũng triển khai, ông Hồ Tấn Minh cho biết, theo quy định tại Thông tư số 16/2018/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc kêu gọi và tiếp nhận khoản tài trợ để cải tạo sửa chữa, xây dựng các hạng mục công trình phục vụ hoạt động giáo dục hoặc trang bị thiết bị, đồ dùng phục vụ dạy và học tại các cơ sở giáo dục phải đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, công khai, minh bạch, không ép buộc, không quy định mức tài trợ bình quân, không quy định mức tài trợ tối thiểu, không lợi dụng việc tài trợ cho giáo dục ép buộc đóng góp và không xem huy động tài trợ là điều kiện cho việc cung cấp dịch vụ giáo dục, đào tạo. Thủ trưởng đơn vị cần mở rộng các đối tượng vận động tài trợ trên địa bàn, không chỉ tập trung vào một đối tượng là phụ huynh học sinh.
Trên thực tế, các trường có nhu cầu vận động tài trợ trên địa bàn trong năm học 2023-2024 đã lập Kế hoạch vận động tài trợ theo quy định và trình cơ quan chủ quản phê duyệt. Những năm qua, phần lớn các trường đã vận động được nguồn kinh phí đáng kể để hỗ trợ cơ sở vật chất và hoạt động giáo dục; hàng năm đều thực hiện thủ tục quyết toán theo quy định.
Về cơ sở vật chất, nhiều trường xây dựng trong thời gian gần đây hoặc đã xây dựng lâu năm trong quá trình sử dụng đều có sự xuống cấp, hư hỏng. Vì vậy cần có nguồn kinh phí cải tạo, sửa chữa trong khi nguồn kinh phí Nhà nước cấp còn hạn hẹp.

Vì vậy, hàng năm, các trường có nhu cầu cải tạo sửa chữa trường lớp, nhà vệ sinh, sân thể thao, nhà thi đấu... ngoài nguồn kinh phí Nhà nước cấp cần thêm nguồn vận động tài trợ từ xã hội hóa. Mỗi năm các trường chỉ làm một vài hạng mục nên hàng năm có vận động tài trợ theo nhu cầu, có sự thỏa thuận với phụ huynh trong buổi họp phụ huynh đầu năm.
Riêng về máy điều hòa, các trường đều có thỏa thuận với phụ huynh học sinh chỉ mua hoặc sửa chữa máy điều hòa theo hình thức cuốn chiếu, mỗi năm chỉ trang bị máy cho một số phòng học nhất định. Các năm học sau có thể tiếp tục mua thêm để trang bị cho phòng học khác nên tiếp tục vận động. Trong quá trình máy hoạt động có thể bị hư hỏng nên cần kinh phí vận động để bảo trì, sửa chữa.

Việc trả tiền điện riêng cho sử dụng máy điều hòa cũng phải vận động tài trợ đi đôi với việc mua và sử dụng máy vì máy điều hòa là loại thiết bị tiêu hao điện năng nhiều, trong khi sử dụng điện luôn có hạn mức, sử dụng điện quá định mức sẽ áp dụng đơn giá điện cao hơn giá trong định mức. Một số máy dùng lâu năm hết hạn thời gian sử dụng cần phải thay thế./.