Trí tuệ nhân tạo mở dư địa xuất khẩu số cho doanh nghiệp

Ngày 28/11, tại phường Thuận Giao (TP. Hồ Chí Minh), Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh phối hợp cùng các đơn vị tổ chức Hội thảo “Trí tuệ nhân tạo – Đột phá xuất khẩu số”, thu hút đại diện nhiều hiệp hội, doanh nghiệp và chuyên gia công nghệ tham dự. Sự kiện nhằm chia sẻ kinh nghiệm, định hướng và giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào hoạt động sản xuất – kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử và xuất khẩu.

Hội thảo là dịp để các hiệp hội, chuyên gia và doanh nghiệp trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ mô hình ứng dụng AI hiệu quả, hướng tới mục tiêu hình thành năng lực “xuất khẩu số” mới cho doanh nghiệp trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh và cả nước.

Phó Giám đốc Sở Công Thương, TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Trường Thi cho biết, TP. Hồ Chí Minh xác định chuyển đổi số toàn diện, phát triển thương mại điện tử và ứng dụng AI là nhiệm vụ trọng tâm nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới mô hình kinh doanh, hình thành hệ sinh thái số hiệu quả và bền vững. Sở Công Thương cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong tiến trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, góp phần xây dựng một thành phố hiện đại và sáng tạo trong bối cảnh kinh tế số toàn cầu tăng trưởng mạnh, AI đang trở thành công nghệ lõi, góp phần tái định hình mô hình tăng trưởng, chuỗi giá trị và năng lực cạnh tranh của các nền kinh tế.

Theo các báo cáo quốc tế, quy mô thị trường chuyển đổi số thế giới năm 2024 ước đạt hơn 1.000 tỷ USD và dự kiến vượt 4.600 tỷ USD vào năm 2030. Riêng thị trường AI được dự báo tăng hơn 20 lần trong thập kỷ tới. Đại diện Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đánh giá AI có thể góp phần gia tăng giá trị thương mại toàn cầu thêm 34 - 37% vào năm 2040 nhờ giảm chi phí giao dịch, tối ưu logistics và mở rộng cơ hội xuất khẩu, kể cả đối với doanh nghiệp nhỏ.

Từ góc độ trong nước, các chủ trương lớn như Nghị quyết 52-NQ/TW của Bộ Chính trị xác định chuyển đổi số là động lực quan trọng nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh quốc gia. Chính phủ đặt mục tiêu kinh tế số chiếm khoảng 20% GDP vào năm 2025 và 30% vào năm 2030, đồng thời yêu cầu các ngành, địa phương lồng ghép nội dung chuyển đổi số trong chiến lược phát triển, bảo đảm thực hiện đồng bộ và hiệu quả.

Đối với ngành công thương, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định 1568/QĐ-BCT phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2026 - 2030. Theo đó, thương mại điện tử được xác định là lĩnh vực tiên phong của kinh tế số, đóng vai trò dẫn dắt và hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu chuỗi hoạt động từ sản xuất, logistics tới phân phối và trải nghiệm khách hàng.

Tại hội thảo, nhiều doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn khi triển khai AI. Bà Vũ Ngọc Liên, Giám đốc kinh doanh quốc tế  Công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại KSN Việt Nam cho biết AI giúp doanh nghiệp tiết giảm đáng kể nhân sự, nâng cao hiệu suất và rút ngắn thời gian xử lý công việc. Trước đây, một bộ phận kinh doanh quốc tế cần 5 - 6 nhân sự để đảm bảo các khâu marketing số, chăm sóc gian hàng, phản hồi khách hàng lệch múi giờ, tối ưu từ khóa và chuẩn bị nội dung kỹ thuật. “Nay chỉ cần 3 người đã có thể vận hành trơn tru. AI hỗ trợ lọc khách hàng, kiểm tra mức độ phù hợp của từng thị trường, tự động phản hồi các câu hỏi ban đầu, giúp chúng tôi tập trung nhiều hơn vào xử lý đơn hàng và phát triển sản phẩm”, bà Liên nói.

Theo bà Liên, doanh thu từ xuất khẩu qua nền tảng số của doanh nghiệp năm 2025 tăng khoảng 300% so với phương thức marketing truyền thống. Việc học và ứng dụng AI cũng không quá phức tạp khi các nền tảng như Alibaba.com đào tạo đầy đủ cho nhân viên mới.

Ở lĩnh vực gốm sứ, ông Vương Siêu Tín, Giám đốc Công ty Phước Dũ Long, nhận định AI giúp doanh nghiệp đẩy nhanh quá trình tìm kiếm khách hàng, thiết kế sản phẩm và tối ưu quy trình sản xuất. Với đặc thù ngành nghề đòi hỏi nhiều sáng tạo và bí quyết công nghệ, doanh nghiệp sử dụng AI như công cụ hỗ trợ khảo sát thị trường và phát triển sản phẩm mới, trong khi đội ngũ thiết kế tiếp tục đảm bảo bản sắc men màu, chất liệu và kỹ thuật đặc thù để tạo ra sự khác biệt thương hiệu.

Ông Đinh Duy Linh, Phó Trưởng phòng Đào tạo và Khoa học công nghệ, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhấn mạnh việc ứng dụng AI trong doanh nghiệp phụ thuộc vào năng lực chuyên môn và tư duy khai thác công nghệ của đội ngũ nhân sự. Ông cho rằng doanh nghiệp cần đào tạo kỹ năng sử dụng công cụ, tổ chức bộ phận phối hợp hiệu quả và xác định mức đầu tư tương ứng với nhu cầu – từ sản xuất nội dung, marketing đơn lẻ đến hệ thống tự động phân tích dữ liệu và chăm sóc khách hàng ở quy mô lớn.

Ông Linh nhận định dù AI tạo ra nội dung nhanh, “câu chuyện hồn cốt” của sản phẩm vẫn phải đến từ đội ngũ marketing, truyền thông. Doanh nghiệp cần xác định bản sắc thương hiệu, đặc trưng sản phẩm và thông điệp riêng để tránh việc nội dung AI trở nên đại trà. AI hỗ trợ sản xuất nhưng yếu tố sáng tạo và sự am hiểu thị trường của con người vẫn giữ vai trò quyết định./.