Triều cường Cần Thơ liên tiếp vượt báo động 3 gây ngập nhiều nơi

Ngày 22/10, triều cường trên sông Hậu ở thành phố Cần Thơ tiếp tục lên cao vượt báo động III, gây ngập diện rộng tại các khu vực trũng thấp, ven sông và nhiều tuyến đường nội ô, ảnh hưởng đến đời sống, đi lại của người dân, đặc biệt vào giờ cao điểm.

Theo bản tin lúc 9 giờ 15 phút sáng 22/10 của Đài Khí tượng thủy văn thành phố Cần Thơ, mực nước thực đo cao nhất sáng cùng ngày tại trạm Cần Thơ trên sông Hậu là 2,16m, cao hơn báo động III là 0,16m. Cơ quan khí tượng dự báo, đỉnh triều sẽ còn tiếp tục lên cao trong chiều tối, có khả năng đạt mức 2,23m vào lúc 17 giờ 30 phút, cao hơn báo động III là 0,23m.

Mực nước tại các trạm khác trên sông Hậu cũng ở mức rất cao; trạm Trần Đề đã đo được 2,31m lúc 2 giờ 00 sáng (cao hơn báo động III 0,01m) và trạm Đại Ngãi dự báo đạt 2,00m vào chiều tối (cao hơn báo động III 0,1m). Dự báo trong ngày 23/10, đỉnh triều tại trạm Cần Thơ vẫn duy trì ở mức 2,18m, tiếp tục gây ngập sâu.

Đợt triều cường này (rơi vào đầu tháng 9 âm lịch) đã kéo dài liên tục nhiều ngày. Theo số liệu ghi nhận, mực nước tại Cần Thơ đã vượt báo động III từ ngày 17/10 (đạt 2,02m). Các ngày tiếp theo, mực nước liên tục dâng cao: sáng 18/10 đạt 2,04m, sáng 19/10 đạt 2,09m , sáng 20/10 đạt 2,15m. Đặc biệt, sáng 21/10, mực nước đã lên cao 2,18m, cao hơn báo động III là 0,18m.

Tình trạng nước dâng cao kéo dài khiến các khu vực trũng thấp, đường giao thông ven sông, rạch bị ngập sâu. Tại nhiều tuyến đường, nước thoát chậm, ngập kéo dài đến sáng, làm ảnh hưởng đến việc mua bán, sinh hoạt và đưa đón trẻ em đến trường của người dân. Ghi nhận tại các phường trung tâm như Ninh Kiều, Tân An, An Bình, ... nhờ việc chủ động vận hành các âu thuyền, cống và van ngăn triều nên tình trạng ngập lụt được hạn chế, không ảnh hưởng lớn đến các khu vực nội ô.

Tuy nhiên cũng xuất hiện một số điểm ngập mới như đường Nguyễn Văn Cừ (đoạn bệnh viện Nhi đồng), đường Tạ Thị Phi (phường An Bình), đường Nguyễn Văn Linh (đoạn dưới dốc cầu Hưng Lợi, phường Tân An)…

Không chỉ các tuyến đường lớn mà trong các con hẻm nhỏ, các khu dân cư ven sông, tình trạng ngập đã kéo dài mấy ngày nay. Nhiều hộ gia đình phải dùng bao cát, ván gỗ và tấm nhựa để đắp đê tạm ngăn nước. Ông Nguyễn Hùng Sơn (nhà trên đường Đoàn Thị Điểm, phường Cái Khế), thường xuyên đưa con đi học qua tuyến đường Cách Mạng Tháng Tám, cho biết tình trạng ngập lụt gây ách tắc giao thông vào giờ cao điểm, việc di chuyển mất nhiều thời gian để vượt qua các đoạn ngập. Đối với những nhà có nền thấp, nước tràn vào gây thấm tường, tạo mùi hôi hám, ẩm ướt và mất vệ sinh, khiến cuộc sống của người dân gặp rất nhiều khó khăn. Ông Sơn cho biết thêm, để ứng phó, gia đình ông thường phải nắm lịch triều cường để chủ động đi sớm hơn hoặc chọn các tuyến đường khác để tránh khu vực ngập. Dù đã quen với tình cảnh này, ông vẫn mong muốn chính quyền sớm có giải pháp khắc phục triệt để.

Theo ghi nhận của phóng viên trên đoạn đường từ xã Thạnh Hòa đến phường Đại Thành, có ít nhất 3 điểm ngập úng trên Quốc lộ 1A khiến việc lưu thông gặp nhiều trở ngại. Anh Nguyễn Thành Tâm, tài xế xe khách tỉnh Cà Mau, cho biết Quốc lộ 1A đoạn từ xã Đại Hải đến xã Thạnh Hòa có tới 5 điểm ngập úng, với nơi ngập sâu gần 35cm. Tình trạng này buộc các xe ô tô phải di chuyển với tốc độ rất chậm từ 10-20km/h. Đặc biệt, triều cường dâng cao lại rơi vào buổi sáng, thời điểm lưu lượng xe cộ đông đúc nhất, dẫn đến tình trạng ùn ứ cục bộ trên tuyến đường.

Chị Nguyễn Thị Bích Thủy, phường Đại Thành, thành phố Cần Thơ cho hay, năm nào chỗ nhà chị cũng bị ngập nhưng năm nay lại ngập nhiều hơn mọi năm, thời điểm ngập rơi vào lúc học sinh và công nhân đi làm, nhiều trường hợp học sinh bị té ngã ướt hết quần áo phải về thay đồ. Chị Thủy cũng kiến nghị, ngành chức năng có giải pháp để nâng cấp tuyến đường để tránh tình trạng ngập úng gây khó khăn cho người đi lại.

Trước dự báo triều cường còn diễn biến phức tạp, Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự thành phố Cần Thơ đã yêu cầu các địa phương, đơn vị quản lý tiếp tục vận hành hiệu quả âu thuyền, cống ngăn triều và trạm bơm để hạn chế tối đa nước từ sông chảy ngược vào nội ô. Các địa phương được chỉ đạo đặc biệt quan tâm kiểm tra các nắp hố ga trên vỉa hè, mặt đường để tránh hố sâu nguy hiểm ; tổ chức hướng dẫn giao thông tại các tuyến đường bị ngập ; kiểm tra đê bao bảo vệ vườn cây ăn trái, các cồn trên sông Hậu và rà soát hệ thống trụ điện, đèn tín hiệu giao thông để tránh rò rỉ điện, đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân.

Trao đổi với phóng viên Thông tấn xã Việt Nam, Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia nghiên cứu sinh thái độc lập vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cho biết đợt triều cường Rằm tháng 8 (âm lịch) vừa qua đã ghi nhận mực nước tại Cần Thơ đạt đỉnh 2,25m, chỉ kém đỉnh lịch sử năm 2022 là 2cm. Việc đợt triều cường đầu tháng 9 (âm lịch) tiếp tục ở mức rất cao, vượt báo động III nhiều ngày liên tiếp cho thấy xu thế thời tiết cực đoan ngày càng rõ rệt.

Lý giải nguyên nhân, ông Thiện cho biết Cần Thơ nằm ở vùng giữa Đồng bằng sông Cửu Long, chịu ảnh hưởng của cả nước lũ từ thượng nguồn sông Mê Kông đổ về và thủy triều từ biển Đông lên. Hàng năm, Cần Thơ thường bị ngập vào các đợt triều cường (con nước rong) vào Rằm và Ba mươi các tháng 8, 9 âm lịch, do đây là thời điểm nước lũ Mekong đang cao gặp thủy triều dâng cao từ biển. Năm nay, mực nước dâng cao bất thường do nước từ thượng nguồn đổ về nhiều gặp các con nước rong lớn.

Tuy nhiên, Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện nhấn mạnh, tình trạng ngập ở vùng giữa đồng bằng như Cần Thơ ngày càng nặng nề hơn chủ yếu do các nguyên nhân từ con người. Thứ nhất là nước biển dâng (hơn 3mm/năm). Thứ hai là tình trạng sụt lún toàn bộ đồng bằng với tốc độ nghiêm trọng (gấp 3-10 lần nước biển dâng). Nguyên nhân sụt lún là do khai thác nước ngầm quá mức, bởi nước mặt sông ngòi ngày càng ô nhiễm và bị cản trở dòng chảy.

Nguyên nhân thứ ba và có lẽ là quan trọng nhất, theo ông Thiện là nước đã mất không gian lan tỏa. Nước lũ từ thượng nguồn không còn lan tỏa được ra các vùng Đồng Tháp Mười và Tứ Giác Long Xuyên do hệ thống đê bao khép kín canh tác lúa ba vụ. Nước thủy triều từ biển lên cũng không lan tỏa được do các khu đê bao ngọt hóa ven biển và cống chặn trên các sông nhánh. Vì vậy, cả hai dòng nước (lũ và triều) đều bị dồn ứ, chọc thẳng vào dòng chính sông Tiền, sông Hậu và dâng cao ở vùng giữa đồng bằng.