Trọng tâm chiến lược của kinh tế Nga trong 6 năm tới

Ngày 26/3, Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin đã trình bày báo cáo của chính phủ lên Duma Quốc gia (Hạ viện) và tóm tắt kết quả không chỉ của năm 2024 mà còn của cả năm năm làm việc của nội các. Theo đó, quy mô chưa từng có của các lệnh trừng phạt đối với Nga một lần nữa cho thấy rằng để đảm bảo tình hình ổn định trong lĩnh vực kinh tế và xã hội, điều quan trọng là phải có một ngành công nghiệp mạnh và tự cung tự cấp. Trong sáu năm tới, "xứ sở Bạch Dương" sẽ nhắm đến các trọng tâm chiến lược là chủ quyền về tài chính, công nghiệp, khoa học - và tăng cường sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Theo báo cáo của Thủ tướng Nga, năm 2024, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nga tăng 4,2% và vượt mốc 200.000 tỷ ruble (2.370 tỷ USD), tăng gần gấp đôi so với năm 2020 (107.300 tỷ ruble), động lực tăng trưởng là nhu cầu trong nước, cả đầu tư và tiêu dùng, đầu tư vào vốn cố định tăng gần 7,5% trong năm.

Doanh thu ngân sách liên bang đã tăng hơn một phần tư (lên 36.700 tỷ ruble). Nhờ đó hoàn thành các nghĩa vụ xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho việc khởi động những dự án mới đầy triển vọng và thực hiện các biện pháp trong lĩnh vực an ninh quốc gia, bao gồm cả chiến dịch quân sự đặc biệt.

Theo kết quả năm 2024, ngành công nghiệp Nga tăng trưởng 4,6%, chủ yếu nhờ vào khu vực sản xuất, tăng 8,5%. Chế tạo máy đã đóng góp đáng kể vào kết quả này, giúp tăng khối lượng sản phẩm công nghệ cao lên gần 20%. Trong lĩnh vực luyện kim, mức tăng trưởng đạt khoảng 8%, công nghiệp hóa chất có động lực tốt – tốc độ tăng sản xuất thuốc và vật tư y tế đạt 18%.

Theo người đứng đầu chính phủ, xuất khẩu của Nga sang các nước thân thiện đã tăng gần 8,5% vào cuối năm 2024 và thị phần của nước này trong tổng khối lượng xuất khẩu đã tăng gấp đôi trong sáu năm qua. Trong cùng kỳ này, xuất khẩu phi tài nguyên, phi năng lượng tăng 56%. Nói về kết quả thực hiện các dự án quốc gia trong 6 năm, Thủ tướng lưu ý, trong thời gian này, cả nước đã xây dựng được khoảng 580 triệu mét vuông nhà ở và số lượng người làm việc trong khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ đạt 29,5 triệu người (với kế hoạch là 25 triệu người vào năm 2030).

Theo báo cáo của Thủ tướng, thu nhập khả dụng thực tế của người Nga vào năm 2024 tăng 8,5% trong khi tỷ lệ thất nghiệp đang giảm xuống mức thấp kỷ lục”. Theo Cơ quan Thống kê Nga Rosstat, vào năm 2024, 10% dân số có thu nhập thấp nhất chiếm 2% tổng thu nhập tiền mặt (vào năm 2023, cũng là 2%) và 10% dân số có thu nhập cao nhất chiếm 30% (năm 2023 là 29,8%).

Quy mô danh nghĩa của thu nhập bình quân đầu người trong cả nước lên tới 63.083 ruble, tăng 8,4% trong năm qua.

Năm 2024 là Năm Gia đình ở Nga, chính phủ đã tăng cường hỗ trợ cho các bậc cha mẹ nuôi dạy con cái. Ví dụ, có chế độ trợ cấp cho các gia đình có thu nhập thấp (cho đến khi con tròn 18 tuổi), tăng tiền thai sản và sinh lên đến 800.000 ruble, kéo dài thời gian trợ cấp nghỉ nuôi con, kể cả khi cha mẹ đã quay lại làm việc sớm.

Tiếp tục chủ đề về lĩnh vực xã hội, ông Mishustin cũng nhắc lại quyết định nối lại trợ cấp trượt giá đối với hơn 7,5 triệu người hưởng lương hưu đang làm việc. Ngoài ra, lương hưu cũng được trợ cấp trượt giá bổ sung 9,5% vào năm ngoái do tỷ lệ lạm phát.

Về nhiệm vụ hiện tại ông Mishustin cho biết chính phủ đang phối hợp với Ngân hàng trung ương Nga để tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, giảm lạm phát và đảm bảo khả năng phục hồi trước những cú sốc bên ngoài. Ngoài ra, trong số các nhiệm vụ còn tăng năng suất lao động và khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động. Theo Thủ tướng, những hành động này là cần thiết để đưa lạm phát dần trở lại mức vừa phải. Theo Cơ quan Thống kê Nga Rosstat, lạm phát cuối năm 2024 ở mức 9,52%.

Thủ tướng Mishustin nhấn mạnh đến các nhiệm vụ duy trì dân số, cải thiện phúc lợi và chất lượng cuộc sống của người dân, xây dựng cơ sở hạ tầng, hình thành nền kinh tế cung ứng và tạo điều kiện phát triển cân bằng của các khu vực.

Thủ tướng đặc biệt tập trung vào những biện pháp đạt được chủ quyền về công nghệ. Ví dụ, Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ đã được cập nhật nhằm mục đích vượt qua những thách thức mới. Ông Mishustin lưu ý rằng cũng có các cơ chế trợ cấp cho công tác nghiên cứu và phát triển khoa học.

Để ứng phó với những thách thức bên ngoài, Nga đã tăng cường hợp tác trong Nhà nước Liên minh (Nga và Belarus), Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU), Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG), cũng như thông qua Tổ chức Hợp tác Thượng Hải SCO và Nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS. Trong năm ngoái hơn 10 hiệp ước quốc tế đã được ký kết. Ví dụ, hiệp định về thương mại tự do dịch vụ trong SNG đã có hiệu lực và đàm phán về dự thảo hiệp định cập nhật về thúc đẩy và bảo vệ đầu tư lẫn nhau với Trung Quốc đã hoàn tất. Chính phủ cũng đang nỗ lực giảm rào cản thương mại cho các nhà xuất khẩu của Nga. Thủ tướng lưu ý rằng kể từ năm 2020, hơn 170 biện pháp hạn chế đã được nới lỏng đối với doanh nghiệp, đồng thời cho biết thêm rằng tác động của các quyết định này ước tính lên tới 550 tỷ ruble.

Nói về hỗ trợ cho các khu vực, ông Mishustin cho biết vào năm 2024, hơn 3.500 tỷ ruble đã được phân bổ cho các khu vực. Để giảm gánh nặng cho các vùng, tổng thống đã chỉ thị xóa hai phần ba nợ khoản vay ngân sách với tổng số tiền là 1.000 tỷ ruble. Thủ tướng cho biết số tiền này sẽ được dùng để xây dựng nhà ở, trường mẫu giáo, trường học và cải thiện mạng lưới đường bộ.

Dự án quốc gia mới

Năm 2025 là năm của các Dự án quốc gia, tổng cộng có 19 dự án quốc gia đã được phê duyệt. Người đứng đầu chính phủ nhấn mạnh rằng sáu trong số đó nhằm mục đích cải thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe và giáo dục, tạo ra môi trường đô thị thoải mái và nói chung là cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Đó là các dự án “Gia đình”, “Cuộc sống thọ và năng động”, “Thanh thiếu niên và trẻ em”, “Nhân sự”, “Cơ sở hạ tầng cho cuộc sống”, “Môi trường khoẻ mạnh”.

Một bước tiến mới trong quá trình phát triển kỹ thuật số của Nga sẽ là triển khai dự án quốc gia "Nền kinh tế dữ liệu và chuyển đổi số của nhà nước". Chính phủ cũng đã chuẩn bị tám dự án lớn về đi đầu công nghệ theo một định dạng hoàn toàn mới, có khả năng đảm bảo mang lại kết quả đột phá trong khoa học và công nghiệp. Dự án thứ chín về phát triển công nghệ kinh tế sinh học đang được chuẩn bị triển khai.